‘Vaut le détour’ lees je in Franse reisgidsen, maar dat lees je natuurlijk niet over Parijs. De stad zal door niemand overgeslagen worden en staat eeuwig in de Franse toeristische top 10. Maar binnen de hoofdstad zélf is het altijd kiezen waar je heen moet en dan is een echte kenner welkom om je mee te voeren naar die plekken waar je zelf nooit aan zou denken. Zijn vandaag de omweg waard: Théâtre des Bouffes-Parisiens met Arletty, Longjumeau met Lenin en de Eglise St-Roch met John Law.

Eind augustus 1944, na de bevrijding van Parijs, worden rekeningen vereffend. Ook Arletty, de populairste actrice van Frankrijk, moet verantwoording afleggen, voor een liefdesrelatie met een Duits officier. De ster uit Hotel du Nord en tientallen andere films, theaterstukken, revues en musicals is voor ondervraging meegenomen. Maar Arletty vindt l’amour geen misdaad. Met haar felle theaterbek en haar pikante replieken bijt ze van zich af.
“Vous avez couché avec un Allemand?”
“Ah! Si vous ne vouliez pas que l’on couche avec les Allemands, fallait pas les laisser entrer!”
“C’est de not’ faute alors?”
“Bèn, en tout cas, la chute de la France n’était pas mon idée!”
De verbale mokerslagen volgen mekaar op. De mannen van de Milice Patriotique, aan de andere kant van de tafel, worden woedend. Arletty doet er nog een schepje bovenop – eentje te veel. Iemand springt overeind en richt zijn mitrailleur. In een tel ziet ze de zesenveertig jaren van haar wervelende leven voorbijflitsen. Nochtans was het goed begonnen.

Het wielrennen verliest aan de Oktoberrevolutie een talentrijke coureur. Want Lenin, zo bleek tijdens zijn ballingschap in Parijs, had een bijzondere voorliefde voor de fiets. Met gespierde benen, stalen hart en gevreesd doorzettingsvermogen heeft de toekomstige Voorzitter van de Raad der Volkscommissarissen van de Unie der Socialistische Sovjetrepublieken het profiel van een Tour de France-winnaar. Maar neen. In plaats van op de gele trui werpt hij zich op de rode vlag, op de verheffing van het proletariaat.

In Venetië, halfweg tussen het San Marcoplein en de Galleria dell’ Accademia, ligt de San Moisèkerk. Wie vanuit het felle licht van de lagune het donkere portaal betreedt, riskeert onbewust op een graf te gaan staan. Een kleine ruitvormige steen bij de ingang draagt de inscriptie Honori et memorial Joannis Law Edinburgensis Regii Galliarum Aerarii Prefecti Clarissima – vrij vertaald: ‘Ter herinnering aan John Law van Edinburgh, de meest onderscheiden controleur van financiën der Franse koningen.’1 Hoe komt de eerste centraal bankier van Frankrijk, tegelijk ondernemer van een internationale handelsmaatschappij, terecht onder een tegel van een Italiaanse kerk in plaats van in een Parijs praalgraf?

Stemmen: Dirk Velghe en Rik Van Puymbroeck

Scenario en regie: Karel Dierickx

Montage: Stef Lenaerts

Mix en muziek: Jordan Hudson

Alle originele muziek werd gecomponeerd en gearrangeerd door Jordan Hudson.

In deze aflevering horen we ook fragmenten uit:

• 'I'm a Fool for Loving you', E.A 1727, Fletcher Henderson, 1936
• 'Coeur de Parisienne', Arletty
• 'Voulez-vous Jouer avec Moa', Arletty
• 'Thy Hand Belinda, Dido and Aeneas', Henry Purcell
• 'Les Indes Galantes - Menuets I & II', Rameau
• 'Prelude and Fugue in C Major - BWV 545 - Prelude', J.S. Bach
• 'Cello Suite No 5 in C Minor BWV 1011-IV-216', J.S. Bach