Het namaken van menselijke eicellen in een lab is om heel veel redenen gigantisch moeilijk. Toch hebben wetenschappers nu een belangrijk stap in het mechanisme doorgrond waarmee het iets dichterbij is gekomen.

Ze hebben in dit onderzoek naar de cellen gekeken waaruit onze eicellen en spermacellen ontstaan: germ cells. Voordat deze cellen succesvol een voortplantingscel worden, moet er een heleboel goed gaan. In het geval van de vrouwelijke cellen moet er bijvoorbeeld een soort jojo-trucje plaatsvinden met X-chromosomen. Van dit trucje - waarbij één van de X-chromosomen even uit en dan weer aan wordt gezet - weten de onderzoekers nu hoe belangrijk het is: germ cells waarbij dit proces met succes wordt doorlopen zijn vier keer meer succesvol in de volgende stap van hun ontwikkeling. 

Waarom is dit belangrijk om te weten: omdat de kans op het maken van een gezonde eicel daarmee beter wordt. Maar hoe kom je dan aan die germ cells voor in het lab? Die kunnen ze tegenwoordig maken van iemands huid- of bloedcellen. Die worden eerst teruggezet naar stamcel en vervolgens worden daar weer germ cells van gemaakt (kort door de bocht uitleg van een Nobelprijswinnende techniek). Eén van de stapjes die ze vervolgens moeten doorlopen om eicellen te worden is nu dus beter in kaart gebracht. 

Als je nu denkt: gaan ze dan nu van huidcellen eitjes maken en die dan weer terugplaatsen?? Eng! Zover is het nog lang niet (als het ooit zover komt). Er zijn nog veel meer dingen die goed moeten gaan voor je op deze manier eitjes kunt maken die levensvatbare en gezonde embryo's opleveren. De onderzoekers hopen wel dat hiermee het namaken van eitjes in het lab een stukje dichterbij is gekomen, zodat het veel makkelijker wordt om daarin verschillende stappen van de voortplanting te bestuderen en medicijnen te testen. Uiteindelijk hopen ze zo mensen met vruchtbaarheidsproblemen beter te kunnen helpen.

In deze audio hoor je Bernhard Payer van het Centre for Genomic Regulation in Barcelona. Lees hier meer over het onderzoek: Turning X chromosome “off and on again” critical for oocyte development.