Hoewel vaker is gesuggereerd dat renteverhogingen van de Europese Centrale Bank nog niet van de lucht zijn, denkt Mujagic dat het einde van de verhogingen in zicht is. 'Ik denk dat ze voor de zomer ermee stoppen.'

Mujagic baseert zich daarvoor op onderzoek van economen verbonden aan het IMF en de Bank voor Internationale Betalingen. Zij hebben gekeken naar creditcardbetalingen in Duitsland, het grootste land van de eurozone, tussen 2017 en 2021 om er achter te komen wat het effect van rentewijzigingen is geweest op consumptie.

'Daaruit blijkt dat het effect heel sterk is, dat wisten we al. Maar ook blijkt dat het effect al na twee maanden is terug te zien in het uitgavenpatroon van consumenten. Wij reageren dus veel sneller op rentewijzigingen dan een consument dat 30 jaar geleden zou hebben gedaan.'

Omhoog of omlaag

Er is ook gekeken of er verschillend wordt gereageerd op een renteverhoging ten opzichte van een een renteverlaging. 'Het blijkt dat het effect groot is als de ECB de rente verhoogt. Daar hebben we allemaal last van en dat is dus ook goed te zien in ons uitgavenpatroon. Maar als de rente wordt verlaagd, is er daarentegen geen enkel effect te zien. Er gebeurt geen moer.'

Een verklaring daarvoor wordt niet gegeven, maar Mujagic denkt een oorzaak te weten. 'De rente wordt verlaagd als het economisch slecht gaat. Mensen zijn dan vaak somber, ze maken zich zorgen om de toekomst en geven niet graag geld uit. Dat zal de verklaring zijn voor het uitblijven van een reactie als de rente wordt verlaagd.'

Lees ook |'Rente gaat nog wel met procent omhoog'

Dit Europese onderzoek volgt op een regionaal onderzoek van de Fed in Kansas. Dat wees eind vorig jaar uit dat het effect van een renteverhoging ook al eerder merkbaar is dan waar voorheen van werd uitgegaan. 'Normaal gesproken heeft een rentewijziging na anderhalf of twee jaar een noemenswaardig effect. Volgens deze twee onderzoekers is dat dus anders. '

Hoewel al meerdere keren en door meerdere mensen is gezegd dat de Europese Centrale Bank nog wel even doorgaat met het verhogen van de rente, denkt macro-econoom Mujagic dat het einde van de verhogingen in zicht is. 'Ik denk dat ze voor de zomer ermee stoppen.' (Unsplash)Einde verhoging in zicht

Meerdere keren is al aangegeven dat de Europese Centrale Bank de rente nog vaker gaat verhogen. Onder meer Klaas Knot, bestuurslid van de ECB en president van De Nederlandsche Bank, heeft dat recent ook nog gezegd. Volgens Mujagic moet de ECB echter goed naar het onderzoek van het uitgavenpatroon in Duitsland kijken. 'Dit rapport moeten ze 26 keer uitprinten en vervolgens uitdelen aan de centrale banken in de eurozone. Het is namelijk niet zo dat de effecten van de renteverhogingen pas over een paar jaar zichtbaar zijn, die zijn er nu al. Daarom denk ik dat de ECB nog voor de zomer stopt met het verhogen van de rente'

Doemscenario in VK

Tegelijkertijd voorziet Mujagic voor de Britse economie een langdurige en diepe recessie. 'De problemen in Nederland zijn groot maar wel van voorbijgaande aard. Ze zijn behapbaar en lopen niet uit de hand. Terwijl het VK met structurele problemen te maken heeft.'

Mujagic ziet een duidelijk verband met brexit. 'Je kunt niet om het feit heen dat ze uit de EU zijn gestapt. Onder ideale omstandigheden zou dat al een klap geven aan de economie, maar achteraf oordelend kan je zeggen dat de Britten op het slechts denkbare moment uit de EU zijn gestapt. Dat heeft gevolgen voor de economie.' Mede door brexit hebben de Britten meer moeite met het oplossen van het personeelstekort, vrij verkeer van mensen is niet meer mogelijk met het Verenigd Koninkrijk sinds brexit.

Hoewel vaker is gesuggereerd dat renteverhogingen van de Europese Centrale Bank nog niet van de lucht zijn, denkt Mujagic dat het einde van de verhogingen in zicht is. 'Ik denk dat ze voor de zomer ermee stoppen.'
Mujagic baseert zich daarvoor op onderzoek van economen verbonden aan het IMF en de Bank voor Internationale Betalingen. Zij hebben gekeken naar creditcardbetalingen in Duitsland, het grootste land van de eurozone, tussen 2017 en 2021 om er achter te komen wat het effect van rentewijzigingen is geweest op consumptie.
'Daaruit blijkt dat het effect heel sterk is, dat wisten we al. Maar ook blijkt dat het effect al na twee maanden is terug te zien in het uitgavenpatroon van consumenten. Wij reageren dus veel sneller op rentewijzigingen dan een consument dat 30 jaar geleden zou hebben gedaan.'
Omhoog of omlaag
Er is ook gekeken of er verschillend wordt gereageerd op een renteverhoging ten opzichte van een een renteverlaging. 'Het blijkt dat het effect groot is als de ECB de rente verhoogt. Daar hebben we allemaal last van en dat is dus ook goed te zien in ons uitgavenpatroon. Maar als de rente wordt verlaagd, is er daarentegen geen enkel effect te zien. Er gebeurt geen moer.'
Een verklaring daarvoor wordt niet gegeven, maar Mujagic denkt een oorzaak te weten. 'De rente wordt verlaagd als het economisch slecht gaat. Mensen zijn dan vaak somber, ze maken zich zorgen om de toekomst en geven niet graag geld uit. Dat zal de verklaring zijn voor het uitblijven van een reactie als de rente wordt verlaagd.'
Lees ook | <a href="https://www.bnr.nl/nieuws/economie/10498955/rente-gaat-nog-wel-met-procent-omhoog">'Rente gaat nog wel met procent omhoog'</a>
Dit Europese onderzoek volgt op een regionaal onderzoek van de Fed in Kansas. Dat wees eind vorig jaar uit dat het effect van een renteverhoging ook al eerder merkbaar is dan waar voorheen van werd uitgegaan. 'Normaal gesproken heeft een rentewijziging na anderhalf of twee jaar een noemenswaardig effect. Volgens deze twee onderzoekers is dat dus anders. '
Hoewel al meerdere keren en door meerdere mensen is gezegd dat de Europese Centrale Bank nog wel even doorgaat met het verhogen van de rente, denkt macro-econoom Mujagic dat het einde van de verhogingen in zicht is. 'Ik denk dat ze voor de zomer ermee stoppen.' (Unsplash)Einde verhoging in zicht
Meerdere keren is al aangegeven dat de Europese Centrale Bank de rente nog vaker gaat verhogen. Onder meer Klaas Knot, bestuurslid van de ECB en president van De Nederlandsche Bank, heeft dat recent ook nog gezegd. Volgens Mujagic moet de ECB echter goed naar het onderzoek van het uitgavenpatroon in Duitsland kijken. 'Dit rapport moeten ze 26 keer uitprinten en vervolgens uitdelen aan de centrale banken in de eurozone. Het is namelijk niet zo dat de effecten van de renteverhogingen pas over een paar jaar zichtbaar zijn, die zijn er nu al. Daarom denk ik dat de ECB nog voor de zomer stopt met het verhogen van de rente'
Doemscenario in VK
Tegelijkertijd voorziet Mujagic voor de Britse economie een langdurige en diepe recessie. 'De problemen in Nederland zijn groot maar wel van voorbijgaande aard. Ze zijn behapbaar en lopen niet uit de hand. Terwijl het VK met structurele problemen te maken heeft.'
Mujagic ziet een duidelijk verband met brexit. 'Je kunt niet om het feit heen dat ze uit de EU zijn gestapt. Onder ideale omstandigheden zou dat al een klap geven aan de economie, maar achteraf oordelend kan je zeggen dat de Britten op het slechts denkbare moment uit de EU zijn gestapt. Dat heeft gevolgen voor de economie.' Mede door brexit hebben de Britten meer moeite met het oplossen van het personeelstekort, vrij verkeer van mensen is niet meer mogelijk met het Verenigd Koninkrijk sinds brexit.

Elke dag een intrigerende gedachtewisseling over de stand van de macro-economie. Op maandag en vrijdag gaat presentator Thomas van Zijl in gesprek met econoom Arnoud Boot, de rest van de week praat Van Zijl met econoom Edin Mujagić.

Elke dag een intrigerende gedachtewisseling over de stand van de macro-economie. Op maandag en vrijdag gaat presentator Thomas van Zijl in gesprek met econoom Arnoud Boot, de rest van de week praat Van Zijl met econoom Edin Mujagić.

Macro met Boot en Mujagić  | BNR

Elke dag een intrigerende gedachtewisseling over de stand van de macro-economie. Op maandag en vrijdag gaat presentator Thomas van Zijl in gesprek met econoom Arnoud Boot, de rest van de week praat Van Zijl met econoom Edin Mujagić.

Arnoud Boot (1960, Huizen) is hoogleraar Corporate Finance en Financiële Markten aan de Universiteit van Amsterdam. Arnoud Boot wil de luisteraar met zijn bijdragen aan het denken zetten. “Niets is mooier dan in discussie gaan over waar het economisch beleid naartoe moet.”

Edin Mujagić (1977, Bosnië-Herzegovina) is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Mujagić wil de vergeten lessen uit de economische historie gebruiken om het heden te duiden. “Een gids zijn door de wondere wereld van de economie, kan het voor een macro-econoom nog leuker worden?”

Elke dag een intrigerende gedachtewisseling over de stand van de macro-economie. Op maandag en vrijdag gaat presentator Thomas van Zijl in gesprek met econoom Arnoud Boot, de rest van de week praat Van Zijl met econoom Edin Mujagić.
Arnoud Boot (1960, Huizen) is hoogleraar Corporate Finance en Financiële Markten aan de Universiteit van Amsterdam. Arnoud Boot wil de luisteraar met zijn bijdragen aan het denken zetten. “Niets is mooier dan in discussie gaan over waar het economisch beleid naartoe moet.”
Edin Mujagić (1977, Bosnië-Herzegovina) is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Mujagić wil de vergeten lessen uit de economische historie gebruiken om het heden te duiden. “Een gids zijn door de wondere wereld van de economie, kan het voor een macro-econoom nog leuker worden?”

Advertisement