Er moet iets veranderen aan onze manier van leven. Maar waarom doen we het dan niet? Kunstenaar en programmamaker Lucas De Man schreef er een boek over. “We zitten niet alleen in een klimaatcrisis, maar vooral in een waardencrisis.”

Deze aflevering in het kort:
☑️ Waarom het oude verhaal van winst en ego niet meer werkt
☑️ Verduurzamen van Tata Steel kost Nederland miljarden euro’s
☑️ Herbewapening bedreigt klimaatdoelen

We leven in een tijd vol crises - van klimaat tot mentaal welzijn - en steeds meer mensen vragen zich af: waar gaat het heen met de wereld? En belangrijker nog: wat kan ík doen? Lucas De Man zoekt in zijn nieuwste boek naar antwoorden op deze grote vragen. Hij pleit in zijn boek voor een andere kijk op vooruitgang en een ander toekomstverhaal. Volgens hem is het dominante verhaal van individualisme, efficiëntie en winst uitgewerkt.

🎧 Luister ook: koraal in crisis: kunnen we het nog redden?

Een term die hij in zijn boek beschrijft is eco-elitisme. Het is het verwijt dat duurzaamheid vooral een hobby of overtuiging is van hoogopgeleide, welgestelde mensen die zich zonnepanelen, elektrische auto’s, biologische voeding of een CO2-compensatie kunnen permitteren. “Dat is op zich niet erg, maar het wordt wél een probleem als die groep vooral op zichzelf focust, kritiek uit op anderen en zich moreel verheven voelt”, aldus De Man. Zo is hij bijvoorbeeld erg kritisch op historicus Rutger Bregman. “Niet om zijn optimisme, maar om zijn stelligheid. Zijn waarheid is wéér een waarheid van bovenaf.” Volgens Lucas De Man hebben we geen nieuwe goeroes nodig, maar gedeelde verhalen die ontstaan vanuit diversiteit, twijfel en samenwerking.

🎧 Luister ook: Kees Klomp pleit voor radicale herstart van de economie 

Harm windt zich intussen op over de nieuwe wapenwedloop in de wereld. Deze wereldwijde ontwikkeling noemt hij een grote bedreiging voor de klimaatdoelen. “Alleen al de herbewapening van de Navo zorgt voor 200 miljoen ton extra broeikasgassen per jaar. En elke dollar die naar wapens gaat, gaat niet naar een echte veilige toekomst”, aldus Harm. Hij refereert daarbij aan onderzoeker Ellie Kinney van het Conflict and Environment Observatory. Zij schreef een rapport dat werd aangehaald in The Guardian. “We investeren nu in militaire veiligheid, verhogen daardoor de wereldwijde uitstoot en verergeren de klimaatcrisis op de lange termijn.”

Er moet iets veranderen aan onze manier van leven. Maar waarom doen we het dan niet? Kunstenaar en programmamaker Lucas De Man schreef er een boek over. &ldquo;We zitten niet alleen in een klimaatcrisis, maar vooral in een waardencrisis.&rdquo; Deze aflevering in het kort: ☑️ Waarom het oude verhaal van winst en ego niet meer werkt ☑️ Verduurzamen van Tata Steel kost Nederland miljarden euro&rsquo;s ☑️ Herbewapening bedreigt klimaatdoelen We leven in een tijd vol crises - van klimaat tot mentaal welzijn - en steeds meer mensen vragen zich af: waar gaat het heen met de wereld? En belangrijker nog: wat kan &iacute;k doen? Lucas De Man zoekt in zijn nieuwste boek naar antwoorden op deze grote vragen. Hij pleit&nbsp;<a href="https://www.bruna.nl/boeken/waar-gaat-het-heen-en-wat-kan-ik-doen-9789463838290">in zijn boek</a> voor een andere kijk op vooruitgang en een ander toekomstverhaal. Volgens hem is het dominante verhaal van individualisme, effici&euml;ntie en winst uitgewerkt. 🎧 <a href="https://open.spotify.com/episode/7mK3YJBmQ45mrIu1Lnm7G3?si=1a313aa659fa4671">Luister ook: koraal in crisis: kunnen we het nog redden?</a> Een term die hij in zijn boek beschrijft is eco-elitisme. Het is het verwijt dat duurzaamheid vooral een hobby of overtuiging is van hoogopgeleide, welgestelde mensen die zich zonnepanelen, elektrische auto&rsquo;s, biologische voeding of een CO2-compensatie kunnen permitteren. &ldquo;Dat is op zich niet erg, maar het wordt w&eacute;l een probleem als die groep vooral op zichzelf focust, kritiek uit op anderen en zich moreel verheven voelt&rdquo;, aldus De Man. Zo is hij bijvoorbeeld erg kritisch op historicus Rutger Bregman. &ldquo;Niet om zijn optimisme, maar om zijn stelligheid. Zijn waarheid is w&eacute;&eacute;r een waarheid van bovenaf.&rdquo; Volgens Lucas De Man hebben we geen nieuwe goeroes nodig, maar gedeelde verhalen die ontstaan vanuit diversiteit, twijfel en samenwerking. 🎧 <a href="https://open.spotify.com/episode/2h89iBVF8iPkyguK3xpGt0?si=fe812d083a644696">Luister ook: Kees Klomp pleit voor radicale herstart van de economie </a>Harm windt zich intussen op over de nieuwe wapenwedloop in de wereld. Deze wereldwijde ontwikkeling noemt hij een grote bedreiging voor de klimaatdoelen. &ldquo;Alleen al de herbewapening van de Navo zorgt voor 200 miljoen ton extra broeikasgassen per jaar. En elke dollar die naar wapens gaat, gaat niet naar een echte veilige toekomst&rdquo;, aldus Harm. Hij refereert daarbij aan onderzoeker Ellie Kinney van het <a href="https://ceobs.org/">Conflict and Environment Observatory</a>. Zij schreef een rapport dat werd aangehaald <a href="https://www.theguardian.com/environment/2025/may/29/nato-military-spending-could-increase-emissions-study-finds">in The Guardian</a>. &ldquo;We investeren nu in militaire veiligheid, verhogen daardoor de wereldwijde uitstoot en verergeren de klimaatcrisis op de lange termijn.&rdquo;

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.

Het doel

De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.

De onderwerpen

Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.

De gasten

In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.

De presentator 

BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.

De formule

Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.

Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in <a href="https://www.emissieautoriteit.nl/onderwerpen/klimaatakkoord-van-parijs">het Klimaatakkoord van Parijs</a> afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, <a href="https://www.helpdeskwater.nl/actueel/@285142/nieuwe-knmi-klimaatscenario/">meer weersextremen</a> en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder <a href="https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/toekomst-fossiele-brandstoffen/fossiele-subsidies">fossiele subsidies</a>? Hoe goed werken <a href="https://carbyon.com/">CO2-stofzuigers</a>? Wordt <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernfusie">kernfusie</a> een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan <a href="https://www.greenpeace.org/nl/oceanen/59483/wat-is-diepzeemijnbouw/">mijnbouw op de bodem van de oceaan?</a> Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals <a href="https://janrotmans.nl/">Jan Rotmans</a>, <a href="https://www.uva.nl/en/profile/g/u/j.gupta/j.gupta.html">Jooyeta Kupta</a> en <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9n%C3%A9dicte_Ficq">Bénédicte Ficq</a>. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om <a href="https://www.linkedin.com/in/aniek-moonen/?originalSubdomain=nl">Aniek Moonen</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/nikki-trip/?originalSubdomain=nl">Nikki Trip</a>, <a href="https://impacting.today/en/">Muriel Arts</a>, <a href="https://gses-system.com/">Kelly Ruigrok</a>, <a href="https://circularities.com/">Klaske Kruk</a> en <a href="https://the2bcollective.com/en/">Yvette Watson</a>.
De presentator 
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met <a href="https://www.harmedens.nl/">Harm Edens</a>. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het <a href="https://www.wwf.nl/">Wereld Natuur Fonds</a> én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

Duurzaam | BNR

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in <a href="https://www.emissieautoriteit.nl/onderwerpen/klimaatakkoord-van-parijs">het Klimaatakkoord van Parijs</a> afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, <a href="https://www.helpdeskwater.nl/actueel/@285142/nieuwe-knmi-klimaatscenario/">meer weersextremen</a> en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder <a href="https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/toekomst-fossiele-brandstoffen/fossiele-subsidies">fossiele subsidies</a>? Hoe goed werken <a href="https://carbyon.com/">CO2-stofzuigers</a>? Wordt <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernfusie">kernfusie</a> een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan <a href="https://www.greenpeace.org/nl/oceanen/59483/wat-is-diepzeemijnbouw/">mijnbouw op de bodem van de oceaan?</a> Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals <a href="https://janrotmans.nl/">Jan Rotmans</a>, <a href="https://www.uva.nl/en/profile/g/u/j.gupta/j.gupta.html">Jooyeta Kupta</a> en <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9n%C3%A9dicte_Ficq">Bénédicte Ficq</a>. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om <a href="https://www.linkedin.com/in/aniek-moonen/?originalSubdomain=nl">Aniek Moonen</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/nikki-trip/?originalSubdomain=nl">Nikki Trip</a>, <a href="https://impacting.today/en/">Muriel Arts</a>, <a href="https://gses-system.com/">Kelly Ruigrok</a>, <a href="https://circularities.com/">Klaske Kruk</a> en <a href="https://the2bcollective.com/en/">Yvette Watson</a>.
De presentator 
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met <a href="https://www.harmedens.nl/">Harm Edens</a>. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het <a href="https://www.wwf.nl/">Wereld Natuur Fonds</a> én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

Advertisement