Als reizigers één wens hebben, dan is het vooral een zitplaats. Dit blijkt uit een rondvraag vanuit BNR onder treinreizigers voor de serie Hoge Bomen : Alle seinen op rood. In deze aflevering duiken we diep in de discussie over vaker overstappen en minder verstoringen, en hoe zit het met het voorstel van econoom Bert van Wee: het duurder maken van treinkaartjes tijdens de spitsuren? Zal deze controversiële maatregel de drukte verminderen en meer mensen een zitplaats bieden?

‘De beste voorziening in de trein is dat iedereen gewoon kan zitten’, zo vat een vaste treinreiziger het nog eens samen. Wensen om het reizen met de trein prettiger te maken zijn er in alle soorten en maten. Van elektriciteit tot koffie en broodjes onderweg of een aparte coupé voor fietsen. Maar gewoon kunnen zitten komt eigenlijk terug bij elke reiziger die we spraken in deze aflevering. 

Want ondanks dat NS eind vorig jaar besloot het spoorboekje uit te kleden om zo langere treinen te kunnen laten rijden, blijven reizigers mopperen over drukte. Met name in de spitsuren: ‘Meestal lukt het niet om een stoeltje te vinden en moet ik blijven staan. Dan sta ik een beetje samengedrukt tussen de andere forensen. Vooral op dinsdag en donderdag in de ochtend.’ Een ander noemt het nog altijd ‘te druk in de trein’: ‘Ik heb de mazzel dat ik via mijn werk eerste klas mag reizen en daardoor bijna altijd kan zitten. Als ik nu tweede klas zou moeten reizen, dan zou ik het een stuk minder leuk vinden.' 

Freek Bos van reizigersorganisatie Rover merkt vooral dat klagen helpt. Tien jaar geleden waren er ook grote problemen met grote drukte. ‘Wij wilden weten welke treinen nu precies te vol waren. We vroegen reizigers ons dit te melden, zodat wij NS konden vragen die treinen langer te maken. We zien door de jaren dat wij vervoerders kunnen wijzen op plekken waar zij echt onderpresteren. In coronatijd hebben wij NS ook kunnen bewegen van halfuurdiensten weer naar kwartierdiensten te gaan.’  

Bert van Wee (TU Delft) kijkt weer met een ander bril naar het tekort aan zitplaatsen. Hij wil vooral dat op hele drukke tijden het treinkaartje duurder wordt. Op die manier hoopt hij de spits te verlengen zodat meer mensen een zitplaats kunnen vinden. Reizigers twijfelen ondertussen of spitsmijden wel zo gemakkelijk gaat met hun werk en of de werkgever daar wel in mee wil.  

Drukte in de trein is van alle tijden, meldt Evertjan de Rooij van het Spoorwegmuseum. En dure kaartjes ook. In het begin kostte een ritje Amsterdam-Haarlem zo een maandsalaris. 

Gert Dunbar, de ontwerper die de NS-geel kleurde heeft ook nog wel een idee. Hij wil langs het spoor een geweldig lint van planten en permanente goed ruikende planten neerzetten waar insecten kunnen komen, dan is het een genot om met de trein te reizen als je het raampje opendraait.  

Over Hoge Bomen:

Hoge Bomen is dé BNR-audit van grote Nederlandse bedrijven. In het eerste seizoen namen we supermarktconcern Jumbo onder de loep, in het tweede seizoen is de NS aan de beurt. Vanaf nu, elke week een nieuwe aflevering in je podcastapp.

Over de makers:

Ruben Eg werkte als verslaggever voor dagblad Metro en de economieredactie van De Telegraaf. Voor Metro schreef hij veel over het openbaar vervoer, van volle treinen, internet op het station tot de Fyra. Voor De Financiële Telegraaf (DFT) specialiseerde hij zich in het bankwezen en de woningmarkt. Momenteel werkt Ruben op de economieredactie van de NOS. 

Martijn de Rijk, econoom, werkt sinds 1999 bij BNR Nieuwsradio en is al 20 jaar razende reporter. Als verslaggever coverde hij het nieuws op het spoor met grote regelmaat, van de introductie van nieuwe treinen, tot en met de renovatie van de hele oude; van de laatste technische snufjes tot en met de grote chaos op het spoor bij het uitvallen van verkeersleidingssystemen. 

Ruben Eg en Martijn de Rijk reisden in totaal een dikke duizend kilometer in de trein, soms met een beetje vertraging, pakten ettelijke keren een OV-fiets en liepen ook nog wel eens 10 kilometer omdat de OV fietsen op waren. Ze spraken in totaal zo’n 50 spoorwegmedewerkers, economen, politici, reizigers en treintechnici.