Elke dag vult de gezondheidszorg 80 vuilniswagens met afval. Dat is 4% van ál het afval van Nederland! De sector die ons beter moet maken zorgt tegelijkertijd voor enorme milieuschade, en dat maakt mensen weer ziek. Hoe dat komt en wat de oplossingen zijn, bespreken we in BNR Beter. 

Te gast zijn:  

• Evelyn Brakema, huisarts in opleiding en voorzitter van de Groene Zorg Alliantie, een netwerk van zorgprofessionals dat zich inzet voor verduurzaming van de zorg.  

• Talitha Hoppe, operatie-assistent en Green Team coördinator bij het OLVG in Amsterdam. 

Medicijnen 

Brakema verzet zich tegen de vervuiling van medicijnen. Het maken van medicijnen is al enorm vervuilend. Tijdens de coronacrisis werd de roep om medicijnen in Europa te produceren steeds groter. Een klein probleem: medicijnen in Europa maken is veel duurder, omdat Europa strengere milieuregels handhaaft. Het afval van medicijnfabrieken kan in Europa niet zomaar in de rivier gedumpt worden. In China en India zijn die milieuregels soepeler – en is de productie dus goedkoper.  

Daarnaast worden er heel veel medicijnen weggegooid, ziet Brakema. "Ik kom als huisarts dagelijks bij mensen thuis. Daar vind je in de kastjes soms dozen aan verzegelde en ongebruikte medicijnen. De patiënt is bijvoorbeeld op eigen initiatief gestopt met medicijngebruik en durft het niet aan de arts aan te geven. Ook als iemand overlijdt moeten alle medicijnvoorraden die zij thuis hebben weggegooid worden, zelfs als ze nog houdbaar zijn". Dat Europese veiligheidsvoorschriften zijn streng, en dat zou anders moeten volgens Brakema. 

Operatie-afval 

Een andere grote vervuiler is de wegwerpcultuur van de zorg. ‘Toen ik begon als operatiemedewerker was nog heel veel materiaal herbruikbaar', vertelt Hoppe. ‘Langzamerhand is ontzettend veel materiaal wegwerp geworden.’ Daarmee doelt ze op instrumenten die tijdens operaties gebruikt worden, en ook plastic om mensen af te dekken en kleding om het personeel te beschermen.

Hoppe zoekt naar mogelijkheden om die wegwerpmaterialen te vervangen met herbruikbare materialen. Zoals de operatiekleding. En de warmhoud dekens voor de patiënten. 

Energiehuishouding

Een andere enorme vervuiler van de zorg is het energieverbruik. Met luchtventilatiesystemen van operatiekamers die ook draaien als er geen operatie is, energie slurpende MRI-scanners en andere technologie is een gemiddeld ziekenhuis een grootverbruiker. Het Radboudumc heeft daarom de kelder van het nieuwe hoofgebouw vol gezet met warmtepompen, en heeft daarnaast windmolens ingekocht. Zo hoopt het ziekenhuis in 2030 energieneutraal te zijn.