Wouter Koolmees is in de loop der jaren wel duurzamer geworden. Tijdens zijn politieke jaren werd hij daarin “opgevoed” door Stientje van Veldhoven. Een openbaar vervoergebruiker was hij echter altijd al. 

De betrouwbaarheid en punctualiteit van het Nederlandse treinverkeer is hoog: 94 procent van de treinen rijdt op tijd. En dat op zo’n dicht bereden netwerk, waar alle lijnen met elkaar zijn vervlochten.  

Voor de toekomst van mobiliteit is een betrouwbaar en openbaar vervoer-netwerk nodig, waarin de trein kan aansluiten op metro, tram en bus, om zo grote steden te verbinden met de omliggende gebieden. Voor de regio Den Haag-Rotterdam bestaat zo’n netwerk, maar voor andere grootstedelijke gebieden in Nederland is er nog geen visie ontwikkeld.  

Voor Koolmees is het ook ingewikkeld om zo’n visie te ontwikkelen. De meeste tijd gaat op aan de vele dagelijkse beslommeringen waarmee hij met de NS te maken heeft, zoals de na-effecten van de coronaperiode en de personeelstekorten. Het bedrijf is ook zo ingericht dat een ontstaan probleem direct moet worden opgelost. Daar komt nog bij dat de NS elke vijf tot tien jaar in discussie moet over de spoorconcessies. Ook dat zorgt voor een kortetermijnoriëntatie. 

Voor reizen binnen Europa - tot 700 kilometer - zou de trein het alternatief moeten zijn voor het vliegtuig. Hoewel er wel degelijk stappen in de goede richting worden gezet, blijft het een versnipperd netwerk van lokale treinaanbieders. Bovendien worden treinreizen belast en vliegreizen niet, waardoor treinreizen veel duurder zijn dan vliegreizen.  

De komende jaren zet de NS zich in om de nu nog twijfelende reiziger, die wel graag duurzaam wil zijn, te verleiden voor de trein te kiezen. Dat kan door te focussen op gemak, het verbeteren van de service en het reizen van deur tot deur. Vooral de zakelijke markt is daarbij van groot belang.  

Koolmees en de NS zorgden eerder dit jaar nog voor ophef over de prijsverhoging van de vervoersbewijzen. Die verhoging klinkt buitenproportioneel, maar is feitelijk een inhaalslag op jarenlang te laag ingeschatte inflatiecompensatie. Daarnaast leed de NS de afgelopen jaren forse verliezen door het teruggelopen aantal passagiers als gevolg van de coronapandemie. 

Ook de voorgestelde spitstoeslag leidde tot veel commotie. Economisch gezien een zinnige maatregel: door prijsdifferentiatie wordt 80% van de treinkaartjes goedkoper en wordt reizen per trein buiten de spitsuren veel aantrekkelijker. Koolmees geeft echter toe dat er onvoldoende is nagedacht over de gevolgen hiervan voor reizigers die niet buiten de spits kunnen reizen. Dat er zoveel commotie hierover zou ontstaan, heeft hij onderschat.  

Voor de toekomst van mobiliteit voorziet Koolmees geen grote veranderingen in de essentie van treinvervoer. De trein is duurzaam, efficiënt qua ruimtegebruik en de infrastructuur is al aanwezig. Technologie zal wel een grotere rol spelen. Zo kan hij zich voorstellen dat automatische treinbesturen gaat helpen bij de vele rangeerbewegingen die NS maakt. 

De trein heeft wat hem betreft de toekomst. 

Wouter Koolmees vindt zichzelf een verbindende leider. Het is belangrijk om zowel de stip op de horizon te schetsen, als de mensen op weg daarheen mee te nemen in het verhaal. Door goed te luisteren waar de weerstand of juist de motivatie zit bij mensen, kun je mensen mee krijgen.