Wetenschapsjournalist Arnout Jaspers beweert dat het geen probleem zou moeten zijn om een plek te vinden voor kerncentrales in Nederland, omdat ze niet groter zijn dan een gemiddelde IKEA. 

Feiten over de Grootte van Kerncentrales

Uit een e-mail van Mark van Bourgoundien van de ANVS (Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming) blijkt echter dat Jaspers’ bewering niet klopt. Het ruimtebeslag van een kerncentrale varieert per type, maar over het algemeen zijn kerncentrales aanzienlijk groter dan een IKEA.
Olkiluoto 3 in Finland: Het terrein binnen de hekken beslaat ongeveer 114.800 vierkante meter.
Gemiddelde IKEA-vestiging: Ongeveer 30.000 vierkante meter, zoals de vestiging bij Amsterdam.

Dit betekent dat Olkiluoto 3 bijna vier keer zo groot is als een gemiddeld IKEA-terrein. Daarnaast beslaat de kerncentrale in Borssele 46 hectare, oftewel 460.000 vierkante meter, wat 15 keer groter is dan een gemiddelde IKEA, waarbij Borssele aan het water ligt en geen ruimte nodig heeft voor koeltorens. 

Als je ook nog koeltorens nodig hebt, komt er nog wel enkele tienduizenden m2 bij.
Daarnaast heb je nogmaals een flink oppervlak nodig voor alle bouwlogistiek tijdens de bouwperiode. Dat bij elkaar maakt het ruimtebeslag aanzienlijk.

Bij Hinkley Point C in het VK kun je goed op satellietbeelden zien dat momenteel het hele bouwterrein zelfs bijna 1 km2 (1.000.000 m2) meet.

Conclusie

Uiteraard neemt een kerncentrale veel minder ruimte in dan een windmolenpark maar de bewering dat een kerncentrale niet groter is dan een IKEA klopt niet. Kerncentrales nemen aanzienlijk meer ruimte in beslag, zelfs de kleinere types. Het is belangrijk om bij ruimtelijke ordening rekening te houden met de daadwerkelijke grootte en de benodigde faciliteiten van kerncentrales. Daarnaast vereist het bouwen van een kerncentrale in Nederland een zorgvuldige locatiekeuze die rekening houdt met veiligheids-, milieu- en infrastructuureisen. De strikte regelgeving en het toezicht door de ANVS zorgen ervoor dat alleen locaties die aan alle criteria voldoen -niet alleen of er genoeg meters beschikbaar zijn- in aanmerking komen voor de bouw van een kerncentrale.

Wetenschapsjournalist Arnout Jaspers beweert dat het geen probleem zou moeten zijn om een plek te vinden voor kerncentrales in Nederland, omdat ze niet groter zijn dan een gemiddelde IKEA. 
Feiten over de Grootte van Kerncentrales
Uit een e-mail van Mark van Bourgoundien van de ANVS (Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming) blijkt echter dat Jaspers’ bewering niet klopt. Het ruimtebeslag van een kerncentrale varieert per type, maar over het algemeen zijn kerncentrales aanzienlijk groter dan een IKEA.
<ul>
<li>Olkiluoto 3 in Finland: Het terrein binnen de hekken beslaat ongeveer 114.800 vierkante meter.</li>
<li>Gemiddelde IKEA-vestiging: Ongeveer 30.000 vierkante meter, zoals de vestiging bij Amsterdam.</li>
</ul>
Dit betekent dat Olkiluoto 3 bijna vier keer zo groot is als een gemiddeld IKEA-terrein. Daarnaast beslaat de kerncentrale in Borssele 46 hectare, oftewel 460.000 vierkante meter, wat 15 keer groter is dan een gemiddelde IKEA, waarbij Borssele aan het water ligt en geen ruimte nodig heeft voor koeltorens. 
Als je ook nog koeltorens nodig hebt, komt er nog wel enkele tienduizenden m2 bij. Daarnaast heb je nogmaals een flink oppervlak nodig voor alle bouwlogistiek tijdens de bouwperiode. Dat bij elkaar maakt het ruimtebeslag aanzienlijk.
Bij Hinkley Point C in het VK kun je goed op satellietbeelden zien dat momenteel het hele bouwterrein zelfs bijna 1 km2 (1.000.000 m2) meet.
Conclusie
Uiteraard neemt een kerncentrale veel minder ruimte in dan een windmolenpark maar de bewering dat een kerncentrale niet groter is dan een IKEA klopt niet. Kerncentrales nemen aanzienlijk meer ruimte in beslag, zelfs de kleinere types. Het is belangrijk om bij ruimtelijke ordening rekening te houden met de daadwerkelijke grootte en de benodigde faciliteiten van kerncentrales. Daarnaast vereist het bouwen van een kerncentrale in Nederland een zorgvuldige locatiekeuze die rekening houdt met veiligheids-, milieu- en infrastructuureisen. De strikte regelgeving en het toezicht door de ANVS zorgen ervoor dat alleen locaties die aan alle criteria voldoen -niet alleen of er genoeg meters beschikbaar zijn- in aanmerking komen voor de bouw van een kerncentrale.

Uitspraken, beloftes en voorspellingen vliegen je om de oren. In de FactGurus-podcast gaan we op zoek naar aantoonbare feiten achter een uitspraak met als doel de vraag "klopt dit wel?" te beantwoorden. Host: Frank Leeman.

FactGurus | BNR

Uitspraken, beloftes en voorspellingen vliegen je om de oren. In de FactGurus-podcast gaan we op zoek naar aantoonbare feiten achter een uitspraak met als doel de vraag "klopt dit wel?" te beantwoorden. Host: Frank Leeman.

FactGurus

Nee, een kerncentrale is niet kleiner dan  een IKEA.

Tijdens de rechtszitting van Ali B kwamen screenshots van chatgesprekken naar voren, wat op sociale media leidde tot reacties over de mogelijkheid van vervalsingen en de beperkte verificatie van dergelijke bewijzen. Verificatie van screenshots van chat conversaties was eerder al een onderwerp toen in Mei een vrouw werd veroordeeld die chatberichten had vervalst, en op deze wijze een dwaling in de rechtspraak veroorzaakte waarbij een onschuldige man werd veroordeeld.

Hoe Makkelijk is het om Chatberichten te Vervalsen?

Het vervalsen van chatberichten is eenvoudig. Zonder technische kennis kunnen berichten aangepast worden door simpelweg een naam te veranderen in een bestaande (nep)conversatie. Daarnaast bestaan er diverse apps die het creëren van nepchatgesprekken vergemakkelijken. Dit betekent dat zelfs zonder fotobewerkingsvaardigheden, iedereen in staat is om overtuigende nepberichten te maken.

Verificatie door het Openbaar Ministerie (OM)

Volgens hoogleraar strafprocesrecht Joep Lindeman en Coen Hermans, landelijk officier cybercrime bij het OM, is de verificatie van chatgegevens via platformeigenaren zoals WhatsApp, Instagram, of TikTok niet eenvoudig. Deze platforms geven niet gemakkelijk toegang tot chatgegevens, wat de verificatie bemoeilijkt.

Andere Verificatiemethoden

De meest praktische manier om chatberichten te verifiëren, is door beide partijen in een gesprek te benaderen en hun versies te vergelijken. Dit is echter afhankelijk van het feit of beide partijen de berichten niet hebben verwijderd. In situaties waar berichten ontbreken, kan een vervalser beweren dat alleen de incriminerende berichten zijn verwijderd, wat verdere complicaties oplevert.

Toelaatbaarheid van Niet-Geverifieerde Screenshots als Bewijs

In theorie zijn niet-geverifieerde screenshots toelaatbaar als bewijs, maar het uiteindelijke besluit ligt bij de rechter. De rechter beoordeelt of het bewijs voldoende overtuigend is, vaak in combinatie met ander ondersteunend bewijsmateriaal. In Nederland is men zich bewust van de mogelijkheid van vervalste digitale bewijzen, en er wordt al jaren ervaring opgedaan met bijvoorbeeld DNA-materiaal, en computer hacking.

Impact van AI op Bewijsmateriaal

Met de opkomst van AI wordt het steeds moeilijker om echt van nep te onderscheiden. Zowel het OM als de rechtenfaculteit wijzen erop dat de procedures aan de voorkant streng moeten zijn om te voorkomen dat dit tijdens een rechtszaak een probleem wordt. De technische drempel om geloofwaardig beeld en geluid te creëren, wordt steeds lager, wat nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Beide experts twijfelen er niet aan, dat ondanks de focus op procedures, er toch een moment gaat komen dat AI gegenereerde (nep)bewijs in een zaak zal zitten.

Conclusie

Hoewel nepchatberichten zeker tussen het bewijsmateriaal kunnen zitten, is het onwaarschijnlijk dat een hele zaak wordt opgebouwd rond een niet-geverifieerd screenshot als enig bewijs. Er zal altijd ander ondersteunend bewijs nodig zijn om de betrouwbaarheid van chatberichten als bewijsmateriaal te waarborgen.

Tijdens de rechtszitting van Ali B kwamen screenshots van chatgesprekken naar voren, wat op sociale media leidde tot reacties over de mogelijkheid van vervalsingen en de beperkte verificatie van dergelijke bewijzen. Verificatie van screenshots van chat conversaties was eerder al een onderwerp toen in Mei een vrouw werd veroordeeld die chatberichten had vervalst, en op deze wijze een dwaling in de rechtspraak veroorzaakte waarbij een onschuldige man werd veroordeeld.
Hoe Makkelijk is het om Chatberichten te Vervalsen?
Het vervalsen van chatberichten is eenvoudig. Zonder technische kennis kunnen berichten aangepast worden door simpelweg een naam te veranderen in een bestaande (nep)conversatie. Daarnaast bestaan er diverse apps die het creëren van nepchatgesprekken vergemakkelijken. Dit betekent dat zelfs zonder fotobewerkingsvaardigheden, iedereen in staat is om overtuigende nepberichten te maken.
Verificatie door het Openbaar Ministerie (OM)
Volgens hoogleraar strafprocesrecht Joep Lindeman en Coen Hermans, landelijk officier cybercrime bij het OM, is de verificatie van chatgegevens via platformeigenaren zoals WhatsApp, Instagram, of TikTok niet eenvoudig. Deze platforms geven niet gemakkelijk toegang tot chatgegevens, wat de verificatie bemoeilijkt.
Andere Verificatiemethoden
De meest praktische manier om chatberichten te verifiëren, is door beide partijen in een gesprek te benaderen en hun versies te vergelijken. Dit is echter afhankelijk van het feit of beide partijen de berichten niet hebben verwijderd. In situaties waar berichten ontbreken, kan een vervalser beweren dat alleen de incriminerende berichten zijn verwijderd, wat verdere complicaties oplevert.
Toelaatbaarheid van Niet-Geverifieerde Screenshots als Bewijs
In theorie zijn niet-geverifieerde screenshots toelaatbaar als bewijs, maar het uiteindelijke besluit ligt bij de rechter. De rechter beoordeelt of het bewijs voldoende overtuigend is, vaak in combinatie met ander ondersteunend bewijsmateriaal. In Nederland is men zich bewust van de mogelijkheid van vervalste digitale bewijzen, en er wordt al jaren ervaring opgedaan met bijvoorbeeld DNA-materiaal, en computer hacking.
Impact van AI op Bewijsmateriaal
Met de opkomst van AI wordt het steeds moeilijker om echt van nep te onderscheiden. Zowel het OM als de rechtenfaculteit wijzen erop dat de procedures aan de voorkant streng moeten zijn om te voorkomen dat dit tijdens een rechtszaak een probleem wordt. De technische drempel om geloofwaardig beeld en geluid te creëren, wordt steeds lager, wat nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Beide experts twijfelen er niet aan, dat ondanks de focus op procedures, er toch een moment gaat komen dat AI gegenereerde (nep)bewijs in een zaak zal zitten.
Conclusie
Hoewel nepchatberichten zeker tussen het bewijsmateriaal kunnen zitten, is het onwaarschijnlijk dat een hele zaak wordt opgebouwd rond een niet-geverifieerd screenshot als enig bewijs. Er zal altijd ander ondersteunend bewijs nodig zijn om de betrouwbaarheid van chatberichten als bewijsmateriaal te waarborgen.

Chatberichten in de Rechtbank: Hoe Betrouwbaar Zijn Ze?

Er wordt vaak beweerd dat er een toename is van natuurrampen, zoals noodweer, overstromingen en bosbranden, en dat deze toename wordt toegeschreven aan klimaatverandering. Dit wordt genoemd in de context van stijgende verzekeringspremies en in nieuwsartikelen zoals bij Business AM en Nieuwsblad.

Belangrijkste Database

De belangrijkste bron voor data over natuurrampen is EM-DAT, de database van het Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED). Deze data wordt ook gebruikt door organisaties zoals de World Meteorological Organization.

Betrouwbaarheid en Trends

Onderzoekers van 'Our World in Data' hebben onlangs een artikel gepubliceerd waarin ze aangeven dat rampendatabases nu niet perfect zijn en vroeger nog minder betrouwbaar waren.

Historisch gezien was er veel minder informatie beschikbaar over natuurrampen vanwege het gebrek aan internet, minder financiering, humanitaire hulp, en computers. CRED zelf bestaat pas sinds 1973 en beheert de EM-DAT database sinds 1988.

Data Interpretatie

De steile toename van natuurrampen in de database kan voor een groot deel worden toegeschreven aan de betere registratie van rampen door de jaren heen. Kleine en middelgrote rampen maken nu een veel groter deel uit van de dataset dan 40 jaar geleden. Hierdoor is het moeilijk te zeggen of er daadwerkelijk meer natuurrampen zijn. Data van voor 2000 wordt als onbetrouwbaar en incompleet beschouwd, en sinds 2000 is er geen duidelijke toename van het aantal natuurrampen.

The increase in the number of disasters is partly a result of reporting bias - Our World in Data

Evolutie van de registratie van natuurrampen

De geobserveerde stijgende trend zou iemand kunnen doen geloven dat rampen tegenwoordig vaker voorkomen dan aan het begin van de eeuw. Echter, het trekken van zo'n conclusie op basis van deze grafiek zou incorrect zijn. In feite toont de figuur eigenlijk de evolutie van de registratie van natuurrampen in de loop van de tijd.

Er wordt vaak beweerd dat er een toename is van natuurrampen, zoals noodweer, overstromingen en bosbranden, en dat deze toename wordt toegeschreven aan klimaatverandering. Dit wordt genoemd in de context van stijgende verzekeringspremies en in nieuwsartikelen zoals bij <a href="https://businessam.be/klimaatrisicos-natuurrampen-verzekeringen/">Business AM</a> en <a href="https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20240523_93337694">Nieuwsblad</a>.
Belangrijkste Database
De belangrijkste bron voor data over natuurrampen is EM-DAT, de database van het Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED). Deze data wordt ook gebruikt door organisaties zoals de World Meteorological Organization.
Betrouwbaarheid en Trends
Onderzoekers van 'Our World in Data' hebben onlangs een <a href="https://ourworldindata.org/disaster-database-limitations">artikel</a> gepubliceerd waarin ze aangeven dat rampendatabases nu niet perfect zijn en vroeger nog minder betrouwbaar waren.
Historisch gezien was er veel minder informatie beschikbaar over natuurrampen vanwege het gebrek aan internet, minder financiering, humanitaire hulp, en computers. CRED zelf bestaat pas sinds 1973 en beheert de EM-DAT database sinds 1988.
Data Interpretatie
De steile toename van natuurrampen in de database kan voor een groot deel worden toegeschreven aan de betere registratie van rampen door de jaren heen. Kleine en middelgrote rampen maken nu een veel groter deel uit van de dataset dan 40 jaar geleden. Hierdoor is het moeilijk te zeggen of er daadwerkelijk meer natuurrampen zijn. Data van voor 2000 wordt als onbetrouwbaar en incompleet beschouwd, en sinds 2000 is er geen duidelijke toename van het aantal natuurrampen.
<blockquote>
The increase in the number of disasters is partly a result of reporting bias - Our World in Data
</blockquote>
Evolutie van de registratie van natuurrampen
De geobserveerde stijgende trend zou iemand kunnen doen geloven dat rampen tegenwoordig vaker voorkomen dan aan het begin van de eeuw. Echter, het trekken van zo'n conclusie op basis van deze grafiek zou incorrect zijn. In feite toont de figuur eigenlijk de evolutie van de registratie van natuurrampen in de loop van de tijd.

Zijn er meer natuurrampen? Of vooral meer data?

Er wordt veel geschreven over de regelgeving in Europa, zo beweerde Ingrid Thijssen van VNO-NCW begin dit jaar dat er elke dag vijf pagina’s aan nieuwe regelgeving bijkomt in de EU. 

Dimiter Toshkov, universitair hoofddocent aan de Universiteit Leiden en expert in Europese integratie en beleid, legt uit dat de EU vrij transparant is en dat het eenvoudig is om het aantal gepubliceerde beleidsdocumenten op te zoeken. Hij voerde een analyse uit, waarbij hij keek naar recente cijfers van de afgelopen vijf jaar.

Uit zijn onderzoek blijkt dat er in vijf jaar tijd 919 wetgevende documenten zijn gepubliceerd, waaronder richtlijnen en verordeningen. Dit komt neer op gemiddeld één wet per twee dagen, ofwel een halve wet per dag. Als we echter kijken naar het aantal pagina’s per dag, in lijn met de bewering van Thijssen, blijkt dit aanzienlijk hoger te zijn.

Toshkovs analyse laat zien dat als je het gemiddelde aantal pagina's per wet optelt, dit neerkomt op grofweg 10 pagina’s per dag. Dit is dus flink meer dan de vijf pagina’s die Thijssen noemde. Uiteraard kan het gemiddelde aantal pagina's per beleidsdocument verschillen, maar die 5 pagina's per dag, zoals de VNO-NCW voorzitter beweerde, komt al snel in beeld.

Kanttekeningen bij de Cijfers

Hoewel de cijfers significant zijn, moeten enkele belangrijke kanttekeningen worden gemaakt. Ten eerste bevatten deze documenten niet alleen regels, maar ook motivaties voor de invoering van de regels. Toshkov schat dat ongeveer een derde van elk document bestaat uit dergelijke motivaties.

Daarnaast wijst Ton van den Brink, hoogleraar EU-wetgevingsvraagstukken aan de Universiteit Utrecht, erop dat niet elke nieuwe publicatie een geheel nieuwe wet betekent. Vaak betreft het aanpassingen van bestaande regels op basis van nieuwe inzichten, waardoor de lijst met regels niet alleen maar langer wordt, zoals een dergelijk getal het doet klinken. Bovendien zijn niet alle wetten van toepassing op alle burgers of bedrijven, het gaat ook om regelgeving voor niche situaties.

Burden or Benefit?

Een ander belangrijk punt is dat een deel van de regelgeving juist door de industrie zelf gewenst is om duidelijkheid te scheppen. Regelgeving wordt geassocieerd met negatieve belemmeringen, maar niet alle wetten zijn voor een bedrijf een 'last', wetten creëren ook een duidelijk speelveld. 

Conclusie

Samenvattend kan worden gesteld dat de uitspraak van Thijssen feitelijk juist is, zij het dat het aantal pagina’s nog hoger ligt dan zij aangaf. Er komen inderdaad ongeveer 10 pagina’s aan regelgeving per dag bij. Ondanks dat kwantificatie van regelgeving een interessante indicator is, is de vraag wel of het aantal pagina's de juiste manier is van naar de materie kijken -- de inhoud en de impact van de wetsdocumenten kunnen sterk variëren, en de hoeveelheid pagina's correleert niet 1 op 1 met de hoeveelheid (nieuwe) wetten. 

Er wordt veel geschreven over de regelgeving in Europa, zo beweerde Ingrid Thijssen van VNO-NCW begin dit jaar dat er elke dag vijf pagina’s aan nieuwe regelgeving bijkomt in de EU. 
Dimiter Toshkov, universitair hoofddocent aan de Universiteit Leiden en expert in Europese integratie en beleid, legt uit dat de EU vrij transparant is en dat het eenvoudig is om het aantal gepubliceerde beleidsdocumenten op te zoeken. Hij voerde een analyse uit, waarbij hij keek naar recente cijfers van de afgelopen vijf jaar.
Uit zijn onderzoek blijkt dat er in vijf jaar tijd 919 wetgevende documenten zijn gepubliceerd, waaronder richtlijnen en verordeningen. Dit komt neer op gemiddeld één wet per twee dagen, ofwel een halve wet per dag. Als we echter kijken naar het aantal pagina’s per dag, in lijn met de bewering van Thijssen, blijkt dit aanzienlijk hoger te zijn.
Toshkovs analyse laat zien dat als je het gemiddelde aantal pagina's per wet optelt, dit neerkomt op grofweg 10 pagina’s per dag. Dit is dus flink meer dan de vijf pagina’s die Thijssen noemde. Uiteraard kan het gemiddelde aantal pagina's per beleidsdocument verschillen, maar die 5 pagina's per dag, zoals de VNO-NCW voorzitter beweerde, komt al snel in beeld.
Kanttekeningen bij de Cijfers
Hoewel de cijfers significant zijn, moeten enkele belangrijke kanttekeningen worden gemaakt. Ten eerste bevatten deze documenten niet alleen regels, maar ook motivaties voor de invoering van de regels. Toshkov schat dat ongeveer een derde van elk document bestaat uit dergelijke motivaties.
Daarnaast wijst Ton van den Brink, hoogleraar EU-wetgevingsvraagstukken aan de Universiteit Utrecht, erop dat niet elke nieuwe publicatie een geheel nieuwe wet betekent. Vaak betreft het aanpassingen van bestaande regels op basis van nieuwe inzichten, waardoor de lijst met regels niet alleen maar langer wordt, zoals een dergelijk getal het doet klinken. Bovendien zijn niet alle wetten van toepassing op alle burgers of bedrijven, het gaat ook om regelgeving voor niche situaties.
Burden or Benefit?
Een ander belangrijk punt is dat een deel van de regelgeving juist door de industrie zelf gewenst is om duidelijkheid te scheppen. Regelgeving wordt geassocieerd met negatieve belemmeringen, maar niet alle wetten zijn voor een bedrijf een 'last', wetten creëren ook een duidelijk speelveld. 
Conclusie
Samenvattend kan worden gesteld dat de uitspraak van Thijssen feitelijk juist is, zij het dat het aantal pagina’s nog hoger ligt dan zij aangaf. Er komen inderdaad ongeveer 10 pagina’s aan regelgeving per dag bij. Ondanks dat kwantificatie van regelgeving een interessante indicator is, is de vraag wel of het aantal pagina's de juiste manier is van naar de materie kijken -- de inhoud en de impact van de wetsdocumenten kunnen sterk variëren, en de hoeveelheid pagina's correleert niet 1 op 1 met de hoeveelheid (nieuwe) wetten.

Nee, een kerncentrale is niet kleiner dan een IKEA.

In 1 playlist(s)

FactGurus

Social links

Follow podcast

Recent clips