Voor de meeste mensen is de vakantieperiode zo goed als voorbij, maar centrale bankiers gaan nu pas op zomerkamp. Dit weekend hebben ze hun jaarlijkse meeting in het Amerikaanse Jackson Hole, waar ze hun visies delen. Deze keer is het onderwerp de impact van het monetaire beleid op de economie. Daar valt genoeg over te zeggen.

Kijk je naar de huidige situatie, dan lijkt het beleid weinig effect te hebben. De Fed heeft zijn beleidsrente enorm snel en veel verhoogd: in slechts vijftien maanden ging hij van 0% naar 5,25%. We moeten ver terug in de tijd om een dergelijke sterke renteverhoging van de Fed te zien. Toch is er amper sprake van afzwakkende economische groei.

Hoe zinvol is zo’n rentebeleid eigenlijk? Is het niet een beetje trekken aan een monetair touwtje? Zo verhoogde de Fed in de periode 2004-2006 de rente van 1% naar 5,25%, maar kwam de recessie pas in 2008. En dan nog kun je je afvragen of dat echt het gevolg was van de gestegen rente. De kredietcrisis werd vooral veroorzaakt door de geklapte huizenbubbel. De gestegen rente was hooguit de brandende lucifer bij de lont van de woningmarkt.

Er zijn meerdere verklaringen. Om te beginnen: het duurt altijd even voordat de impact op de economie te zien is. Je gaat als bijvoorbeeld de rente op je creditcard stijgt, niet direct minder geld uitgeven. En het aantal consumenten dat besluit geen nieuwe auto te kopen omdat de rente nu echt te hoog is geworden, is beperkt. Het percentage dat zegt dat het een slechte tijd is voor zo’n aanschaf, is momenteel net zo hoog als in 2021, toen de Fed nog helemaal niets aan de rente had gedaan. Wel groeit het aantal Amerikanen dat hun creditcardschulden en autoleningen niet meer kan betalen.

Een andere belangrijke verklaring: het percentage huizenbezitters met een lange rentevaste periode is enorm toegenomen. Zij gaan natuurlijk niet meer verhuizen, want dat zou betekenen dat hun hypotheeklasten enorm stijgen. De huizenmarkt gaat daardoor op slot, maar het zorgt er ook voor dat deze consumenten geen last hebben van stijgende rentelasten, terwijl dat in de vorige rentecyclussen wel het geval was. Ze kunnen hun geld dus aan andere dingen uitgeven, wat de economische impact van een rentestijging beperkt.

Waarschijnlijk komen de centrale bankiers met dezelfde conclusies naar buiten, maar klinkt het een stuk gewichtiger. Of zouden ze ook nog andere verklaringen hebben gevonden? Misschien toch maar de vakantie van volgend jaar eens in Jackson Hole plannen. Wellicht worden we er wat wijzer van. Zo’n economisch zomerkamp lijkt me best interessant. Nu nog kijken of ik ook mevrouw Van Zeijl zo gek kan krijgen.

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.