De eerste maand van 2024 is voorbij en daarom hebben we in de eerste Bonte Was van het nieuwe jaar weer genoeg te bespreken! Hoe realistisch is het om een awardcategorie genderneutraal te maken? We delen voors en tegens van deze maatregel van de RadioRing-organisatie. Over voor en tegen gesproken: de documentaire Megan Thee Stallion vs Tory Lanez: Five Shots laat heel goed zien hoe je als mediamaker de macht hebt om iemands mening, of groter nog: de publieke opinie, te sturen.

Helaas begrijpen media nog steeds niet zo goed hoe ze nou correct moeten berichten over femicide en ‘tr**stmeisjes’. Daarom pakte Zoë haar paarse pen om de krantenkoppen hierover aan te passen in onze nieuwe rubriek ‘Bonte Was Doet Eindredactie’.

Heb jij ook een tip voor een kop die wel wat eindredactie kan gebruiken? Volg ons dan op Instagram via @bontewaspodcast en geef hem daar aan ons door. Wil je graag onze Bonte Wasjes steunen en ‘Vriend van de Show’ worden? Dat kan! Overweeg om eenmalig, maandelijks of jaarlijks te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.

Interessante links:
*Waarom de eXit op Twitter van KRO-NCRV niet laf is van: https://www.villamedia.nl/artikel/column-de-exit-van-kro-ncrv-is-allesbehalve-laf

*Dit is de trailer van Megan Thee Stallion vs Tory Lanez: Five Shots: https://www.youtube.com/watch?v=zgU7Ehe6NeI

*Dit is het stuk van Atria over femicide: https://atria.nl/nieuws-publicaties/geweld-tegen-vrouwen/wat-is-femicide/

Wil je adverteren in deze podcast? Neem dan contact op via sales@audiohuis.com.

Transcript:
VOICEOVER VROUW: Audiohuis

ONE'SY: Dit is Bonte Was Podcast

Zoe: Uw favoriete wasprogramma over mediamissers én opstekers

ONE'SY: Ik ben ONE'SY Muller

ZOË: En ik ben Zoë Papaikonomou. En dan is het ineens 2024 en start alweer ons vijfde seizoen!

ONE'SY: Jaa, we draaien echt al een tijdje mee he?

ZOË: Nou!

ONE'SY: Om ons jubileum te vieren, gaan we later dit jaar nog een terugblikaflevering maken. Dus mocht je een favoriet moment of favoriete gast nog een keer willen terug horen, laat het ons dan effetjes weten via Instagram!

ZOË: Ja, zeker doen, want we hebben zoveel mooie afleveringen gemaakt. Deze aflevering zijn we als vanouds met zijn tweetjes. we hebben natuurlijk weer van alles te bespreken. We hebben ook een nieuwe rubriek ‘bonte was doet eindredactie’. Hadden we al aangekondigd in het in het vorige jaar. Maar we beginnen met transfernieuws! Vertel ONE'SY…

ONE'SY: Ja, ja, ja, ik heb vorig jaar december afscheid moeten nemen van de middagshow die ik presenteerde bij Sublime, maar ik heb goed nieuws, want ik ga bij NPO Blend aan de slag. Ja, ik word daar één van de twee hosts van de nieuwe middagshow op de zender en NPO Blend is, een nieuwe zender die sinds even kijken, begin november is aangegaan het is eigenlijk een zender voor alle mensen die wel van FunX hielden, het oude FunX, maar daar nu eigenlijk te oud voor zijn. Dus de doelgroep is 35, 55. Nou, daar vallen wij perfect in.

ZOË: Voor mij, voor mij!

ONE'SY: lacht. En dan die natuurlijk houden van r&b, nu soul en hip op en een beetje aanverwante stijlen dus ja, dan ga ik lekker de middag zo doen met sidekick en ik heb er heel veel zin in.

ZOË: Nou, wat te gek! En gaan we je elke dag horen? Wat ga je, ga je nog, ontvang je gasten?Kan je nog iets meer vertellen?

ONE'SY: Ik ga de woensdag, donderdag en vrijdag doen van 17 tot 19, en ik heb dan op de woensdag en donderdag als sidekick, Howard Komproe.

ZOË: Hè gezellig.

ONE'SY: Ja, altijd gezellig en we gaan het vast heel veel over eten hebben. En op de vrijdag Nora Akachar, heel leuke dame dus…En de maandag en dinsdag doet mijn collega Aashna Sewpersad. Samen met Murth Mossel als sidekicj dus een heel erg leuk team.

ZOË:Hier en hier houden we ook van, hè, de vrouwen, de eerste host en de mannen de sidekicks.

ONE'SY: precies, zo doen wij dat.

ZOË: Zo doen we dat. Ja, lekker zeg, nou gefeliciteerd en nou, dat is om iets om naar uit te kijken.

ONE'SY: NPO Blend dus.

ZOË: Oké, we gaan het nieuws maar weer eens induiken, wil jij beginnen?

ONE'SY: Ja, ja, ik blijf even bij de radio. We nemen deze aflevering op op vrijdag 26 januari en gisteren was de uitreiking van de radioring. Dat is een publieksprijs voor radio in Nederland. Er worden o.a awards uitgereikt voor beste programma, beste podcast, beste zender én voor beste presentator.

Nu had de organisatie vorig jaar bedacht: we gaan die laatste categorie genderneutraal maken en daar spraken radiomensen zich toen al over uit, en dit jaar gebeurde dat ook, want je raadt het al, d’r was van alle vijf de genomineerden…

ZOË: Nou, dat waren vast allemaal vrouwen en non-binaire personen.

ONE'SY: Er zijn alleen maar mannen genomineerd en voor de duidelijkheid, dat betekent dus dat zij de meeste stemmen van het publiek hebben gehad, hè. Het is een publieksprijs, dus als er iemand de schuld moet hebben, dan dan zijn het de stemmers.

ZOË: Ja, maar zo werkt het toch niet helemaal, want stemmers worden ook gevoed door normen die we al heel lang hebben. En wat zogenaamd goed is, hè. We zijn natuurlijk heel erg gewend aan mannenstemmen op de radio.

ONE'SY: Ja, een heleboel vrouwen zeggen dat ook, hè, van ik luister liever naar een man. Nou ja, en en dat is voor de zichtbaarheid van vrouwen op de radio natuurlijk helemaal geen goede zaak dat er vijf mannen genomineerd waren als beste presentator. Vorig jaar waren er volgens mij wel twee genomineerd, niet gewonnen. En het heeft het nieuws gehaald, omdat onder andere Marieke Elsinga die de ochtendshow doet bij Q Music er iets over zei in haar insta stories en Astrid de Jong, die presenteert op radio één uit mijn hoofd of radio vijf, een programma al heel lang en die heeft een een radioprijs voor vrouwen in het leven geroepen. Nou ja, en wat wordt er dus in de media van gemaakt? Marieke vindt het niet goed, terwijl er heel veel vrouwen zijn die het jammer vinden dat die categorie niet meer bestaat. Dus los van dat het feitelijk niet klopt, vind ik het ook best wel gevaarlijk, want heel veel mensen projecteren dus al hun stront, om het maar even zo te zeggen, op haar.

ZOË: Dat is niet…

ONE'SY: En ja, dat dat dat vond ik, vond ik heel vervelend.

ZOË: Want er is ook een tegenprijs in het leven geroepen.

ONE'SY: Ja, dus door Astrid, onder andere door Astrid de Jong, en daar kwam natuurlijk ook veel kritiek op, want er zijn ook regionale radiovrouwen en er zijn nieuwslezers en nou ja goed, de groep is dus heel groot blijkt, maar we zijn blijkbaar wat minder zichtbaar.

ZOË: En kijk het hele idee natuurlijk om die prijs, hè, om die categorie presentator genderneutraal, gendervrij te maken is natuurlijk omdat bijvoorbeeld non-binaire mensen zich niet goed gezien vinden in die binaire categorieen man-vrouw. Dat is natuurlijk ook wel begrijpelijk.

ONE'SY Ja, ja, ja, zeker, maar we leven nog niet in een perfecte wereld. Dus hè, als als de wereld perfect was, dan zou het allemaal niet uit moeten maken. Maar als ik zo on the top of my head denk aan non-binaire  presentatoren op de radio, dan denk ik aan Lara Billie Rense. En dat was het. ja en daarbij denkt
Dus zoveel zijn het er ook nog niet. En de… in een perfecte wereld zou je zeggen: ja, tuurlijk moet het niet uitmaakt, maar het maakt wel uit.

ZOË: Het maakt uit, nee, dat is ook, kijk ik, ik gooi hem er even in, omdat ik wel heel goed die roep snap dat dat de categorieën heel binair zijn en dat niet iedereen zich daar prettig in voelt. Maar we leven inderdaad in een, in een samenleving waarin vrouwen zwaar ondergewaardeerd worden en sowieso heel erg in die in die tegen die norm moeten vechten van mannenstemmen, van dit is de manier waarop we radio maken. Dus er zou ook een andere oplossing voor kunnen zijn bedacht of worden bedacht. Ik weet ook niet per se meteen... Je kan ook een m/x-categorie, vouw/x-categorie maken bijvoorbeeld.

ONE'SY: Luister je mee AVROTROS? Lacht.

ZOË: Ja, precies, nou, ja, dit is natuurlijk wel, dit is wat je gaat krijgen en misschien om even nog even iets historisch aan te halen, je kent me. Nee, maar OneWorld heeft daar bijvoorbeeld ook keer een mooi artikel over geschreven. Maar dat gaat over de wet van Sullerot, dat is een wetenschapper die op een geven moment heeft laten zien dat eigenlijk bijvoorbeeld alle beroepen waar steeds meer vrouwen in gingen werken, denk aan de zorg bijvoorbeeld of denk aan het onderwijs daarmee ging heel snel en de status omlaag van het beroep en de verdiensten. En dat laat dus heel duidelijk zien dat we dat we alles wat door vrouwen gemaakt wordt, nog nog onderwaarderen en dus nu wil je… eigenlijk ben je de ene uitsluiting, de andere uitsluiting mee aan het… Door de ene uitsluiting tegen te gaan, ben je de andere uitsluiting aan het versterken. En ja, ik kan natuurlijk niet voor alle non-binaire personen spreken, maar ik denk ook niet dat zij dat voor ogen hebben. Dus er zijn, denk ik, echt tussenwegen om ervoor te zorgen dat iedereen daarin gezien wordt.

ONE'SY: : Nou ja, op naar volgend jaar he?

ZOË: nou, ik ben wel benieuwd,

ONE'SY: Ja, waar heb jij je aan geërgerd deze de eerste maand van het jaar?

ZOË: Ja, helaas weer over de berichtgeving als het gaat om vrouwenmoord, femicide. Hebben we, hebben het hier natuurlijk helaas ook vaker over. Er zijn echt, nou ja, er worden gewoon ik geloof, om de acht dagen wordt er een vrouw vermoord omdat ze vrouw is in Nederland. En dat betekent natuurlijk ook dat er best regelmatig berichtgeving over is. En je ziet ook dat dat er dan toch nog heel snel veel meer voorzichtigheid is, de term als in de relationele sfeer. Maar er was bijvoorbeeld ook in Duitsland, dat werd, haalde ook groot het nieuws een cassiere vermoord, op heel brute wijze door haar ex-partner doodgeschoten terwijl ze aan het werk was.

En ik ben er helemaal voor dat je niet meteen gaat gissen hè, dus ik snap dat media in eerste instantie wel voorzichtig zijn, maar er waren hele duidelijke aanwijzingen. Ook de politie had dat eigenlijk al bevestigd, dat het haar partner was. Dus vind ik het ook wel wonderlijk waar ze als het… stel, want dit ging om.. stel, het zou zijn gegaan, om iemand met een Arabische achtergrond, want dat zie je vaak wel…

ONE'SY: Dan wordt er heel veel gegist! Geen enkel probleem.

ZOË: Wordt heel veel gegist of het nou over terrorisme gaat of over eerwraak hè, want dat is wel belangrijk om hierbij te noemen. Dan ineens zijn media supergoed in staat om het wel over femicide en vrouwenmoord te hebben. Maar als het over witte mannen gaat die hun partner vermoorden dan vinden we dat als media dus een stuk moeilijker.

Nou, ik gooi er even een kop in, hou je vast, van het algemeen dagblad en ik moet zeggen dat het algemeen dagblad helaas echt grossiert in dit soort koppen waar vrouwenmoord niet in wordt erkend. En sterker nog, nou, ik vind het eigenlijk een beetje bagatelliseren zelfs. Maar goed, ik loop op de zaak vooruit. De kop was: ‘Johan doodde, zijn vrouw. Hij draagt nog steeds zijn trouwring en zet wekelijks bloemen voor haar neer.’  Och, Johan!

ONE'SY: Nou, wat hebben wij toch een sympathie voor die beste man!

ZOË: Maar ik vind het zo gewoon.... Alleen al het woord het woord doodde, dat is niet waar hij vermoordde zijn vrouw, dat, dat is echt het minimale wat je moet doen. En nou ja, waar ik wel benieuwd naar ben, want dit is dus een heel uitgebreid interview met hem en ik denk… ik heb natuurlijk wat wat over gepost en daar kwamen heel veel verschillende reacties op. Er waren echt mensen die zeiden: überhaupt niet doen, interview, moet de de dader geen aandacht geven. Ik moet zeggen dat ik er zelf ietsje anders in zit.

ONE'SY: Ja, dat, dat vind ik ook niet per se. Toch en en ik bedoel ik ben persoonlijk wel nieuwsgierig naar wat iemand beweegt om om zoiets te doen hè. Die die podcast daders is niet voor niets heel populair. Dus ik, ik vind niet dat dat niet zou mogen, maar je moet wel nadenken wat voor platform je iemand geeft of of op welke manier je iemand een platform geeft.

ZOË: Ik zou ook zeggen: echt op welke manier, want hij komt er wel heel gezellig vanaf, terwijl die zelf, als je het hele interview leest ik bedoel, hij is het wisselt een beetje soms, maar vind ik hem ook wel wat bagatelliserend maar hij is ook wel heel, nou ja, heel, terecht, heel streng voor zichzelf zal ik maar zeggen. Kijk wat ik, wat ik wel moeilijk vind, is dat we daders gaan romantiseren. Daarom ben ik heel erg tegen al die Netflix series daarover.

Wat ik hierbij wel denk en dat is volgens mij waarom in dit geval deze Johan zeg maar zijn verhaal vertelt, is omdat hij wil laten zien, ja, dat het, dat het ook kan gebeuren bij mensen die van de buitenkant als heel normaal tussen aanhalingstekens worden gezien en ik denk dat dat op zich goed kan zijn. Maar dan is het echt de manier waarop en ik vind hier dat dat dat in dit geval dus zijn vrouw die vermoord is, trekt dan zo aan het kortste eind, als er zo… die echt op gruwelijke wijze is vermoord, ook. Nou ja, goed, dus ik, ik blijf dit geval maar net zolang herhalen totdat media dit beter gaan doen. Je moet hier veel steviger en feitelijker over berichtgeven. Benoem vrouwenmoord.

ONE'SY: Ja, zodat wij ook gaan doorhebben dat dat het is.

ZOË: exact ja. En voor wie zich nog afvraagt van ja, maar hoe zit dat dan precies? Kennisinstituut Atria heeft heel veel artikelen hierover wat vrouwenmoord precies is en waarom het ook zo belangrijk is om dat te benoemen.

ONE'SY: Linkje doen we in de shownotes. Straks duiken we weer in de, ook helaas weer in de berichtgeving over Palestina en Israël. Maar eerst heb ik een vraag aan jou, Zoë, waarom zit jij niet of niet meer op Twitter?

ZOË: Nou, ik heb heel erg. In het begin, toen het net een beetje ontstond, heb ik er even opgezeten toen dacht ik echt nou één, ik heb echt te veel tekst voor dit platform. Ja, en ik had al wel heel snel in de smiezen dat het een heel erg snel, een vergaarbak van van ranzigheid, racisme, seksisme, hoewel ik ook weet dat mensen er hele mooie community's hebben gevonden. Maar ik, ik dacht echt nou mij niet bellen, toedeledoki, dus ik heb eigenlijk nooit echt een... Ik ben nooit een actieve twitteraar geweest en dat is nog steeds een van mijn beste beslissingen allertijden. Maar waarom vraag je dat nou?

ONE'SY: Ja, nee, ik zit er zelf wel op. Ik ben er overigens ook verplicht opgegaan dat moest toen van FunX, want ik moest mezelf wat meer online profileren.

ZOË: Oh ja.

ONE'SY: Maar ik gebruik hem nu vooral om mijn volkskeuken recepten te delen.

ZOË: Lekker ja.

ONE'SY: en om petities die ik heb getekend, te delen.

ZOË: ook handig.

ONE'SY: Ja, toch ja, als ik, ja, als ik iets doe of als ik zie dat iemand iets iets heeft gezegd, waar ik het mee eens, dan retweet ik dat of repost heet dat tegenwoordig of herciteren, weet ik veel. Maar nou ja, dat heb je natuurlijk wel meegekregen dat KRO-NCRV eerder deze maand besloot te stoppen met Twitter nadat Akwasi meedeed aan de slimste mens weer walgelijk racistisch werd bejegend daar. En de omroep wilde een signaal afgeven. Toen was er een item bij Nieuwsuur waarin twee mensen aan het woord werden gelaten. Die vonden dat KRO-NCRV dat niet had moeten doen. De een die vond het laf. Want die zei van

ZOË: Ja, oh dat gaan we dat weer krijgen.

ONE'SY: En die ander die zei, ja anders krijgen haatroepers helemaal geen weerwoord meer als je eraf gaat. Nou ja, zoals jij al terecht zei, wie heeft daar zin in? Ja, ik niet. Ik heb zelf ook een keer Twitter op slot gegooid. Ik deed toen met een collega een programma over racisme op Radio 2. En ik vermoedde al dat dat niet helemaal lekker zou lopen. Dus ik heb hem op slot gegooid. Hij heeft dat niet gedaan. En hij kreeg inderdaad heel veel reacties. Maar wat vind je ervan dat een publieke omroep van zo'n medium afgaat?

ZOË: Nou, ik vind het op zich wel een sterk signaal hoor. Kijk, ik snap wel, het hele argument met laf, denk ik echt, nou steek dat maar in je hol. Excuse my French. Maar ik snap wel het, dan krijgt haat helemaal geen tegengas. Maar dat krijgt het nu ook niet. Laten we niet doen, die mensen zitten heel erg in een bubbel. En zijn daar elkaar heel erg lekker… En dat heb ik zelf ook al een aantal keren dat ik het zelf heb moeten meemaken.

Of dat Facebook is ook zo'n plek waar ik dan nog wel zat, waar dat wel eens wilde gebeuren. Die haters zijn ook voor elkaar de meest nasty comments aan het maken. Dat doen ze bijna niet eens, dat doen ze niet meer tegen degene voor wie het gericht is, maar tegen hun andere racistische vrienden. Dus ik vraag me af of dat het effect gaat hebben. Ik denk ook wel ja, als we allemaal ons gewoon lekker van Twitter slash X gaan afkeren.

Opgeruimd staat netjes. Dus dat zou ik lastig vinden. Hoeveel effect heeft het dan als mensen iets tegen die haat doen? Ik vraag het me af.

Ik heb het zelf ook wel, mijn befaamde, nee hoor, het was geen befaamde periode. Maar die periode ik bij Spraakmakers zat. Dat is één groot feest altijd bij het mediaforum. Ik had daar echt gesprekken over met de social media persoon die daar dan zat. Want die deelde dan altijd fragmenten. En ik wist gewoon op het moment, en ik zat er ook niet op dus, maar op het moment dat ze een fragment van mij deelden, dan wist ik ook wel, zeker met wat ik ook daar ter sprake bracht, wat er zou gebeuren.

Dus ik heb ze echt af en toe, daar luisterden ze wel naar, gevraagd om dat niet te posten. Maar dat moest ik ze dus wel vragen.

ONE'SY: Ja, want zij denken alleen maar aan clickbait natuurlijk.

ZOË: Exact. Dus ik denk echt, goed idee KRO-NCRV. Het lijkt me heel terecht dat jullie een signaal afgeven, want wat daar natuurlijk uit voortkwam, daar lusten de honden geen brood van. En wat me nu ook te binnen schiet, want over het algemeen zijn veel mediaplatformen, zowel de publieke omroep als andere grote instituten, gewoon slecht in nazorg. Spraakmakers is daar ook een voorbeeld van. Zij hebben een uitzending klaar, bij wijze van. En degene die erin zat, zit met de gebakken, seksistische, racistische discriminatie peren.

ONE'SY: Nou, maar het is grappig dat je het zegt, het is niet zo dat we Seada de hele tijd maar willen noemen hoor.

ZOË: Ze betaalt ons. Lacht.

ONE'SY: Nee, zij heeft dit dus ook gezegd, zij is ook gevraagd voor de slimste mens. En toen was er dus een redacteur die dus tegen haar zei dat mensen van kleur, vrouwen, heel veel haat over zich heen krijgen online. En toen heeft ze gezegd, nou dikke doei, dan ga ik het niet doen.

ZOË: Nee, dat is het gevolg hè. Ja, maar mensen worden daar dus niet in beschermd. Dus ik vind dit op zich een, ja, ik bedoel, laten we iets proberen in ieder geval. En ik weet het niet met dat hele verhaal over, dan is het alleen nog maar haat. Dan denk ik, nou dan gaan al die haters maar lekker op Twitter zitten, succes ermee. Ja, of je die nou echt heel erg gaat bereiken met je tweet van KRO-NCRV.

ONE'SY: Nou ja, een argument tegen is natuurlijk dat het een publieke omroep is. Dus dat die op alle platformen publiek moet bereiken.

ZOË: Prrrr.

ONE'SY: Haha. Oh. Nou ja, en wat natuurlijk ook, maar dat even los daarvan hoor. Maar ik bedoel, Twitter wordt natuurlijk vooral door nieuws, door media, krijgt vooral door media nieuwswaarde toegedicht.

ZOË: Dat vind ik dus ook. Ja, oh, hou toch op met me. Ja. Nee, dat hele, ‘en op Twitter zegt men’ denk ik echt, nou ja, ik zit nooit op Twitter en samen met mij, ik bedoel, ik ben natuurlijk heel belangrijk. Nee, maar er zijn heel veel mensen die niet op Twitter zitten. Ja.

Dus als iets trending is op Twitter, nou ook dat, als je een beetje jezelf respecterend... nieuwsmedium bent, dan veeg je daar ook je reet mee af. Ik ben een beetje reet georiënteerd. Haha. Excusez luisteraar, sorry.

ONE'SY: Nou ja, er is een Villamedia-journalist, Nick Kivits, die is het met jou eens, die vindt het zeker niet laf dat KRO-NCRV er vanaf is gegaan. Die heeft er een column over geschreven en die gaan we ook delen in de shownotes.

ZOË: Nice, oké. Ja, en dan gaan we weer door met een onderwerp waarvan we helaas zullen moeten constateren dat we het daar de komende tijd steeds over zullen moeten praten. En dat we het moeten blijven hebben, namelijk de genocide in Gaza en de verslaggeving daarover. Nou, wat mij opvalt, ben benieuwd of jou dat ook is opgevallen, is dat toch, er is nog steeds redelijk veel aandacht voor, maar het gaat snel achteruit.

Zoals dat heel vaak met oorlogen gaat, met geweld en genocide, is dat we er een tijdje aandacht voor hebben en dan willen we eigenlijk gewoon weer lekker door.

ONE'SY: Business as usual.

ZOË: Business as usual. Ja. Dus dat vind ik wel extreem pijnlijk, om dat al te ontwaren dat dat gebeurt. Nou ja, dat perspectief vind ik ook heel wisselend blijven. Ik moet wel echt zeggen, er is zeker ook veel aandacht voor het leed van de Gazanen en de daden van Israël en wat daar gebeurt. Maar ja, je blijft toch wel echt van die koppen voorbij zien komen, dat je echt denkt, hoe bedenken ze het? Even een voorbeeld, niet al te lang geleden begon natuurlijk de genocide aanklacht tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag, heel goed aangespannen door Zuid-Afrika. En dan is op die dag de kop, ‘reputatie Israël staat op het spel bij genocide aanklacht in Den Haag’. Ja, ik weet niet of jouw klomp, weet jouw klomp dan ook?

ONE'SY: stilte en zucht

ZOË: Ja, denk ik, de reputatie? Nee, nee, dat staat op het spel. Dus ja, ik heb dat toen aangepast met Palestijnse levens. Maar dan denk ik echt, hoe kan je dat nou, van zoveel dingen die je op zo'n moment kan uitkiezen als kop. Dat dat het belangrijkste is, kies je dit uit?

ONE'SY: Weet je wat ik me bedenk? We moeten eigenlijk gewoon een keer met mensen die koppen maken een aflevering opnemen.

ZOË: Ja, dat gaan we doen.

ONE'SY: Even een zijspoor. Maar daar gaan we even op broeden, want dit is natuurlijk een terug… dan doen we gewoon een hele Bonte Was Doet Eindredactie special.

ZOË: Met koppenmakers, die gaan we dan koppen snellen. Of ben ik een beetje gruwelijk?

Oké, nou ja, dus deze even als voorbeeld. En dan zie je dus toch weer zo dat dat perspectief van Israël erg naar voren komt.

One'sy: Nou ja, maar dat was ook een beetje de kritiek toch, online? Dat er überhaupt weinig aandacht was voor die hele rechtszaak. En dat je vooral, als je dat wilde volgen, dat je vooral naar buitenlandse media moest. En dat hier in Nederland er eigenlijk niet zo heel veel aandacht voor was. Ja, het is er, maar wat wordt daar dan besproken? Waar gaat het precies over? Dat dat niet echt aandacht kreeg hier.

ZOË: Nee, nee, dat heeft Mounir Samuel natuurlijk in die uitzending die we met hem opnamen ook natuurlijk al meteen gezegd. Die haalt zijn nieuws natuurlijk, hij haalt het ook veel uit Arabische bronnen, maar ook zeker uit heel veel niet-Nederlandse bronnen. Ja.

Daar kunnen wij echt beter in.

En dan nog ander pijnpunt wat ik toch graag ook hier nog even wil noemen is dat het ook mij heel erg opvalt dat er continu, als het over vermoorde Palestijnse kinderen gaat, die worden ook niet zo heel snel vermoord genoemd. Dat zijn dan slachtoffers, de doden. Maar dus vermoorde Palestijnse kinderen, dat daar altijd de hele tijd een soort vergelijking mee moet worden gemaakt. Honderd schoolklassen en zo. En dat krijg ik ook weer kippenvel als ik het zeg, maar dat denk ik, het is zo duidelijk weer dat we de levens van sommige kinderen en mensen natuurlijk minder waard vinden dan dat van anderen. En dan moeten we dus allemaal van dit soort vergelijkingen bedenken om nog maar iets aan te zetten, ja, bij Nederlanders die het, bij ons die het nieuws lezen. En dat vind ik heel veelzeggend voor hoe wij hier naar kijken hoe de wereld in elkaar steekt.

Nou ja, goed, tot slot nog een tip. Daar werd ik zelf op gewezen door een van onze vaste luisteraars, Laura van Schendel. Om te volgen, het is een datajournalist bij The Guardian. Ze heet Mona Shalabi. Je kan haar onder andere op Instagram volgen.

Zij maakt hele goede datagraphics en ook dus over taal. Hoe wordt er over Israël gesproken, hoe wordt er over Palestina gesproken. Dus ga haar volgen, Mona Shalabi.

Straks hoor je welke van onze vrienden van de show een Bonte Was T-shirt hebben gewonnen en daarover gesproken:

ONE'SY: Tijd voor een DIENSTMEDEDELING!

ZOË: Hoi! We waarderen het enorm dat je naar onze podcast luistert.
Deze maken we zonder er iets aan te verdienen, omdat we het belangrijk vinden dat dit geluid er is.

ONE'SY: Vandaar dat we ook altijd aan het eind vragen of je vriend van de show wil worden. Dat betekent concreet dat dat we je vragen of je financieel iets kan missen zodat wij anderen wel kunnen betalen om bijvoorbeeld de social mediaposts te maken of de podcasts te transcriberen - moeilijk woord - zodat ze voor iedereen toegankelijk zijn.

ZOË: En bijvoorbeeld om onze gasten een kleinigheidje te sturen als bedankje.
Vind jij het dus waardevol wat we doen, overweeg dan om ons eenmalig, maandelijks of jaarlijks te ondersteunen via www.vriendvandeshow.nl.

ONE'SY: Einde dienstmededeling!

ZOË: Yes, dus blijf vriend worden want wie weet komt er nog een keer zo'n leuke prijswinnaarsactie aan. Voor nu willen we onze oude en nieuwe vrienden ontzettend bedanken voor hun bijdrage. Daar doen we dus mooie dingen mee zoals we net hebben uitgelegd. En ook in de uitzending wil ik de prijswinnaars feliciteren. Die hebben zo'n leuk kek Bonte was podcast T-shirt aan. ONE'SY draagt hem ook deze uitzending.

ONE'SY: Met trots!

ZOË: Ja, met trots zeker. Ik zat weer heel ijdel met mijn jurkje en die is zo mooi en zo dat soort zaken. Van de nieuwe vrienden waren dat Nettie Vonk en Niaketcho Makkinga. Fijn dat jullie vriend zijn geworden en het T-shirt komt naar jullie toe.

En zeker nog belangrijker misschien bijna die oude vrienden die al zo lang ons steunen. We vinden elke vriend evenveel waard. Babs Petit en Hassan El-Hahaoui. De T-shirts komen naar jullie toe.

ONE'SY: We gaan door met berichtgeving over onderzoeken die steeds opnieuw hetzelfde nieuws vertellen.

ZOË: Sorry, ik ga meteen al helemaal uit. Vreselijk.

ONE'SY: Airco Caravan is ook een vaste tipper. Maar we hebben er nog een: Vinny Tailor. Even een disclaimer. Dat is mijn BFF. Die luistert zo'n beetje dag en nacht naar Radio 1. En die hoorde laatst in Spraakmakers een item over schooladviezen. En daarin zei een onderzoekster dit.

PRESENTATOR: Dan gaat het om de term discriminatie. Zijn het vaker onbewuste vooroordelen die meespelen bij leraren?

ONDERZOEKER: Ja. Ja, dat is eigenlijk ook uit een allemaal onderzoek bekend.

Dat leraren of docenten onbewuste vooroordelen hebben. Dus een soort van bias zoals wij dat ook beschreven hebben. Vooral richting kinderen met een migratieachtergrond of kinderen van kleur. Maar ook breder. Maar niemand heeft dat eigenlijk nog in verband gelegd met het schooladvies. Hoe dat dan binnen het schooladvies een rol krijgt. En dat hebben wij in dit onderzoek wel gedaan.

PRESENTATOR: Ja, en hoe groot is dat dan? Heeft u cijfers?

ONE'SY: Ja, wat valt jou op als je dat zo hoort?

ZOË: Ja joh, nee alsof er nog nooit onderzoek naar is gedaan. Maar ook joh, alsof het allemaal zo'n verbazingwekkende bevinding is ook.

ONE'SY: Niemand heeft dat nog in verband gelegd. Over welke niemand hebben we het nu? En de presentator die gaat gewoon, ‘en zijn daar cijfers van?’ Die bevraagt dat gewoon helemaal niet. Dus Vinny zat zich daar enorm over op te fokken. En ik nu met haar. Ik vind dit weer wonderlijk.

ZOË: Nou ja, ik word sowieso ook heel moe van al die onderzoeken die discriminatie moeten bevestigen. Dat ik denk, ja nee doe dat anders. Ik bedoel ook dat schooladvies. Ik had hier ook een eindredactietje op geploegd. Daar reageerden bijvoorbeeld ook mensen op die zeiden, oh ja dit had ik ook veertig jaar geleden al. Dit wordt echt al heel lang onderzocht. Elke keer met hetzelfde resultaat.

En het nare is, denk ik, nou er zijn dus weer, met alle respect voor onderzoekers, die moeten ook hun hypotheek betalen. Maar dit soort onderzoeken worden steeds, die krijgen… dikke subsidies zitten daar vaak achter. Vanuit de overheid. Die dan beleid gaan maken. Maar ja, dat beleid werkt dus duidelijk niet. Dus ga eens misschien onderzoek daarnaar doen. Waarom dat beleid en die keuzes die dan vervolgens worden gemaakt, steeds niet werken. Ik vind het echt, ja, vermoeiend.

ONE'SY: Ja, ja. En dan inderdaad dus dat een journalist daar niet kritisch op is. Je weet toch dat er al heel veel onderzoeken zijn gedaan. En dat, nou ja goed.

ZOË: Maar dat blijft ook wel weer, en dat heb ik vaker, er zijn meer voorbeelden van je merkt hier gewoon bij. Net als dat, dat mensen zich zo… ontzettend verzaken als het gaat om, dat de PVV de grootste is geworden. En wat dat, ja, wat hun standpunten betekenen voor mensen in dit land. Er zijn gewoon, je ziet daaraan dat het ook zo'n homogene boel is. Want het betekent uiteindelijk niks voor ze. En natuurlijk als je journalist bent, betekent het niet als je het niet zelf hebt meegemaakt, dat je er niet over kan interviewen. Maar dan moet je echt wel wat meer je best doen. Zeg maar die intrinsieke onrechtvaardigheid, die je hier ook bij voelt. Ja, dat, ja. Dat merk je dan. Dat veel journalisten dat minder hebben.

Ones’y zucht.

ZOË: Moet ik het maar doorpakken op dat extreem rechts dan meteen.

ONE'SY: Ja, doe dat. Om in mineur te blijven.

ZOË: Ja, precies. We gaan straks nog wel eens even gezellig liedjes zingen, om leuk af te sluiten dan maar. Nee, ja, weet je, kijk, ik vrees dus ook, net als het over de genocide in Gaza gaat, we zullen dit ook, dat de PVV de grootste partij is, dat het nu op dit moment nog steeds geformeerd wordt, en ook allerlei grondwetsartikelen staan op de agenda, bij de formatie. Ik bedoel, het is gewoon, het is absurd gewoon als je erover nadenkt. En daar wordt dan dus allemaal maar gewoon heel feitelijk over bericht. Ik vond hoe Seada dat noemde, weer een tientje Seada, maar dat ze een soort notulist zijn, niet alleen maar optekenen. Ik erger me daar helemaal kapot aan.

Er zijn natuurlijk wel een aantal, wil ik er toch bij zeggen, NRC doet het over het geheel genomen beter, en Groene Amsterdammer bijvoorbeeld ook. Er zijn zeker ook media die echt een ander geluid laten horen hierin. Maar ik wilde even één opvallende weer uitlichten. En dat is over hoe er over buitenlandse extreemrechtse partijen wordt geschreven. Er waren grote demonstraties onlangs in Duitsland tegen het

AFD, dat is een extreemrechtse partij daar.

Nou, ik zou zeggen, zoek ze eens op. Ja, ik snap dat je het ook niet wilt doen, lieve luisteraar, maar dan zullen je enige gelijkenissen opvallen met een partij in Nederland. Nou, en dan zijn dus, ik heb hier een voorbeeld van de NOS, dan wordt het keurig rechts-extremistisch, rechts-radicale politieke partijen, dan kunnen ze het ineens wel.

Maar als het om de PVV gaat, dan komen er, zijn ze alleen maar rechts, mogelijk kabinet,

ONE'SY: centrumrechts,

ZOË: echt, hou op met me! Wat ik interessant vond, er reageerde iemand op een eindredactie van Bonte Was, en die zei ook van, oh ja, dit is opvallend, want dat gebeurt bijvoorbeeld in Italië ook. Dat dus, Meloni heet ze, maar dat is ook een extreemrechtse partij, maar dat noemen ze dus in Italië niet zo, maar over Geert Wilders, zeggen ze dat dus wel.

ONE'SY: Maar wat zou dat dan zijn?

ZOË: Nou ja, White Innocence, zei iemand anders. Nou, gewoon wel dat je dus denkt dat het, kijk, dat zit er denk ik wel echt achter, van wij, zeker in Nederland, wij zijn dat niet, maar ook zitten gewoon toch, en dat geldt natuurlijk niet voor alle politieke journalisten, voordat we allemaal weer boze mails krijgen, maar een deel, die politieke verslaggevers en die politici in Den Haag zitten heel dicht op elkaar, kennen elkaar vaak goed, en ik denk dat er ook, en Geert Wilders heeft dat goed georganiseerd met zijn partij, dat nergens komen, op afstand blijven, dus ja, iedereen wil hem denk ik ook toch voor een deel te vriend houden, want ja, straks is hij onze premier.

ONE'SY: Een mens mag hopen, een mens mag hopen.

ZOË: Dat hij onze premier is?

ONE'SY: Nee, dat dat niet doorgaat.

LACHEN BEIDEN

One'sy: Nee, dat mag niemand hopen.

ZOË: Oh ja. Heb jij er nog eentje, One’sy?

ONE'SY: Ja, eentje die ik eigenlijk vorige keer al wilde noemen, want ik dacht dat is dan een leuke kijktip voor de vakantie, maar goed, kijktips blijven altijd leuke kijktips. Megan Thee Stallion vs Tory Lane, Five Shots. Dat is een documentaire over rapper Megan Thee Stallion en haar soort van vriendje, eveneens rapper en zanger Tory Lanez. Hij zit een gevangenisstraf uit van tien jaar, omdat hij Megan in haar voet zou hebben geschoten.

En die docu op HBO Max, vergeet de ondertiteling, maar die bestaat uit twee delen, en eerst wordt die verteld vanuit Megans perspectief. En ik ging helemaal mee in dat verhaal, weet je wel, want ze maakte bekend dat hij haar had neergeschoten, en toen kreeg ze een lading misogynoir over zich heen, en dat is dan vrouwenhaat gericht op zwarte vrouwen, waar bijvoorbeeld Sylvana en Seada ook heel veel last van hebben. Je wordt gepakt op je vrouw zijn, maar ook op je zwart zijn.

En zij zei toen ook van ik had eerst een ander verhaal verteld, want ik wilde hem als zwarte man beschermen, want ik weet dat, je ziet ook in die docu dat ze dan uit die auto stappen, allemaal handen omhoog en dat een agent inderdaad aan haar vroeg wat is er gebeurd en dat ze toen ze dat ze was gevallen omdat ze dacht als ik nu ga zeggen dat ik ben beschoten, dan wordt hij miscchien wel neergeknald. Nou, dus dat snap je ook helemaal. Er komt een officier van justitie aan het woord en zo nog wat anderen.
Nou, dan heb je deel 1 gezien, denk je: klare zaak, hij heeft het gedaan.

Dan komt deel 2, vanuit Tory’s perspectief en dan ga je aan alles twijfelen. Heeft hij het wel gedaan? En ik vond het… ja want dan wordt het dus met ook met feiten maar, of tenminste met feiten, dan wordt het gewoon vanuit een ander perspectief verteld. En de reden waarom ik dit wil noemen, deze documentaire, is omdat het meteen weer deed realiseren dat je als journalist of mediamaker dus heel makkelijk een verhaal kan manipuleren door bepaalde dingen toe te voegen of weg te laten.

Ja, dat is een wijze les dus ook als je niet in de in de media werkt maar wel die documentaire kijkt, dat je dat dus realiseert dat dat er eigenlijk dat het verhaal wat je ziet niet per se volledig is en dat dat kleurt hoe jij ernaar kijkt. Dus het is een kijktip los van het verhaal dus, natuurlijk niet een heel leuk verhaal, maar het is wel echt een kijktip om je gewoon even goed te realiseren hoe dat mechanisme werkt.

ZOË: Ja, ook een goede voor opleidingen journalistiek. Ja ja, nou zullen we dan maar naar de nieuwe rubriek gaan?

ONE'SY: Krassen krassen krassen, krassen krassen krassen!

Bonte was doet eindredactie! Krassen krassen krassen, krassen krassen krassen!

ZOË: Heerlijk, wat zijn we toch goed in tunes, schudden we zo live uit onze mouw! Ongelooflijk. Ja ik ga… elke aflevering lichten we een tip uit wat superfijn is dat…

jullie sturen ons heel veel tips op over wat wel eens wat eindredactie behoeft en degene, ik mocht dit keer kiezen en ik heb gekozen voor het woord ik ga het een keer zeggen: tr**stmeisjes. Dat werd me eigenlijk al wat langer getipt, dat woord. En hoe vreselijk is het dat het zo vaak gebruikt nog wordt door journalist en programmamaker Wensly Francisco. Is overigens ook ooit te gast bij ons geweest.

Wie is er eigenlijk niet ooit bij ons te gast geweest? En ook door Malti Ramdari, een vaste luisteraar ook. En het is een heel vertekende term, want het gaat eigenlijk over verkrachting en seksuele uitbuiting.

Nog even voor de zekerheid wat uitleg: wat is een ‘t-meisje’ noem ik het dan maar even. Dat wordt op bijvoorbeeld Wikipedia beschreven als: ‘een meisje of vrouw die voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog door particulieren en de Japanse officiële instanties ter beschikking werd gesteld aan de Japanse militairen. Officieel luidt het dat deze meisjes en vrouwen zich vrijwillig dandienden om troost te bieden aan militairen. In werkelijkheid waren deze vrouwen seksslavinnen die tegen hun wil werden vastgehouden en gedwongen werden zich te laten misbruiken. Het was een vorm van oorlogsverkrachting.’ Knoop dat in je oren.

Nou waarom… de tip die we kregen ging over een recente kop van Trouw. Even voor de duidelijkheid: op zich, Trouw die berichtte eigenlijk over een onderzoek. Dat was verder echt helemaal prima. En dat ze hier aandacht aan besteden. En dat besteedde ook echt aandacht aan hoe vreselijk het was wat deze seksslavinnen of uitgebuite jonge vrouwen meemaakten. Alleen ze bedienden zich toch de hele tijd van het woord ‘t-meisjes’. En daar vielen een aantal tipgevers vind ik terecht over omdat je het dan de hele tijd herhaalt en het blijft, het lijkt zo leuk.

En even voor de duidelijkheid, dit gaat helemaal niet over dat sekswerk legitiem is, dat er heel veel mensen vrijwillig sekswerk doen. Nee dit gaat echt over iets anders en dit… Er zit natuurlijk ook een enorme racistische koloniale tint aan dit woord omdat het dus juist dan hiervoor gebruikt wordt weet je wel. Dus…

En wat mijn punt is, een beetje was bij Trouw, is, het stond heel zonder aanhalingstekens in de kop. Er worden niet sterretjes geplaatst bijvoorbeeld dus en het werd maar in dat artikel de hele tijd herhaald. En dan denk ik: nee stop er gewoon mee.

ONE'SY: Alsof je het n-woord de hele tijd…

ZOË: Nou dat dus. Maar, of vind jij, want waren ook mensen die vonden het dan toch weer te ver gaan.

One'sy:  Dat je het tussen aanhalingstekens zou plaatsen?

ZOË: Nou, op z'n minst, of dat je sterretjes plaatst.

One'sy: Ja, het hangt er dus vanaf wat mensen vinden dat het is. Hebben ze door dat het gaat om uitgebuite vrouwen, om seksslavinnen? Wat ik ook een beetje een moeilijk woord vind hoor, slavin vind ik… Maar ja je kan op z'n minst een beetje variëren om mee te beginnen zodat mensen duidelijk hebben. Dat het hetzelfde is en dat het die lading heeft. Als je het woord ‘t-meisje’ wel wil gebruiken, gebruik dan ook synoniemen in die tekst.

ZOË: Nou ja, wat gewoon echt al heel vaak onderzocht is.  Jawel, vaak onderzocht! Lacht. Maar is dat beeldvorming werkt zo, dat als je een woord de hele tijd hoort, blijft dat hangen. En dat neemt gewoon weg van wat het eigenlijk was. Dus oorlogsverkrachting. Dus dat is waarom ik het zo belangrijk vind om dat niet continu te herhalen. Dat betekent niet dat ik zeg dat het woord nimmer en te nooit niet meer genoemd mag worden, want je moet het ook historisch laten zien dat dit is gebeurd en hoe het ook werd genoemd. Maar in allerlei krantenartikelen is dat volgens mij helemaal niet nodig. En zeker niet zo vaak. Dus ehm… Nou ja nogmaals fijn, dank voor aan deze tipgevers dat ze weer hebben ingestuurd.

ONE'SY: Ja, blijf ons taggen als je iets ziet op social media @Bontewaspodcast. En dan gaan we krassen krassen krassen! Ja wat ik nog wel me afvroeg, Zoë. Reageren media zelf eigenlijk wel eens op deze eindredactieposts?

ZOË: Nou dat is wel interessant, want die vraag krijg ik ook heel vaak. En ja mail je het ook aan hun? Dat ik echt denk: nou ja als ze mij geld sturen. Nee, daar begin ik ook niet aan zeg. Ik denk… dat is wel interessant… Ik heb gewoon werk zeg maar. En dat is niet om allemaal media de hele tijd te gaan wijzen op ook nog in persoonlijke berichten en zo. Ze kunnen me volgen. En ik weet zeker op LinkedIn, er zijn ook genoeg mediamakers die mij volgen. Maar zeker het is heel fijn, jullie luisteraars en volgers taggen vaak de media wel. Fijn, blijf dat ook vooral doen! Ik weet zeker dat er ook wel af en toe gereageerd was. De hoofdredactrice van de NOS heeft een keer gereageerd en dat is ook aangepast. Dat ging toen over de media, een bericht over migranten. Ook altijd weer zo'n toffe term.

En NU.nl heeft ook wel eens iets aangepast. Dus in die zin heeft het zeker effect. Maar eigenlijk de reden dat ik het doe, dat wij het ook via Bonte Was willen doen, is omdat ik het wat ik gewoon heel mooi vind om te zien is dat…Nou ik zie dat het ook steeds meer gekopieerd wordt. Doe dat vooral, bronvermelding is wel fijn, zeker voor Bonte Was. Maar dat mensen bewuster lezen. En dat mensen zeggen: ik ben heel benieuwd wat Bonte Was of wat Zoë ervan gaat maken van deze kop. Of gewoon überhaupt al anders berichtgeving gaan lezen en denken oh ja.

Dus dat is eigenlijk, want uiteindelijk natuurlijk, we maken Bonte Was podcast niks voor niks. We doen dit niks voor niks. We hopen natuurlijk alles te veranderen. Maar het is vaak best wel heel moeilijk om ook die stugge instituten te veranderen. En we hopen vooral jullie ook op deze manier lekker alert te houden. Dus nou ja, zo.

ONE'SY: Dus volgende keer in Bonte Was podcast schuift er hopelijk weer een gast aan. Beluister ook onze vorige aflevering waarin Seada Nourhussen afrekent met de term polarisatie.

SEADA: Sowieso, kunnen we even stoppen met dat woord polarisatie? Alsjeblieft! Alsjeblieft! Ik kan niet meer. Nee maar echt, kunnen we daar gewoon mee stoppen? Het is totaal aan inflatie onderhevig. Niemand weet meer wat ze ermee bedoelen. Het wordt pas en te onpas erin gesmeten als je mensen de mond wil snoeren. Houd ermee op!

ONE'SY: Dit was Bonte Was podcast.

ZOË: Abonneer je op onze podcast via je favoriete podcastapp en laat als dat kan, ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.ONE'SY: Als jij voorbeelden hebt van missers of opstekers in de media, inmiddels weet je wel waar je terecht kan: op Bonte Was podcast via Instagram. Daar kan je ze aan ons doorgeven.

ZOË: Dank aan al onze betalende vrienden!

Wil jij ook bij die te gekke club horen die ons helpt deze podcast mogelijk te maken? Word dan ook vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.

ONE'SY: Dag dag!

ZOË: Doei.