Als je erover nadenkt zijn zoogdieren best een beetje vreemd. Lang geleden ruilden we beschermende platen en schubben in voor een pluizig laagje haar. Of in ons geval: hier en daar een plukje.  

De enige uitzondering: het gordeldier. Tenminste, dat dachten we. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat er nog een zoogdier bestaat dat nog steeds gebruikmaakt van platen: de Afrikaanse stekelmuis. De ontdekking werd gedaan toen in het Florida Museum of Natural History een CT-scan van één van deze muizen werd gemaakt. De staart zag er uitzonderlijk donker uit het beeld. 

Dat bleek geen conserveringsprobleem of een foutje te zijn, maar bewijs voor osteo-dermen in de staart: botplaatjes. Eén keer eerder werden ze bij deze muis gezien. In 1975, door de Duitse bioloog Jochen Niethammer. Maar met die ontdekking gebeurde weinig. In 2012 zagen andere onderzoekers hoe dit diertje beschadigd weefsel volledig kan laten herstellen, zonder littekens. Iets wat niet ongewoon is onder reptielen, maar wel onder zoogdieren.  

Om die reden wordt er nu veel onderzoek gedaan naar de genetische achtergrond van dit regeneratieve trucje. En één van de wetenschappers die hiernaar kijkt, zat toevallig aan de overkant van de gang, toen de CT-scan werd gemaakt. Hij bevestigde dat de op de scan gevonden plaatjes lijken op die van gordeldieren, maar waarschijnlijk onafhankelijk zijn geëvolueerd.  

Maar waarom heeft deze muis dit? Het was al bekend dat stekelmuizen heel snel hun staart verliezen. Waarom dan zoveel moeite doen om een beschermende laag te maken? Anders dan sommige hagedissen groeit het grootste gedeelte van de staart bij stekelmuizen niet terug.  

Wat ze denken is dat dit laagje ervoor zorgt dat - wanneer de muis bij de staart gegrepen wordt - de tanden van de aanvaller alleen de buitenste laag van de staart te pakken kunnen krijgen en de muis zich - met restje staart en al - sneller uit de voeten kan maken.  

Lees hier meer over het onderzoek: Move over, armadillos. There’s a new bone-plated mammal in town.

Als je erover nadenkt zijn zoogdieren best een beetje vreemd. Lang geleden ruilden we beschermende platen en schubben in voor een pluizig laagje haar. Of in ons geval: hier en daar een plukje.  
De enige uitzondering: het gordeldier. Tenminste, dat dachten we. Uit een nieuw onderzoek blijkt dat er nog een zoogdier bestaat dat nog steeds gebruikmaakt van platen: de Afrikaanse stekelmuis. De ontdekking werd gedaan toen in het Florida Museum of Natural History een CT-scan van één van deze muizen werd gemaakt. De staart zag er uitzonderlijk donker uit het beeld. 
Dat bleek geen conserveringsprobleem of een foutje te zijn, maar bewijs voor osteo-dermen in de staart: botplaatjes. Eén keer eerder werden ze bij deze muis gezien. In 1975, door de Duitse bioloog Jochen Niethammer. Maar met die ontdekking gebeurde weinig. In 2012 zagen andere onderzoekers hoe dit diertje beschadigd weefsel volledig kan laten herstellen, zonder littekens. Iets wat niet ongewoon is onder reptielen, maar wel onder zoogdieren.  
Om die reden wordt er nu veel onderzoek gedaan naar de genetische achtergrond van dit regeneratieve trucje. En één van de wetenschappers die hiernaar kijkt, zat toevallig aan de overkant van de gang, toen de CT-scan werd gemaakt. Hij bevestigde dat de op de scan gevonden plaatjes lijken op die van gordeldieren, maar waarschijnlijk onafhankelijk zijn geëvolueerd.  
Maar waarom heeft deze muis dit? Het was al bekend dat stekelmuizen heel snel hun staart verliezen. Waarom dan zoveel moeite doen om een beschermende laag te maken? Anders dan sommige hagedissen groeit het grootste gedeelte van de staart bij stekelmuizen niet terug.  
Wat ze denken is dat dit laagje ervoor zorgt dat - wanneer de muis bij de staart gegrepen wordt - de tanden van de aanvaller alleen de buitenste laag van de staart te pakken kunnen krijgen en de muis zich - met restje staart en al - sneller uit de voeten kan maken.  
Lees hier meer over het onderzoek: <a href="https://www.floridamuseum.ufl.edu/science/move-over-armadillos-theres-a-new-bone-plated-mammal-in-town/">Move over, armadillos. There’s a new bone-plated mammal in town</a>.

Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?

Wetenschap Vandaag | BNR

Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?

Advertisement