Steeds meer wetenschappers roeren zich in het klimaatdebat. Eén op de drie spreekt zich er actief over uit en de helft is zelfs bereid om mee te doen aan protesten. 

Deze aflevering in het kort:
⇨ Hittesterfte gaat flink toenemen
⇨ Wetenschappers op de barricade
⇨ Consensus over opwarming wordt onderschap

Deze actiebereidheid onder wetenschappers blijkt uit internationaal onderzoek dat is uitgevoerd onder leiding van de Universiteit van Amsterdam. Reyer Gerlagh is één van hen. Hij is als hoogleraar verbonden aan Tilburg University en heeft zich aangesloten bij Scientist Rebellion, een zusterorganisatie van Extinction Rebellion. In 2014 schreef hij mee aan het IPCC-rapport. Door druk vanuit China en Brazilië met name werd een belangrijke passage uit dat rapport geschrapt. Dat frustreerde hem dusdanig, dat hij besloot om van zich af te bijten. Naast onderzoek doen en colleges geven, voert hij nu ook actie tegen de fossiele industrie.

Luister ook | Klimaatverandering, kijk je weg of kom je in actie?

Het overgrote merendeel van de wetenschappers windt er geen doekjes om: klimaatverandering wordt veroorzaakt door menselijk handelen. Toch onderschatten veel burgers die eensgezindheid, blijkt uit hetzelfde UVA-onderzoek. Zij denken dat die mondiale overeenstemming binnen de wetenschap veel kleiner is, zo schrijven de onderzoekers in het blad Nature Human Behaviour. De ongeveer 10.000 respondenten houden het op 85 procent consensus, terwijl het werkelijke percentage op meer dan 97 procent ligt. Volgens Reyer Gerlagh is dat opnieuw het bewijs dat de wetenschap zich moet laten horen.

Luister ook | De planeet gaat richting 2,5 graden in het rood

Harm windt zich intussen op over de EU Taxonomy, de nieuwe standaard voor eerlijke en duurzame beleggingen. Zo weten banken, pensioenfondsen en andere financiële instellingen waarin ze groen kunnen beleggen. De EU maakt in die richtlijnen ook plaats voor vliegtuigen die iets minder CO2 uitstoten. Een groep NGO’s wil daar een stokje voor steken en stapt naar de rechter.

Steeds meer wetenschappers roeren zich in het klimaatdebat. Eén op de drie spreekt zich er actief over uit en de helft is zelfs bereid om mee te doen aan protesten.  Deze aflevering in het kort: ⇨ Hittesterfte gaat flink toenemen ⇨ Wetenschappers op de barricade ⇨ Consensus over opwarming wordt onderschap Deze actiebereidheid onder wetenschappers blijkt uit internationaal onderzoek dat is uitgevoerd onder leiding van de Universiteit van Amsterdam. <a href="https://www.tilburguniversity.edu/nl/medewerkers/r-gerlagh">Reyer Gerlagh</a> is één van hen. Hij is als hoogleraar verbonden aan Tilburg University en heeft zich aangesloten bij <a href="https://www.scientistrebellion.nl/">Scientist Rebellion</a>, een zusterorganisatie van Extinction Rebellion. In 2014 schreef hij mee aan het IPCC-rapport. Door druk vanuit China en Brazilië met name werd een belangrijke passage uit dat rapport geschrapt. Dat frustreerde hem dusdanig, dat hij besloot om van zich af te bijten. Naast onderzoek doen en colleges geven, voert hij nu ook actie tegen de fossiele industrie. <a href="https://open.spotify.com/episode/5SumwYHhiTP3s7PSP3Cxpe?si=c31e0becd71744fe">Luister ook | Klimaatverandering, kijk je weg of kom je in actie?</a> Het overgrote merendeel van de wetenschappers windt er geen doekjes om: klimaatverandering wordt veroorzaakt door menselijk handelen. Toch onderschatten veel burgers die eensgezindheid, blijkt uit hetzelfde <a href="https://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2024/08/wetenschappers-en-klimaatverandering-grote-bezorgdheid-en-grote-betrokkenheid.html">UVA-onderzoek</a>. Zij denken dat die mondiale overeenstemming binnen de wetenschap veel kleiner is, zo schrijven de onderzoekers in het blad Nature Human Behaviour. De ongeveer 10.000 respondenten houden het op 85 procent consensus, terwijl het werkelijke percentage op meer dan 97 procent ligt. Volgens Reyer Gerlagh is dat opnieuw het bewijs dat de wetenschap zich moet laten horen. <a href="https://open.spotify.com/episode/276HHr2bbzWkHrLOml3CW4?si=a27481cb9f7e498f">Luister ook | De planeet gaat richting 2,5 graden in het rood</a> Harm windt zich intussen op over de EU Taxonomy, de nieuwe standaard voor eerlijke en duurzame beleggingen. Zo weten banken, pensioenfondsen en andere financiële instellingen waarin ze groen kunnen beleggen. De EU maakt in die richtlijnen ook plaats voor vliegtuigen die iets minder CO2 uitstoten. Een groep NGO’s wil daar een stokje voor steken en stapt naar de rechter.

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.

Het doel

De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.

De onderwerpen

Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.

De gasten

In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.

De presentator 

BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.

De formule

Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.

Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in <a href="https://www.emissieautoriteit.nl/onderwerpen/klimaatakkoord-van-parijs">het Klimaatakkoord van Parijs</a> afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, <a href="https://www.helpdeskwater.nl/actueel/@285142/nieuwe-knmi-klimaatscenario/">meer weersextremen</a> en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder <a href="https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/toekomst-fossiele-brandstoffen/fossiele-subsidies">fossiele subsidies</a>? Hoe goed werken <a href="https://carbyon.com/">CO2-stofzuigers</a>? Wordt <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernfusie">kernfusie</a> een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan <a href="https://www.greenpeace.org/nl/oceanen/59483/wat-is-diepzeemijnbouw/">mijnbouw op de bodem van de oceaan?</a> Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals <a href="https://janrotmans.nl/">Jan Rotmans</a>, <a href="https://www.uva.nl/en/profile/g/u/j.gupta/j.gupta.html">Jooyeta Kupta</a> en <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9n%C3%A9dicte_Ficq">Bénédicte Ficq</a>. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om <a href="https://www.linkedin.com/in/aniek-moonen/?originalSubdomain=nl">Aniek Moonen</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/nikki-trip/?originalSubdomain=nl">Nikki Trip</a>, <a href="https://impacting.today/en/">Muriel Arts</a>, <a href="https://gses-system.com/">Kelly Ruigrok</a>, <a href="https://circularities.com/">Klaske Kruk</a> en <a href="https://the2bcollective.com/en/">Yvette Watson</a>.
De presentator 
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met <a href="https://www.harmedens.nl/">Harm Edens</a>. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het <a href="https://www.wwf.nl/">Wereld Natuur Fonds</a> én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

Advertisement