I 2020, tháinig deireadh leis an iomaíocht idir Fianna Fáil agus Fine Gael a bhí i gcroílár na polaitíochta in Éirinn le beagnach 100 bliana, agus chuaigh said i mbun comhrialtas lena chéile agus an Comhaontas Glas. Ag deireadh na míosa caithfidh an phobal vóta in olltoghchán 2024 leis an chéad rialtas eile a togha.  Tá iomaíocht ghéar ann agus labhair Tessa Fleming leis na hiriseoirí Cathal MacCoille agus Áine Ní Bhreisleáin faoi na gealltanais, na ceisteanna agus na conspóidí is mó le linn an fheachtais seo.

Foclóir:
Airí rialtais – Government ministers
Tírdhreach – Landscape
Neamhaird – Ignore
Iarrthóir – Candidate
Lochtach - Faulty
Cúiteamh – Compensation
Feachtas – Campaign
Gealltanais – Promises
Tairiscint – Proposition
Ag brath ar – Depending on
Beart a dhéanamh de réir briathar - To practise what one preaches
Fuinneamh – Energy
Tofa – Elected
Amhras – Doubt
Cláraithe – Registered
Tarraingteach – Attractive
Pobalbhreitheanna – Polls
Éacht - Feat

Olltoghchán agus an chéad rialtas eile: Cé acu a bheas an bua?

Sheoladh feachtas nua uile-Éireann TINTEÁN le béim a chur ar an easpa tithíochta atá ar fáil in sna ceantracha Gaeltachta.  Agus olltoghchán ag teannadh linn, tá sé i gceist ag TINTEÁN cur ina luí ar pholaiteoirí gur gá todhchaí na nGaeltachtaí a chosaint agus tithíocht a chur ar fáil sna ceantair éagsúla.  Labhraíonn Tessa Fleming le Maitiú de Hál, ball de TINTEÁN/BANÚ, faoin troid ar son na Gaeltachta. 

Foclóir:

Fréamhaithe - Rooted:

Éileamh - Demand:

Camchuairt - Tour:

Stocaireacht – Campaigning:

Ar leaic na dorais – on the doorstep:

Forleathan – Widespread:

Córasach - Systemic:

Sain riachtanais – Specific requirements:

Béal Átha na Sluaighe - Ballinasloe:

Misneach – Encouragement:

Iarratas – Application:

Bánaithe - Abandoned:

Toil – Will:

Tá sé ar na bacáin - In course of preparation:

Titim leanúnach - Continual fall:

Daonáireamh – Census:

Treocht - Trend

Níl aon tinteán mar do thinteán féin agus níl aon Ghaeltacht gan tithe ann 

Tá an rás anois rite agus ba bhua suntasach a bhí ann don Donald Trump.  Feachtas thar a bheith neamhghnách a bhí ann le roinnt míonna anuas agus ba léir an scoilt idir tacadóirí Donald Trump agus tacadóirí Kamala Harris.  Labhraíonn Ciaran Dunbar le Siobhán Ní Chiobháin agus Niall Ó Muilleoir faoi thoghchán na huachtaránachta 2024 agus cad é atá in ann do Meiriceá anois?  

Foclóir:
Deighilte – Divided 

Faoi ghruaim – dejected 

Buanna – Attributes 

Cur i gcrích - to execute 

In ainneoin – despite 

Aicme – Class or echelon 

Tréig - abandon 

Ginmhilleadh - Abortion 

Pobalbhreitheanna – Polls 

Foinse - Source 

Teacht i dtír ar dhaoine – To engage with people 

Miotas – Myth 

Geilleagar - Economy 

Muinín - Confidence  

Ceadúnas - License 

Ciníochas - Racism 

Coireanna - Crimes 

Díoltas - Revenge 

 

Trump ar an uachtarán is cumhachtaí riamh  

Deirtear gurb ar oíche Shamhna is gaire a thagann an dá shaol dá chéile - saol na mbeo agus saol na marbh.  Agus de réir an tseanchais, seo an t-aon oíche sa bhliain ina shiúlann iad siúd a d’imigh romhainn inár measc arís.  Cén dóigh gur chóir dúinn ceiliúradh a dhéanamh ar an bhféile ársa seo?   Ar Seachtain, labhraíonn an saineolaí béaloidis Aedín Ní Thiarnaigh faoi na nósanna agus na carachtair a bhaineann le Oíche Shamhna. 

Foclóir:       
Chomh sean leis an gceo - As-old-as-the-hills 

Flúirse an fhómhair - The abundance of the harvest 

Tráth - Once 

Osnádúrtha - Supernatural 

Piseoga – Superstitution 

Rógaireacht - Divilment 

Lofa – Spoiled 

Cleas – Trick 

Iarlais – Changelings 
Béaloideas - Folklore 

Cuach – Cuckoo 

Dallamullóg - To hoodwink 

Leochaileach – Vulnerable 

Cráite - Distressed 

Ruaig – To banish 

Tlú - Tongs 

Iarann – Iron 

Cliabhán - Cot 

Tairseach - Threshold 

Samhain, an saol eile, agus filleadh na marbh  

Rinneadh tuairisc oifigiúil go raibh Kyran Durnin ar iarraidh ar 30ú Lúnasa, ach creideann na Gardaí go raibh sé ar iarraidh i bhfad roimhe sin.  Creideann siad nach maireann Kyran a thuilleadh agus tá fiosrúchán dúnmharaithe tosaithe acu. Tá iarrachtaí ar bun le teacht ar a chorp – cad é mar is féidir le gasúr óg a bheith ar iarraidh gan duine ar bith sin a thabhairt faoi deara? 

Labhair Ciaran Dunbar le Tessa Fleming, léiritheoir Seachtain, agus le Helena Mullins, úinéir Glen Gat House B&B i nDún Dealgan maidir leis an chás seo.  

Kyran Durnin: Cá bhfuil an buachaill óg? 

Fuair Deirdre Jennings ardmholadh ina dhiaidh di labhairt amach go hoscailte faoina streachailt lena cuid meabhairshláinte ní ba luaithe na bliana seo.  Bhí Deirdre, ar as Gaillimh di, ar dhuine de na 32 Rósanna a chuaigh chun stáitse mar chuid de Fhéile Rós Thrá Lí. Mar chuid de Mhí Dhomhanda na Meabhairshláinte, labhair Róisín Ní Mhaoláin le Rós na Gaillimhe, Deirdre Jennings. 

Foclóir: 
Féinmhuinín: Self-confidence - 
Diúltach: Negative - 
Meabhairshláinte: Mental health - 
Cúnamh: Help -  
Dúlagar: Depression - 
Ag streachailt: Struggling - 
De nós: Customary - 
Ailse: Cancer - 
Comhrá: Conversation - 
Ní hamháin: Not only - 
I dtosach: At first - 
Tacaíocht: Support - 
Ceiliúradh: Celebrate - 
Aisteach: Strange - 
Ocáidí: Events - 
Fuinneamh: Energy.

Rós na Gaillimhe Deirdre Jennings: Bás a hathar agus tionchar an dúlagair 

D’oscail Diarmuid Ó Mathúna doirse POTA Café i 2021 agus ó shín tá neart aitheantas bainte amach ag an ghnó. Ach deir sé go bhfuil sé ar buile ina dhiaidh Bhuiséad 2024 de bharr an easpa tacaíochta atá ar fáil ón rialtas, in ainneoin na n-arduithe costais a bhaineann leis an earnáil.  Labhair Diarmuid le Ciarán Dunbar ar Seachtain le géarchéim na hearnála a phlé. 

Aistear – [Journey]  

Aineolach - [Ignorant] 

Earcaíocht - [Recruitment] 

Cuí - [Appropriate] 

Saothar – [Labour]  

Slabhraí  - [Chains] 

Comhábhair - [Ingredients]  

Ganntanas – [Insufficient] 

Portán - [Crab] 

Luach – [Value] 

Agóidíocht - [Protesting]  

Geilleagar – [Economy] 

Ar buile – [Mad]  

Bodhar – [Deaf] 

Beag beann - [Regardless of] 
Cáinaisnéis - [Budget] 
Deontas – [Grant] 
I bhfaiteadh na súl - [In the blink of an eye] 

Uinéir Caifé Gaeilge: ‘Tá mé ar buile leis an rialtas!’ 

Tá Sinn Féin gnóthach ag iarraidh an scannal is déanaí a láimhseáil. Tá sé admhaithe ag an iar Sheanadóir Niall Ó Donnghaile gur eisean atá taobh thiar de na líomhaintí a bhaineann le téascanna míchuí a sheoladh chuig deagóir.  D’éirigh Niall Ó Donnghaile as a ról mar Sheanadóir anuraidh. 
Labhair Seachtain le Ciarán Dunbar, iriseoir leis an Belfast Telegraph faoin scannal is deanaí seo.


 

Seanadóir Niall Ó Donnghaile ainmnithe san 'inappropriate' text message scandal

Tá an cuma ar Shinn Féin go bhfuil an páirtí trína chéile.  I measc roinnt scannal eile , d'éirigh an TD Brian Stanley as Sinn Féin ag an deireadh seachtain. Bhí fiosrúchán ar bun ag an Pháirtí maidir le líomhaintí a bhí curtha ina leith.  Pléann Tessa Fleming an titim amach seo leis an iriseoir Gráinne Ní hAodha agus le Clár Reachtaire Raidió na Life, Conchúr Ó Faoláin. 

Brian Stanley agus raic eile i  Sinn Féin: Cad é atá ag tarlú sa pháirtí? 

Tá Iosrael tar éis ionradh a dhéanamh ar an Liobáin agus iad ag iarraidh Hezbollah a scriosadh agus tá Hezbollah ag troid ina coinne. I lár na coimhlinte seo, tá scata beag saighdiúirí na hÉireann, cén fáth a bhfuil siad ansin? Tuairiscítear go bhfuil ‘gníomhaire Rúiseach’ ag feidhmiú san Oireachtas – ar cheart go mbeadh imní orainn? Agus tá Sinn Féin ag streachailt agus iad ag iarraidh a mhíniú conas a phléigh siad leis an Michael McMonagle – iar-phreasoifigeach de chuid an pháirtí a bhí á fhiosrú i dtaca le ciontaí gnéis in aghaidh páistí.  

Láithreoir: Ciarán Dunbar. Painéal cainte: Frank Reidy, Ursula Ní Shabhaois agus Gearóid Ó Muilleoir.  

Foclóir:   
Feidhmiú - Operating 
An Fód a sheasamh - To hold fast 
Tuairisceoireacht - Reporting 
Sceimhlitheoirí - Terrorists 
A chloí - To wear down 
Dlúthchuid - A key part 
Fáisc - closeby 
Neodrach – Neutral 
Spiaire – Spy 
Daonlathas  - Democracy  
Thar fóir - Exaggerated 
Dílseach - Loyalist 
In amhras – In doubt 
A mhealladh – To entice 
Coireanna - Crimes 
Daingean - Absolute 

 

‘Russian spy’ san Oireachtas agus Óglaigh na hÉireann on the frontlines in Lebanon

Scéalta, Eolas, Tuairimí; An Indo as Gaeilge. 

<p>Scéalta, Eolas, Tuairimí; An Indo as Gaeilge. </p>

Seachtain

Social links:

67 clip(s)