In deze FactGurus een viertal beweringen die de rondte deden op X deze week.
Is vuurwapengeweld de belangrijkste doodsoorzaak onder kinderen in de VS, zelfs meer dan verkeersongevallen?
Heeft de politie in San Francisco de strijd tegen criminaliteit opgegeven?
Draagt slechts 0,5% van de fietsers een helm?
Is het aantal huishoudens dat afhankelijk is van voedselbanken met een factor 20 toegenomen sinds 2008?

Allemaal beweringen met meer dan 100.000 views, aantallen waar een krant in Nederland z'n best voor moet doen. Hebben 100.000 mensen kloppende beweringen gelezen?

In deze FactGurus een viertal beweringen die de rondte deden op X deze week.
<ul>
<li>Is vuurwapengeweld de belangrijkste doodsoorzaak onder kinderen in de VS, zelfs meer dan verkeersongevallen?</li>
<li>Heeft de politie in San Francisco de strijd tegen criminaliteit opgegeven?</li>
<li>Draagt slechts 0,5% van de fietsers een helm?</li>
<li>Is het aantal huishoudens dat afhankelijk is van voedselbanken met een factor 20 toegenomen sinds 2008?</li>
</ul>
Allemaal beweringen met meer dan 100.000 views, aantallen waar een krant in Nederland z'n best voor moet doen. Hebben 100.000 mensen kloppende beweringen gelezen?

Uitspraken, beloftes en voorspellingen vliegen je om de oren. In de FactGurus-podcast gaan we op zoek naar aantoonbare feiten achter een uitspraak met als doel de vraag "klopt dit wel?" te beantwoorden. Host: Frank Leeman.

FactGurus | BNR

Uitspraken, beloftes en voorspellingen vliegen je om de oren. In de FactGurus-podcast gaan we op zoek naar aantoonbare feiten achter een uitspraak met als doel de vraag "klopt dit wel?" te beantwoorden. Host: Frank Leeman.

FactGurus

Zijn 20x meer huishoudens afhankelijk van de voedselbank dan in 2008?

Vorige week was Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland, te gast bij de Ochtendspits. De aanleiding was de nieuwe verplichting voor bedrijven met meer dan 100 werknemers om alle werkgerelateerde kilometers te registreren. Vonhof uitte zijn irritatie over deze extra administratieve last en chargeerde dat het bijhouden van deze kilometers meer CO2 zou uitstoten dan het zou besparen.

Hoeveel CO2 stoot een datacenter eigenlijk uit om deze informatie op te slaan? Komt de eventuele besparing in de buurt van de energie die nodig is om de data van 5.4 miljoen werknemers op te slaan?

*in de uitzending spreekt Frank van 200 gram co2 per 100 kilometer. Dit moet zijn 200 gram co2 per kilometer.

Vorige week was Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland, te gast bij de Ochtendspits. De aanleiding was de nieuwe verplichting voor bedrijven met meer dan 100 werknemers om alle werkgerelateerde kilometers te registreren. Vonhof uitte zijn irritatie over deze extra administratieve last en chargeerde dat het bijhouden van deze kilometers meer CO2 zou uitstoten dan het zou besparen.
Hoeveel CO2 stoot een datacenter eigenlijk uit om deze informatie op te slaan? Komt de eventuele besparing in de buurt van de energie die nodig is om de data van 5.4 miljoen werknemers op te slaan?
*in de uitzending spreekt Frank van 200 gram co2 per 100 kilometer. Dit moet zijn 200 gram co2 per kilometer.

Verplichte kilometerregistratie; irritant, en  ook vervuilend?

Overstroming op Vliegveld Mallorca

Op 11 juni veroorzaakte een zware regenbui een overstroming op het vliegveld van Mallorca, wat leidde tot een tijdelijke stillegging van het vliegverkeer. Er vielen 35 liter per vierkante meter per uur, wat volgens het KNMI een flinke hoosbui kan worden genoemd. Maar het onderlopen van de duty free shops in de terminal, en enorme waterpartijen op het platform werd door iets anders veroorzaakt.

Meteorosensitiviteit: bestaat dat uberhaupt?

Meteorosensitiviteit, de invloed van weersveranderingen op het humeur en fysieke welzijn. Hoewel sommige mensen beweren gevoelig te zijn voor weersveranderingen, is er weinig wetenschappelijk bewijs om dit te ondersteunen. Veranderingen in luchtdruk en vochtigheid kunnen gewrichtspijn veroorzaken, maar er zijn geen uitgebreide studies die een duidelijke link tussen weersomstandigheden en stemmingswisselingen aantonen. Bestaat het dan wel?

Overstroming op Vliegveld Mallorca
Op 11 juni veroorzaakte een zware regenbui een overstroming op het vliegveld van Mallorca, wat leidde tot een tijdelijke stillegging van het vliegverkeer. Er vielen 35 liter per vierkante meter per uur, wat volgens het KNMI een flinke hoosbui kan worden genoemd. Maar het onderlopen van de duty free shops in de terminal, en enorme waterpartijen op het platform werd door iets anders veroorzaakt.
Meteorosensitiviteit: bestaat dat uberhaupt?
Meteorosensitiviteit, de invloed van weersveranderingen op het humeur en fysieke welzijn. Hoewel sommige mensen beweren gevoelig te zijn voor weersveranderingen, is er weinig wetenschappelijk bewijs om dit te ondersteunen. Veranderingen in luchtdruk en vochtigheid kunnen gewrichtspijn veroorzaken, maar er zijn geen uitgebreide studies die een duidelijke link tussen weersomstandigheden en stemmingswisselingen aantonen. Bestaat het dan wel?

Meteorosensitiviteit, bestaat dat überhaupt wel?

Tijdens de rechtszitting van Ali B kwamen screenshots van chatgesprekken naar voren, wat op sociale media leidde tot reacties over de mogelijkheid van vervalsingen en de beperkte verificatie van dergelijke bewijzen. Verificatie van screenshots van chat conversaties was eerder al een onderwerp toen in Mei een vrouw werd veroordeeld die chatberichten had vervalst, en op deze wijze een dwaling in de rechtspraak veroorzaakte waarbij een onschuldige man werd veroordeeld.

Hoe Makkelijk is het om Chatberichten te Vervalsen?

Het vervalsen van chatberichten is eenvoudig. Zonder technische kennis kunnen berichten aangepast worden door simpelweg een naam te veranderen in een bestaande (nep)conversatie. Daarnaast bestaan er diverse apps die het creëren van nepchatgesprekken vergemakkelijken. Dit betekent dat zelfs zonder fotobewerkingsvaardigheden, iedereen in staat is om overtuigende nepberichten te maken.

Verificatie door het Openbaar Ministerie (OM)

Volgens hoogleraar strafprocesrecht Joep Lindeman en Coen Hermans, landelijk officier cybercrime bij het OM, is de verificatie van chatgegevens via platformeigenaren zoals WhatsApp, Instagram, of TikTok niet eenvoudig. Deze platforms geven niet gemakkelijk toegang tot chatgegevens, wat de verificatie bemoeilijkt.

Andere Verificatiemethoden

De meest praktische manier om chatberichten te verifiëren, is door beide partijen in een gesprek te benaderen en hun versies te vergelijken. Dit is echter afhankelijk van het feit of beide partijen de berichten niet hebben verwijderd. In situaties waar berichten ontbreken, kan een vervalser beweren dat alleen de incriminerende berichten zijn verwijderd, wat verdere complicaties oplevert.

Toelaatbaarheid van Niet-Geverifieerde Screenshots als Bewijs

In theorie zijn niet-geverifieerde screenshots toelaatbaar als bewijs, maar het uiteindelijke besluit ligt bij de rechter. De rechter beoordeelt of het bewijs voldoende overtuigend is, vaak in combinatie met ander ondersteunend bewijsmateriaal. In Nederland is men zich bewust van de mogelijkheid van vervalste digitale bewijzen, en er wordt al jaren ervaring opgedaan met bijvoorbeeld DNA-materiaal, en computer hacking.

Impact van AI op Bewijsmateriaal

Met de opkomst van AI wordt het steeds moeilijker om echt van nep te onderscheiden. Zowel het OM als de rechtenfaculteit wijzen erop dat de procedures aan de voorkant streng moeten zijn om te voorkomen dat dit tijdens een rechtszaak een probleem wordt. De technische drempel om geloofwaardig beeld en geluid te creëren, wordt steeds lager, wat nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Beide experts twijfelen er niet aan, dat ondanks de focus op procedures, er toch een moment gaat komen dat AI gegenereerde (nep)bewijs in een zaak zal zitten.

Conclusie

Hoewel nepchatberichten zeker tussen het bewijsmateriaal kunnen zitten, is het onwaarschijnlijk dat een hele zaak wordt opgebouwd rond een niet-geverifieerd screenshot als enig bewijs. Er zal altijd ander ondersteunend bewijs nodig zijn om de betrouwbaarheid van chatberichten als bewijsmateriaal te waarborgen.

Tijdens de rechtszitting van Ali B kwamen screenshots van chatgesprekken naar voren, wat op sociale media leidde tot reacties over de mogelijkheid van vervalsingen en de beperkte verificatie van dergelijke bewijzen. Verificatie van screenshots van chat conversaties was eerder al een onderwerp toen in Mei een vrouw werd veroordeeld die chatberichten had vervalst, en op deze wijze een dwaling in de rechtspraak veroorzaakte waarbij een onschuldige man werd veroordeeld.
Hoe Makkelijk is het om Chatberichten te Vervalsen?
Het vervalsen van chatberichten is eenvoudig. Zonder technische kennis kunnen berichten aangepast worden door simpelweg een naam te veranderen in een bestaande (nep)conversatie. Daarnaast bestaan er diverse apps die het creëren van nepchatgesprekken vergemakkelijken. Dit betekent dat zelfs zonder fotobewerkingsvaardigheden, iedereen in staat is om overtuigende nepberichten te maken.
Verificatie door het Openbaar Ministerie (OM)
Volgens hoogleraar strafprocesrecht Joep Lindeman en Coen Hermans, landelijk officier cybercrime bij het OM, is de verificatie van chatgegevens via platformeigenaren zoals WhatsApp, Instagram, of TikTok niet eenvoudig. Deze platforms geven niet gemakkelijk toegang tot chatgegevens, wat de verificatie bemoeilijkt.
Andere Verificatiemethoden
De meest praktische manier om chatberichten te verifiëren, is door beide partijen in een gesprek te benaderen en hun versies te vergelijken. Dit is echter afhankelijk van het feit of beide partijen de berichten niet hebben verwijderd. In situaties waar berichten ontbreken, kan een vervalser beweren dat alleen de incriminerende berichten zijn verwijderd, wat verdere complicaties oplevert.
Toelaatbaarheid van Niet-Geverifieerde Screenshots als Bewijs
In theorie zijn niet-geverifieerde screenshots toelaatbaar als bewijs, maar het uiteindelijke besluit ligt bij de rechter. De rechter beoordeelt of het bewijs voldoende overtuigend is, vaak in combinatie met ander ondersteunend bewijsmateriaal. In Nederland is men zich bewust van de mogelijkheid van vervalste digitale bewijzen, en er wordt al jaren ervaring opgedaan met bijvoorbeeld DNA-materiaal, en computer hacking.
Impact van AI op Bewijsmateriaal
Met de opkomst van AI wordt het steeds moeilijker om echt van nep te onderscheiden. Zowel het OM als de rechtenfaculteit wijzen erop dat de procedures aan de voorkant streng moeten zijn om te voorkomen dat dit tijdens een rechtszaak een probleem wordt. De technische drempel om geloofwaardig beeld en geluid te creëren, wordt steeds lager, wat nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Beide experts twijfelen er niet aan, dat ondanks de focus op procedures, er toch een moment gaat komen dat AI gegenereerde (nep)bewijs in een zaak zal zitten.
Conclusie
Hoewel nepchatberichten zeker tussen het bewijsmateriaal kunnen zitten, is het onwaarschijnlijk dat een hele zaak wordt opgebouwd rond een niet-geverifieerd screenshot als enig bewijs. Er zal altijd ander ondersteunend bewijs nodig zijn om de betrouwbaarheid van chatberichten als bewijsmateriaal te waarborgen.

Zijn 20x meer huishoudens afhankelijk van de voedselbank dan in 2008?

In 1 playlist(s)

FactGurus

Social links

Follow podcast

Recent clips