De golfstroom in de Atlantische Oceaan dreigt binnen 100 jaar stil te vallen, concluderen wetenschappers van de Universiteit Utrecht. Dat heeft grote gevolgen voor het klimaat in West-Europa.

Deze aflevering in het kort:
⇨ Een college over golfstromen
⇨ Een nieuwe ijstijd in Noordwest-Europa
⇨ Pfas in groente en fruit

René van Westen is hoofdonderzoeker van het team dat met deze conclusie komt. Door het smelten van de Groenlandse ijskap komt er meer warm water in de Atlantische Oceaan terecht. Deze ontwikkeling vertraagt de AMOC, zoals deze golfstroom wordt genoemd. Daardoor wordt er minder hitte uitgewisseld over de hele planeet en dat heeft vooral impact op het klimaat op ons continent.

Voedsel- en watertekorten

Als de AMOC stilvalt, dan kan het in Noordwest-Europa 5 tot 15 graden kouder worden. Op het zuidelijk halfrond wordt het daarentegen warmer. Er zijn wetenschappers die denken dat deze veranderingen tot grote voedsel- en watertekorten kunnen leiden in de wereld. ‘Tot nu toe wisten we eigenlijk niet binnen welk tijdsbestek dit zich zou gaan voordoen. Onze conclusie is nu dat het wel eens veel sneller kan zijn dan eerder gedacht, binnen nu en honderd jaar. Daarvoor is wel meer onderzoek nodig.’

Pfas in fruit en groente

Harm windt zich intussen op over de conclusies uit een nieuw rapport van PAN Europe, het Pesticide Action Network. Wat blijkt namelijk? Nederlandse groente en fruit wordt volop bespoten met pfas-pesticiden. Tussen 2011 en 2021 werden in de EU in groenten en fruit residuen van 31 verschillende pfas-pesticiden aangetroffen. Het aantal groenten en fruit met residuen van tenminste één pfas-pesticide in de EU is in tien jaar verdrievoudigd.

De golfstroom in de Atlantische Oceaan dreigt binnen 100 jaar stil te vallen, concluderen wetenschappers van de Universiteit Utrecht. Dat heeft grote gevolgen voor het klimaat in West-Europa.
Deze aflevering in het kort: ⇨ Een college over golfstromen ⇨ Een nieuwe ijstijd in Noordwest-Europa ⇨ Pfas in groente en fruit
<a href="https://www.uu.nl/medewerkers/RMvanWesten">René van Westen</a> is hoofdonderzoeker van het team dat met deze conclusie komt. Door het smelten van <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Groenlandse_ijskap#:~:text=De%20Groenlandse%20ijskap%20(Groenlands%3A%20Sermersuaq,wereld%2C%20na%20de%20Antarctische%20ijskap.">de Groenlandse ijskap</a> komt er meer warm water in de Atlantische Oceaan terecht. Deze ontwikkeling vertraagt <a href="https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/is-het-mogelijk-dat-de-golfstroom-plotseling-sterk-verzwakt">de AMOC</a>, zoals deze golfstroom wordt genoemd. Daardoor wordt er minder hitte uitgewisseld over de hele planeet en dat heeft vooral impact op het klimaat op ons continent.
Voedsel- en watertekorten
Als de AMOC stilvalt, dan kan het in Noordwest-Europa 5 tot 15 graden kouder worden. Op het zuidelijk halfrond wordt het daarentegen warmer. Er zijn wetenschappers die denken dat deze veranderingen tot grote voedsel- en watertekorten kunnen leiden in de wereld. ‘Tot nu toe wisten we eigenlijk niet binnen welk tijdsbestek dit zich zou gaan voordoen. Onze conclusie is nu dat het wel eens veel sneller kan zijn dan eerder gedacht, binnen nu en honderd jaar. Daarvoor is wel meer onderzoek nodig.’
Pfas in fruit en groente
Harm windt zich intussen op over de conclusies uit een nieuw rapport van PAN Europe, het <a href="https://www.pan-netherlands.org/">Pesticide Action Network</a>. Wat blijkt namelijk? Nederlandse groente en fruit wordt volop bespoten met pfas-pesticiden. Tussen 2011 en 2021 werden in de EU in groenten en fruit residuen van 31 verschillende pfas-pesticiden aangetroffen. Het aantal groenten en fruit met residuen van tenminste één pfas-pesticide in de EU is in tien jaar verdrievoudigd.

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.

Het doel

De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.

De onderwerpen

Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.

De gasten

In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.

De presentator 

BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.

De formule

Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.

Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in <a href="https://www.emissieautoriteit.nl/onderwerpen/klimaatakkoord-van-parijs">het Klimaatakkoord van Parijs</a> afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, <a href="https://www.helpdeskwater.nl/actueel/@285142/nieuwe-knmi-klimaatscenario/">meer weersextremen</a> en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder <a href="https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/toekomst-fossiele-brandstoffen/fossiele-subsidies">fossiele subsidies</a>? Hoe goed werken <a href="https://carbyon.com/">CO2-stofzuigers</a>? Wordt <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kernfusie">kernfusie</a> een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan <a href="https://www.greenpeace.org/nl/oceanen/59483/wat-is-diepzeemijnbouw/">mijnbouw op de bodem van de oceaan?</a> Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals <a href="https://janrotmans.nl/">Jan Rotmans</a>, <a href="https://www.uva.nl/en/profile/g/u/j.gupta/j.gupta.html">Jooyeta Kupta</a> en <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9n%C3%A9dicte_Ficq">Bénédicte Ficq</a>. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om <a href="https://www.linkedin.com/in/aniek-moonen/?originalSubdomain=nl">Aniek Moonen</a>, <a href="https://www.linkedin.com/in/nikki-trip/?originalSubdomain=nl">Nikki Trip</a>, <a href="https://impacting.today/en/">Muriel Arts</a>, <a href="https://gses-system.com/">Kelly Ruigrok</a>, <a href="https://circularities.com/">Klaske Kruk</a> en <a href="https://the2bcollective.com/en/">Yvette Watson</a>.
De presentator 
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met <a href="https://www.harmedens.nl/">Harm Edens</a>. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het <a href="https://www.wwf.nl/">Wereld Natuur Fonds</a> én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.

Advertisement