Een crisis is voor een leider het moment zich te bewijzen. Hij, of zij, mag zeker in de eerste fase rekenen op steun, want wij willen allemaal dat iemand zegt wat er moet gebeuren.

Tegelijkertijd, blijkt uit onderzoeken, willen wij ook dat de leider empathie toont. Dat hij luistert en zich ons lot haast persoonlijk aantrekt.

Een goede leider heeft masculiene en feminiene kwaliteiten, zegt Janka Stoker, psycholoog en hoogleraar leiderschap en organisatieverandering aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij heeft de afgelopen maanden nauwlettend in de gaten gehouden hoe leiders als Angela Merkel, Mark Rutte, Femke Halsema en de Nieuw Zeelandse premier Jacinda Ardern het doen. Stoker deed onderzoek naar de verwachtingen die mensen tijdens de crisis van hun leiders hebben. Zo denken managers misschien dat zij nu veel delegeren, maar mensen, die vanuit huis werken, ervaren nu vooral een wat directieve houding.

Stoker ziet in Mark Rutte bovenal een pragmatisch leider. Iemand die dicht bij de grond blijft en het niet zo moet hebben van vergezichten. Daar is hij al tien jaar succesvol in.

Het is de vraag of we nu andere kwaliteiten in een leider zoeken. Het gaat niet langer alleen om het beheersen van de corona-crisis maar ook om politieke keuzes over grote vraagstukken die daarmee samenhangen: economie, werk, zorg, onderwijs, klimaat, Europa. 

Ergens dit jaar moeten politieke partijen hun programma’s presenteren en hun leiders kiezen. Een softe macho maakt misschien de meeste kans een goed leider te zijn.

Dit is de twaalfde aflevering in een speciale reeks van Wijsneuzen, over burgers ten tijde van pandemie. Reacties zijn welkom via: wijsneuzen@trouw.nl. Frits van Exter is journalist en oud-hoofdredacteur van Trouw. Techniek: Daan Hofstee / Muziek: Jac van Exter / Coördinatie Trouw: Joris Belgers.