In deze aflevering begeven we ons in de wereld van de supermarkten, want ook daar is verduurzaming een essentieel, maar heet hangijzer. In het geval van Jumbo zijn er veel uitdagingen: financieel gezien is het aanpoten, verduurzaming gaat gepaard met moeilijke keuzes maken en dan hebben we natuurlijk ook de perikelen rondom voormalig topman van het familiebedrijf Frits van Eerd. Maar veel op hun bord of niet, Jumbo-ceo Ton van Veen zet vol in op alle facetten van verduurzaming.

De drie belangrijkste speerpunten op het gebied van verduurzaming in het breedste begrip van Jumbo zijn volgens Van Veen klimaat, circulariteit en sociale duurzaamheid. Dat komt volgens de ceo ook duidelijk terug in hun doelstellingen. “We zijn een familiebedrijf met een langetermijnperspectief dus we zitten er niet in voor het volgende kwartaal, maar voor de volgende generaties. In alles wat we doen proberen we de wereld om ons heen een beetje beter te maken.”

“Aan de ene kant krijg je lofzang, aan de andere kant zagen we ook tegenreacties”

Ton van Veen, ceo Jumbo

Jumbo is naar eigen zeggen de eerste supermarkt die geen promotie meer maakt voor vlees. Een mooi uitganspunt, maar de vraag is of je je concurrenten die wel blijven doen niet in de kaart speelt. “Er is vandaag de dag heel veel concurrentie in de food en retail markt”, beaamt Van Veen. “Dat is natuurlijk goed voor de consument maar ook voor onszelf want dat houdt ons scherp.”

“Het is wel een dilemma”, erkent Van Veen. “Enerzijds het goed willen doen op het gebied van CO2-reductie en eiwittransitie. Het is in feite de kern van ons besluit geweest; dat we onze klanten op een prettige manier, niet vingerwijzend willen motiveren om wat meer van dierlijke naar plantaardige consumptiepatronen te gaan.” Een van die manieren was dus dat Jumbo is gestopt met het promoten van vlees.  

“We zagen dat onze concurrenten van de gelegenheid gebruik maakten om hun vleespromotie extra te benadrukken”

 Ton van Veen

“Aan de ene kant krijg je lofzang van partijen die het een dapper besluit vinden, maar aan de andere kant zagen we ook tegenreacties van klanten die zeggen ‘je zegt wel, we stoppen met vleespromoties, maar we horen, je wordt duurder. Je ontneemt ons ons goedkope stukje vlees’”, licht Van Veen toe.

“Dat hebben we helaas ook teruggezien in de cijfers”, vervolgt Van Veen. “Onze omzetten op vers vlees hebben daadwerkelijk een deuk opgelopen, we zagen dat onze concurrenten van de gelegenheid gebruik maakten om niet ons voorbeeld te volgen, wat we wel hadden gehoopt, maar juist om hun vleespromotie extra te benadrukken.”

Gedoe tussen twee ministeries vertraagt klimaatdoelen

Deze week staan we stil bij een interessant onderzoeksartikel in het NRC waarbij twee auteurs stellen dat door het geruzie tussen twee ministeries de klimaatdoelen steeds verder uit het zicht verdwijnen. De afspraken tussen de overheid en de grote industriële bedrijven om versneld te verduurzamen lopen vast door conflicten tussen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).

Om klimaatdoelen te halen is het noodzakelijk dat de industrie, goed voor een derde van de Nederlandse CO2-uitstoot, verduurzaamt, exact dat waar we inmiddels al 29 afleveringen druk mee in de weer zijn. Het vorige kabinet ging met de twintig meest vervuilende bedrijven om tafel. Als zij méér zouden verduurzamen dan wettelijk verplicht, konden zij op financiële steun rekenen van het Rijk.

Primair ligt de verantwoordelijkheid voor die afspraken bij EZK, maar ook IenW praat mee over onderwerpen als leefomgeving, stikstof en milieu. In 2022 was de hoop dat er in 2023 afspraken zouden liggen, maar de plannen zijn inmiddels vrijwel volledig vastgelopen.

NRC had een WOO-verzoek (Wet Open Overheid) ingediend om inzicht te krijgen in de documenten over deze zogeheten maatwerkafspraken. In die documenten die uitweiden over de onderhandelingen met zes bedrijven (ExxonMobil, Yara, Dow, Shell, BP en Zeeland Refinery), blijkt dat de afgelopen jaren de spanning tussen de twee departementen rondom deze afspraken regelmatig hoog opliep.

De documenten die nu naar buiten komen geven voor het eerst meer inzicht in de onderhandelingen. Een van de auteurs is Milo van Bokkum, hij legt tijdens deze aflevering kort uit waar het volgens hem misgaat tussen de twee ministeries.

Iemand die in zijn geheel niet verbaasd is over de inhoud van de documenten is Remco de Boer, onderzoeker en publicist op het gebied van de energietransitie. Hij vertelt waarom deze uitkomst hem niet verraste en hoe deze vete kan worden beslecht.

Het praatje van Plugge

In deze serie nemen twee experts op het gebied van ESG om de beurt anderhalve minuut voor hun rekening, die ze vrij mogen invullen met als enige voorwaarde: 'deel je kennis'. Deze week is het de beurt aan Albert Plugge, hoogleraar ESG aan de Nyenrode Business Universiteit met zijn ‘Praatje van Plugge. Ditmaal bespreekt hij twin transformation, oftewel, dubbele transformatie.

Een sociaal en ecologisch verantwoorde spijkerbroek

Een terugkerend onderwerp in ons programma blijft retail - simpelweg omdat het een sector is waar op het gebied van verduurzaming nog aardig wat stappen te maken zijn. Een bedrijf dat al langer inzet op duurzame kleding is King of Indigo.

Kings of Indigo, in de volksmond KOI is een Nederlands jeansmerk dat is opgericht in 2012 en heeft als doel om duurzame kleding sociaal en ecologisch te produceren.

Wat we ons moeten voorstellen bij het sociaal en ecologisch produceren van spijkerbroeken legt Lotte Langenkamp, productontwikkelaar bij KOI uit tijdens deze aflevering van Koplopers in ESG.

Volgende week is er vanwege BNR’s special Nieuws Top 150 geen Koplopers in ESG. De volgende uitzending is op maandag 23 december, en dan is Martijn Hagens, CEO van Vattenfall, te gast.

Koplopers in ESG is elke maandag, behalve volgende week, om 14.00 te beluisteren bij BNR Nieuwsradio

Over Donatello Piras en Ruth Oei

Donatello Piras is presentator bij BNR Nieuwsradio en daarnaast een ervaren dagvoorzitter en presentator, actief in binnen- en buitenland. Hij leidt jaarlijks zo’n 100 interactieve bijeenkomsten en is daarnaast bekend van zijn werk bij RTL-Z, SBS6, en zijn ruim 300 gemaakte podcasts. Daarnaast traint hij professionals in communicatie en overtuigingskracht. 

Ruth Oei-Abraham is journalist, podcastmaker en radiopresentator bij onder andere BNR Nieuwsradio. Ze woonde van 2005 tot 2019 in Londen en werkte onder andere bij The Guardian.

Donatello presenteert samen met Ruth Koplopers in ESG, elke maandag om 14.00 te horen op BNR Nieuwsradio