Pas geleden had ik een discussie over aandeleninkoop. Ik zie er wel de voordelen van. Ik ben nog uit de tijd dat KNP, de Koninklijke Nederlandse Papierfabrieken, na een aantal goede jaren te veel geld had. En omdat een bedrijf er volgens de ceo is om te investeren, werd in 1986 de PM 8 gebouwd, voor de lieve som van 8 miljoen gulden. Dat was op de top van de markt. De markt stortte in en de machine werd volledig afgeschreven. Conclusie: als het geld je in de zak brandt, kun je het maar beter aan de aandeelhouders teruggeven voordat je er domme dingen mee gaat doen.

Er zijn natuurlijk ook genoeg slechte voorbeelden van aandeleninkoop. Denk maar eens aan ING, dat vlak voor de grote financiële crisis een inkoopprogramma van €5 mrd aankondigde. Om vervolgens in die crisis weer voor miljarden aandelen uit te geven tegen een ramsjprijs.

Als tegenwerping gebruik ik graag het voorbeeld van de wereldkampioen aandeleninkopen: het Amerikaanse Autozone. Dat heeft sinds de beursintroductie maar liefst 88% van de aandelen teruggekocht. Het bedrijf wordt simpelweg goed gerund en heeft een prima cashflow, en die wordt gebruikt om aandelen in te kopen.

Als je gewoon blijft zitten, behoor je tot de laatste aandeelhouders en ben je uiteindelijk alleen-eigenaar van het bedrijf. Een belegging in Autozone van $100 ten tijde van de emissie zou nu $161.000 waard zijn. Die prachtige koersgroei is volledig ondersteund door winstgroei per aandeel. De winst van Autozone groeit 14% per jaar. Maar omdat het aantal aandelen per jaar met 7% krimpt, hoeft de koek over steeds minder aandeelhouders verdeeld te worden. En dus groeit de winst per aandeel met maar liefst 21%, al ruim dertig jaar lang. Vandaar de superrendementen.

Toch lijkt er enige kentering te komen in de aandeleninkoop. Jamie Dimon, de ceo van het Amerikaanse J.P. Morgan, gaf aan dat hij geen extra aandelen zal inkopen omdat de aandelen van zijn zakenbank simpelweg te duur zijn. Dat is een belangrijk signaal. Het aandeel noteert nu tweemaal de boekwaarde. Waarom zou je iets kopen wat tweemaal zoveel kost als het waard is?

En dat geldt voor de hele Amerikaanse markt. In de VS zijn de kosten van vreemd vermogen nu hoger dan die van eigen vermogen. Dat is voor het eerst sinds in twintig jaar. En toch zien we nog steeds inkopen. De verklaring is dat die inkopen op korte termijn voor een hogere vraag naar aandelen zorgen en dat drijft de koers op. En dat is weer goed voor de personeelsopties die al die managers hebben gekregen.

Ik ben nog steeds een voorstander van aandeleninkoop. Zolang men maar zijn gezonde verstand gebruikt, mag men van mij aandelen inkopen tot ze een ons wegen. Maar ja, gezond verstand moet je altijd gebruiken, toch?

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.