Minister van Defensie Ruben Brekelmans heeft de Defensienota gepresenteerd. Daaruit blijkt dat Nederland fors meer gaat investeren in onder meer tanks, F-35's en onderzeebootjagers. Europa-verslaggever Michal van der Toorn legt uit wat er nog meer in staat en hoe zich dat verhoudt tot de andere landen in Europa en de NAVO.

Lees ook | Defensie koopt extra F-35's, onderzeebootjagers en helikopters, maar 2,4 miljard is niet genoeg

Minister van Defensie Ruben Brekelmans heeft de Defensienota gepresenteerd. Daaruit blijkt dat Nederland fors meer gaat investeren in onder meer tanks, F-35's en onderzeebootjagers. Europa-verslaggever Michal van der Toorn legt uit wat er nog meer in staat en hoe zich dat verhoudt tot de andere landen in Europa en de NAVO.
Lees ook | <a href="https://www.bnr.nl/nieuws/nieuws-politiek/10555780/defensie-koopt-extra-f-35-s-onderzeebootjagers-en-helikopters">Defensie koopt extra F-35's, onderzeebootjagers en helikopters, maar 2,4 miljard is niet genoeg</a>

Europaverslaggever Geert Jan Hahn neemt je mee op reis door Europa. Van de Brusselse bubbel tot aan de oorlog in Oekraïne. Met elke werkdag een verrassend verslag. Volg Geert Jan en blijf scherp

Bij afwezigheid van Geert Jan Hahn neemt Europaverslaggever Michal van der Toorn je mee op reis door Europa.

Europaverslaggever Geert Jan Hahn neemt je mee op reis door Europa. Van de Brusselse bubbel tot aan de oorlog in Oekraïne. Met elke werkdag een verrassend verslag. Volg Geert Jan en blijf scherp
Bij afwezigheid van Geert Jan Hahn neemt Europaverslaggever Michal van der Toorn je mee op reis door Europa.

Hahn in Europa | BNR

Europaverslaggever Geert Jan Hahn neemt je mee op reis door Europa. Van de Brusselse bubbel tot aan de oorlog in Oekraïne. Met elke werkdag een verrassend verslag. Volg Geert Jan en blijf scherp.

Hahn in Europa

Europaverslaggever Geert Jan Hahn neemt je mee op reis door Europa. Van de Brusselse bubbel tot aan de oorlog in Oekraïne. Met elke werkdag een verrassend verslag. Volg Geert Jan en blijf scherp.

Hahn is te horen in de podcasts De Wereld en BNR Perestrojkast en heeft een eigen podcast-kanaal met dagelijkse bijdragen: 'Hahn in Europa'. 

Bij afwezigheid van Geert Jan Hahn neemt Europaverslaggever Michal van der Toorn je mee op reis door Europa.

Europaverslaggever Geert Jan Hahn neemt je mee op reis door Europa. Van de Brusselse bubbel tot aan de oorlog in Oekraïne. Met elke werkdag een verrassend verslag. Volg Geert Jan en blijf scherp.
Hahn is te horen in de podcasts De Wereld en BNR Perestrojkast en heeft een eigen podcast-kanaal met dagelijkse bijdragen: 'Hahn in Europa'. 
Bij afwezigheid van Geert Jan Hahn neemt Europaverslaggever Michal van der Toorn je mee op reis door Europa.

De Defensienota in Europees perspectief

België, Frankrijk, Spanje, Denemarken, Duitsland, Polen, Roemenië, Polen, Estland en Noorwegen. Steeds meer Europese landen krijgen ongewenst bezoek van drones. Of ze door Rusland gestuurd zijn, weet niemand met honderd procent zekerheid te zeggen. Toch verstoren ze het luchtruim in vele Europese landen en hangen ze verdacht lang boven vitale en militaire infrastructuur. Boven Polen werden de drones in september zelfs neergeschoten; de Russen gaven aan dat dit afzwaaiers waren van een aanval op Oekraïne - maar bevestigden daarmee dat het wel om hun drones ging.

Eén van de andere landen uit dit rijtje is Roemenië. Onlangs bracht ik een bezoek aan dat land. Ook daar waren net drones de grens met Oekraïne overgevlogen. Niet voor het eerst, want drones en raketten vliegen al door het Roemeense luchtruim sinds Rusland in 2022 Oekraïne op brute wijze in z'n geheel binnenviel. Bij aanvallen op het Oekraïense havengebied grenzend aan de Zwarte Zee vliegen drones regelmatig via Moldavië en Roemenië terug Oekraïne in, of ze landden zelfs - al dan niet neergeschoten door de Oekraïense luchtafweer - op het grondgebied van deze landen.

Het Roemeense parlement heeft inmiddels toestemming gegeven aan het leger om vijandige drones indien nodig neer te schieten. Een ongekende stap voor Roemenië, dat historisch gezien enige angst voor Rusland kent en niet snel in potentie escalatoire stappen onderneemt. Wel is Roemenië onder de huidige president Nicosur Dan een trouwe EU- en NAVO-bondgenoot, en biedt het land ook steun aan Oekraïne.

Roemenië heeft zich ook gecommitteerd aan de 'Trump-norm', de nieuwe NAVO-norm van vijf procent waardoor NAVO-bondgenoten miljarden euro's extra de komende jaren in defensie moeten investeren, om de afschrikking op peil en geloofwaardig te houden. Eén van de bedrijven die door het Roemeense ministerie van defensie als 'veelbelovend' wordt gezien is het dronebedrijf BraveX Aero uit het Noord-Roemeense Cluj. Een drone start up die eigenlijk is opgericht voor civiele doeleinden, maar sinds 2024 de stap richting 'dual use' heeft gemaakt; zowel civiele als militaire inzet. Het Roemeense defensieministerie ziet in BraveX Aero ook een mogelijke partner om samen met Oekraïne de droneproductie tussen beide landen (die een grens van zo'n 650 kilometer delen) op te voeren. BraveX wil in 2028 jaarlijks 500 drones kunnen leveren - en in 2030 één van Europa's leidende fabrikanten in hun specifieke dronesegment. 

De meerwaarden naar eigen zeggen: Europese topkwaliteit in de elektrische categorie, een lange vliegtijd in combinatie met een hoog laadvermogen én modellen met de mogelijkheid om te wisselen tussen verbrandingsmotor en elektrisch. Daarnaast zijn de drones honderd procent in Europa geproduceerd (geen Chinese componenten). 'Al weten we heus wel dat we niet de enige op de markt zijn', zegt CEO Razvan Costea-Barlutiu tegen BNR.

Ook is BraveX Aero eind oktober een partnership aangegaan met het Duitse bedrijf Uniq Things. Brave X biedt multirotor-drones aan die meer dan vier uur in de lucht kunnen blijven terwijl ze ook nog zeven kilo aan 'apparatuur' of 'spullen' met zich meezeulen, terwijl Uniq Things gespecialiseerd is in de (autonome) coördinatie tussen verschillende drones, ook wel 'dronezwermen' genoemd. Samen spreken ze in het persbericht van 'Swarm-as-a-service', een drone oplossing die makkelijk opschaalbaar is bij veiligheidsvraagstukken of in noodsituaties. Eén 'dronepiloot' moet deze zwerm kunnen bedienen.

Ik ging in Cluj langs bij één van de oprichters en investeerders, Mircea Vadan en sprak met hem over zijn bedrijf, zijn drones, angst in Roemenië voor Rusland en Europese autonomie. Ook Iulia Oprea schoof aan, zij is Chief Legal & Regulations Officer bij BraveX Aero.

Luister ook naar BNR's De Oostflank, waarin verslaggevers van BNR reizen langs de oostgrens van Europa en de stemming peilen in landen die grenzen aan Rusland en/of Oekraïne. Hier verschijnen ook uitgebreide reportages van mijn bezoek aan Roemenië, met veel aandacht ook voor hybride oorlogsvoering.

Belgi&euml;, Frankrijk, Spanje, Denemarken, Duitsland, Polen, Roemeni&euml;, Polen, Estland en Noorwegen. Steeds meer Europese landen krijgen ongewenst bezoek van drones. Of ze door Rusland gestuurd zijn, weet niemand met honderd procent zekerheid te zeggen. Toch verstoren ze het luchtruim in vele Europese landen en hangen ze verdacht lang boven vitale en militaire infrastructuur. Boven Polen werden de drones in september zelfs neergeschoten; de Russen gaven aan dat dit afzwaaiers waren van een aanval op Oekra&iuml;ne - maar bevestigden daarmee dat het wel om hun drones ging.
E&eacute;n van de andere landen uit dit rijtje is Roemeni&euml;. Onlangs bracht ik een bezoek aan dat land. Ook daar waren net drones de grens met Oekra&iuml;ne overgevlogen. Niet voor het eerst, want drones en raketten vliegen al door het Roemeense luchtruim sinds Rusland in 2022 Oekra&iuml;ne op brute wijze in z'n geheel binnenviel. Bij aanvallen op het Oekra&iuml;ense havengebied grenzend aan de Zwarte Zee vliegen drones regelmatig via Moldavi&euml; en Roemeni&euml; terug Oekra&iuml;ne in, of ze landden zelfs - al dan niet neergeschoten door de Oekra&iuml;ense luchtafweer - op het grondgebied van deze landen.
Het Roemeense parlement heeft inmiddels toestemming gegeven aan het leger om vijandige drones indien nodig neer te schieten. Een ongekende stap voor Roemeni&euml;, dat historisch gezien enige angst voor Rusland kent en niet snel in potentie escalatoire stappen onderneemt. Wel is Roemeni&euml; onder de huidige president Nicosur Dan een trouwe EU- en NAVO-bondgenoot, en biedt het land ook steun aan Oekra&iuml;ne.
Roemeni&euml; heeft zich ook gecommitteerd aan de 'Trump-norm', de nieuwe NAVO-norm van vijf procent waardoor NAVO-bondgenoten miljarden euro's extra de komende jaren in defensie moeten investeren, om de afschrikking op peil en geloofwaardig te houden. E&eacute;n van de bedrijven die door het Roemeense ministerie van defensie als 'veelbelovend' wordt gezien is het dronebedrijf BraveX Aero uit het Noord-Roemeense Cluj. Een drone start up die eigenlijk is opgericht voor civiele doeleinden, maar sinds 2024 de stap richting 'dual use' heeft gemaakt; zowel civiele als militaire inzet. Het Roemeense defensieministerie ziet in BraveX Aero ook een mogelijke partner om samen met Oekra&iuml;ne de droneproductie tussen beide landen (die een grens van zo'n 650 kilometer delen) op te voeren. BraveX wil in 2028 jaarlijks 500 drones kunnen leveren - en in 2030 &eacute;&eacute;n van Europa's leidende fabrikanten in hun specifieke dronesegment.&nbsp;
De meerwaarden naar eigen zeggen: Europese topkwaliteit in de elektrische categorie, een lange vliegtijd in combinatie met een hoog laadvermogen &eacute;n modellen met de mogelijkheid om te wisselen tussen verbrandingsmotor en elektrisch. Daarnaast zijn de drones honderd procent in Europa geproduceerd (geen Chinese componenten). 'Al weten we heus wel dat we niet de enige op de markt zijn', zegt&nbsp;CEO Razvan Costea-Barlutiu tegen BNR.
Ook is BraveX Aero eind oktober een partnership aangegaan met het Duitse bedrijf Uniq Things. Brave X biedt multirotor-drones aan die meer dan vier uur in de lucht kunnen blijven terwijl ze ook nog zeven kilo aan 'apparatuur' of 'spullen' met zich meezeulen, terwijl Uniq Things gespecialiseerd is in de (autonome) co&ouml;rdinatie tussen verschillende drones, ook wel 'dronezwermen' genoemd. Samen spreken ze in het persbericht van 'Swarm-as-a-service', een drone oplossing die makkelijk opschaalbaar is bij veiligheidsvraagstukken of in noodsituaties. E&eacute;n 'dronepiloot' moet deze zwerm kunnen bedienen.
Ik ging in Cluj langs bij &eacute;&eacute;n van de oprichters en investeerders, Mircea Vadan en sprak met hem over zijn bedrijf, zijn drones, angst in Roemeni&euml; voor Rusland en Europese autonomie. Ook Iulia Oprea schoof aan, zij is Chief Legal &amp; Regulations Officer bij BraveX Aero.
Luister ook naar BNR's <a href="https://www.bnr.nl/podcast/de-oostflank">De Oostflank</a>, waarin verslaggevers van BNR reizen langs de oostgrens van Europa en de stemming peilen in landen die grenzen aan Rusland en/of Oekra&iuml;ne. Hier verschijnen ook uitgebreide reportages van mijn bezoek aan Roemeni&euml;, met veel aandacht ook voor hybride oorlogsvoering.

Op bezoek bij Roemeense crisisdrones

Hoi! Welkom op mijn podcastkanaal, Hahn in Europa. Ik plaats hier mijn bijdragen voor BNR, waaronder de gesprekken die ik heb met bijzondere mensen uit Europa. Ik kom net terug uit Roemenië en Oekraïne. En dat betekent dat ik de komende tijd een reeks verhalen hier publiceer, je dan in z'n geheel kunt terugluisteren.

Dit keer hoor je een gesprek dat ik had met Ivan en Yaroslava, twee 'dronemakelaars' die pre seeds startups in de dronewereld koppelen aan wereldwijd kapitaal met hun investeerdersplatform United Angels Network. Ze delen trouwens alles, want ze zijn ook nog eens getrouwd. Daarnaast is Ivan actief voor de Oekraïense luchtverdediging.

Het gesprek voor deze podcast duurt ongeveer tien minuten, maar we hebben nog meer gepraat in een restaurant in Lviv. Komende zondag komt een artikel online waarin onder andere dit echtpaar centraal staat.

Veel luister- en leesplezier.

Hoi! Welkom op mijn podcastkanaal, Hahn in Europa. Ik plaats hier mijn bijdragen voor BNR, waaronder de gesprekken die ik heb met bijzondere mensen uit Europa. Ik kom net terug uit Roemeni&euml; en Oekra&iuml;ne. En dat betekent dat ik de komende tijd een reeks verhalen hier publiceer, je dan in z'n geheel kunt terugluisteren.
Dit keer hoor je een gesprek dat ik had met Ivan en Yaroslava, twee 'dronemakelaars' die pre seeds startups in de dronewereld koppelen aan wereldwijd kapitaal met hun investeerdersplatform United Angels Network. Ze delen trouwens alles, want ze zijn ook nog eens getrouwd. Daarnaast is Ivan actief voor de Oekra&iuml;ense luchtverdediging.
Het gesprek voor deze podcast duurt ongeveer tien minuten, maar we hebben nog meer gepraat in een restaurant in Lviv. Komende zondag komt een artikel online waarin onder andere dit echtpaar centraal staat. Veel luister- en leesplezier.

Een gesprek in Lviv met dronemakelaars Ivan en Yaroslava

Hoi! Welkom op mijn podcastkanaal, Hahn in Europa. Ik plaats hier mijn bijdragen voor BNR, waaronder de gesprekken die ik heb met bijzondere mensen uit Europa. Ik kom net terug uit Roemenië en Oekraïne. En dat betekent dat ik de komende tijd een reeks verhalen hier publiceer, je dan in z'n geheel kunt terugluisteren.

Dit keer hoor je een gesprek dat ik had met Oleksii Khobor. Oleksii is een Oekraïense knappe kop. Een 26-jarige promovendus aan de polytechnische universiteit van Lviv op de afdeling informatiesystemen en netwerken. Hij koppelt AI en ML aan defensie en focus mij op innovatie en doorontwikkeling. Momenteel werkt hij aan drie projecten, die niet alleen academisch relevant zijn maar ook direct kunnen bijdragen aan de veiligheid van Oekraïne. 

Oleksii werkt aan een 'tankdrone', een vliegende schildwacht rondom een tank. Daarnaast richt hij zich op het analyseren van videobeelden die drones maken in oorlogsgebied, met de gedachte dat echte dreiging van valse dreiging door middel van machine learning kan worden onderscheiden. En tot slot werkt hij volgens hetzelfde concept aan het detecteren van mijnen en explosieven die onder de grond liggen. 

Het gesprek voor deze podcast duurt ongeveer een kwartier, maar Oleksii en ik hebben veel meer tijd met elkaar doorgebracht. Onder meer in dit artikel kun je meer lezen over de inzichten die hij met mij wilde delen, en hoe het leven in Lviv momenteel is.

Hoi! Welkom op mijn podcastkanaal, Hahn in Europa. Ik plaats hier mijn bijdragen voor BNR, waaronder de gesprekken die ik heb met bijzondere mensen uit Europa. Ik kom net terug uit Roemeni&euml; en Oekra&iuml;ne. En dat betekent dat ik de komende tijd een reeks verhalen hier publiceer, je dan in z'n geheel kunt terugluisteren.
Dit keer hoor je een gesprek dat ik had met Oleksii Khobor. Oleksii is een Oekra&iuml;ense knappe kop. Een 26-jarige promovendus aan de polytechnische universiteit van Lviv op de afdeling informatiesystemen en netwerken. Hij koppelt AI en ML aan defensie en focus mij op innovatie en doorontwikkeling. Momenteel werkt hij aan drie projecten, die niet alleen academisch relevant zijn maar ook direct kunnen bijdragen aan de veiligheid van Oekra&iuml;ne.&nbsp;
Oleksii werkt aan een 'tankdrone', een vliegende schildwacht rondom een tank. Daarnaast richt hij zich op het analyseren van videobeelden die drones maken in oorlogsgebied, met de gedachte dat echte dreiging van valse dreiging door middel van machine learning kan worden onderscheiden. En tot slot werkt hij volgens hetzelfde concept aan het detecteren van mijnen en explosieven die onder de grond liggen.&nbsp;
Het gesprek voor deze podcast duurt ongeveer een kwartier, maar Oleksii en ik hebben veel meer tijd met elkaar doorgebracht. Onder meer in <a href="https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10584886/leven-met-het-luchtalarm-in-lviv">dit artikel </a>kun je meer lezen over de inzichten die hij met mij wilde delen, en hoe het leven in Lviv momenteel is.

De Defensienota in Europees perspectief

In 1 playlist(s)

Hahn in Europa

Social links

Follow podcast

Recent clips