Wie alle voordelen hoort, vraagt zich af waarom geen regering het nog heeft doorgevoerd: het basisinkomen. Dat idee is door corona weer helemaal terug. Financieel adviseur en associate professor financieel management Hinrich Slobbe legt uit hoe het werkt en wat de voor- én nadelen ervan zijn.

In het kader van November Geldmaand bij Intermediair en de Volkskrant praten we in deze Work in Progress over alle verwachtingen voor het basisinkomen, ofwel ‘gratis geld voor iedereen’, zoals Rutger Bregman het noemt. Om te beginnen: we krijgen al lang ‘gratis geld’, dat heet zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag of hypotheekrenteaftrek. Het basisinkomen zou de administratieve rompslomp alleen drastisch versimpelen.

Door de coronacrisis is de gedachte dat de overheid burgers geld geeft zonder vooraf voorwaarden te stellen of achteraf te controleren zo gek niet meer. In Spanje krijgen corona-armen nu een ‘minimaal leefinkomen’ en in Amerika kregen alle burgers eenmalig 1200 euro. Maar iedereen maandelijks 1000 tot 1200 euro schoon in ’t handje – hoe kan dat? Is het wel eerlijk, blijven mensen wel werken?

Uit vele wereldwijde experimenten blijkt dat de effecten heilzaam zijn. Vooral om armoede en de effecten daarvan op te heffen. Stel je voor: nooit geldzorgen (mits je verstandig uitgeeft), eindelijk rust voor toekomstplannen en zorgen voor anderen. Mensen blijken gezonder te leven, meer eigenwaarde te hebben, en méér te werken dan mensen met een traditionele uitkering, bleek in Finland. Moeten is willen geworden.

Hinrich Slobbe legt uit hoe het te betalen is. Zelfs als iedereen, ook John de Mol, dat duizendje zou krijgen. ‘Dat van hem komt natuurlijk terug via de belastingen. Maar de versimpeling dat iedereen dat geld krijgt, bespaart enorm.’ Je kunt alle toeslagen schrappen, studiefinanciering en AOW erdoor vervangen, de bijstand en bijbehorende controle schrappen. ‘Bedenk eens hoe duur het is om te bepalen en controleren wie allemaal recht heeft op welke regeling. Het geld voor het basisinkomen betalen we in feite al lang.’

Wil je weten hoe zo’n systeem eruit kan zien en hoe het werkt? Luister dan naar deze Work in Progress.