Volgende maand krijg je van ons een eindejaarsspecial, maar daarvoor duiken we eerst de (echte!) studio in voor een gewoon wasje. We bespreken hoe de koppen in Nederlandse kranten druipen van de framing in de berichtgeving over Kick Out Zwarte Piet demonstranten die Staphorst probeerden te bereiken. Uiteraard hebben we het over ‘de kwestie De Wereld Draait Door’ en of we zelf hufterig en giftig gedrag hebben ervaren op onze werkplekken in de media. Ook komt aan bod hoe weinig sensitief de EO is geweest bij het plaatsen van social posts over de webserie Kofi’s Tori. Daarmee hebben ze voor acteur Daniel Kolf, hoofdpersoon in de serie over de slavernij in Suriname, letterlijk een onveilige situatie gecreëerd die voorkomen had kunnen worden.
Gelukkig is er ook altijd positief nieuws uit medialand. We geven beiden tips, waaronder de serie Poldermocro’s, waarin zes Marokkaans-Nederlandse jongeren in Marokko op zoek gaan naar hun identiteit.
Die serie bekijk je hier: https://www.npostart.nl/poldermocros/BV_101408392
Luister hier naar Mediameiden die De Wereld Draait Door bespreken: https://open.spotify.com/episode/5xDryHqPEM4YXj0Eb2P6Tr?si=5f131f96593440e0&nd=1
Wil je adverteren in deze podcast? Neem dan contact op via sales@audiohuis.com.
Lees hieronder de transcriptie van deze aflevering:
One'sy
Dit is Bonte Was Podcast.
Zoë
Uw favoriete wasprogramma over mediamissers en -opstekers
One'sy
Ik ben One'sy Muller.
Zoë
En ik ben Zoë Papaikonomou
One'sy
En dit een na laatste wasje van 2022 hebben we weer behoorlijk wat te bespreken.
Zoë
Jazeker, we gaan natuurlijk afronden dit jaar nog met een eindejaarsspecial, dus die komt er ook nog aan. Ja, One'sy. Wat doen we? Beginnen we met de grotere zaken of de kleinere?
One'sy
Nou, ik stel voor dat we groots beginnen.
Zoë
Zeker. (lacht)
One'sy
Ik ga eerst even zuchten. Een grote zucht. Staphorst.
Zoë
Ja.
One'sy
Ja. Maar dat is echt wat ik voel bij wat daar is gebeurd. Zullen we even een wegje leggen over een jaar? Dat we weer een aflevering maken? Hoeveel kranten zullen dan weer dezelfde framende koppen hebben over wat daar gebeurt als Kick Out Zwarte Piet probeert te demonstreren. Met de nadruk op 'probeert', want ze hebben Staphorst niet eens gehaald.
Zoë
Toen we dit ook weer aan het voorbereiden waren dacht ik nou dat is inderdaad de zoveelste keer zo lang Bonte Was Podcast loopt. Het is elk jaar weer raak. Zullen we er een paar koppen bij pakken? Want Kick Out Zwarte Piet heeft heel goed op hun website gezet hoe er geframed wordt. Ik begin met de eerste kop. Dat is ook de eerste die op hun Instagram-account staat. Deze kop is van Trouw. "Vernielingen en vuurwerk bij onrustige demonstratie tegen Zwarte Piet. ME grijpt in."
One'sy
Ja en dan ook nog uh de foto erbij. Dan zie je een oude witte man en een wat jongere zwarte man en die staan met hun ogen heel dicht bij elkaar, met hun gezichten dicht bij elkaar, heel dreigend naar elkaar te kijken. Ik vraag me überhaupt af of dit een foto was van Staphorst. Maar wat er is gebeurd in Staphorst is dat er demonstranten geen kans hebben gekregen om naar Staphorst te komen. Zij zijn tegengehouden door pro-Zwarte Piet terroristen. Zo noem ik ze gewoon. Dit is echt wat volgens mij de media niet echt heeft gehaald of waar mensen de ernst niet van inzien. Ze hebben olie op auto's gegooid en daarna fakkels naar die auto's gegooid. Sorry, maar volgens mij heet dat poging tot doodslag of poging tot moord. Als jij dat met met voorbedachten rade doet. Maar je hebt in ieder geval kwaad in de zin als jij olie op een auto gooit en daar een fakkel achteraan. Dat staat niet in deze kop.
Zoë
En hadden ze niet ook weer op de snelweg mensen geblokkeerd?
One'sy
Ja, volgens mij bij een benzinestation.
Zoë
Bij een benzinestation. Nog extra lekker gevaarlijk.
One'sy
Nou ja, de volgende kop is van de NOS. "De intocht Sinterklaas in Staphorst verloopt in grimmige sfeer."
Zoë
Ja, totaal vaag ook weer. Totaal niet duidelijk. We gaan zo nog twee koppen voorlezen, maar wat ik überhaupt vaak zie gebeuren is dat het doormist, maar het mist alleen als het gaat om mensen die racistisch of discriminerend bejegend worden. Ik vind het echt belangrijk om dit nog een keer te benadrukken. Gloria Wekker heeft dat al vaker aangestipt, meerdere mensen natuurlijk, en ook iemand die ik geweldig vind, Sara Ahmed, zij is een Brits-Australische wetenschapper. Wat zij zeggen is: In landen zoals Nederland is nog altijd degene die discrimineert veiliger dan degene die gediscrimineerd wordt. En dat uit zich dus in dit soort koppen. Want als het andersom was geweest, dat zou nooit gebeuren maar stel het je voor, als toch een aantal Kick Out Zwarte Piet demonstranten een agressieve daad hadden gedaan, dan was dat meteen benoemd. Dan waren zij meteen als agressor aangewezen, terwijl hier de veiligheid om niet als agressor te worden aangewezen of als terrorist. Dat bevalt dus de mensen die eigenlijk de discriminerende partij zijn. Daarom draag je daar als media aan bij. Je helpt die veilige sfeer in stand te houden. En het is zo onterecht. Laat ik nog maar ook weer een volgende kop voorlezen. Ja, die is natuurlijk wel van De Telegraaf; daar verwacht je dit misschien iets meer bij. "Politie grijpt in bij confrontaties Kick Out Zwarte Piet en tegendemonstranten." Confrontaties. Waar halen ze het vandaan? Alsof er een soort evenwichtig verhaal aan de gang is.
One'sy
Want de context is dat Kick Out Zwarte Piet natuurlijk netjes demonstratie heeft aangevraagd. De burgemeester heeft gezegd "dat mag". Kick Out Zwarte Piet heeft daarbij gezegd: Realiseer je goed dat als wij daar naartoe gaan, dat er waarschijnlijk mensen zijn die het niet met ons eens zijn, dus zorg dat die veiligheid gewaarborgd wordt. "Oké, gaan we doen." Wat er uiteindelijk gebeurt is, is dat de mensen die willen demonstreren tegen zwarte Piet wordt gezegd: nee, we kunnen jullie veiligheid toch niet garanderen, dus jullie mogen niet demonstreren en ze worden afgevoerd door de politie en de ME (Mobiele Eenheid). Terwijl je ook zou kunnen denken: misschien moet de politie en de ME de mensen die hen aanvallen weggeleid worden? Dat is even de context van dit hele verhaal. Ze hebben netjes aangevraagd of ze mochten demonstreren. Dat is goedgekeurd. En uiteindelijk wordt er dan toch 'nee' gezegd omdat ze het niet veilig genoeg vinden. Dat vind ik trouwens ook een interessante vraag om een keertje beantwoord te zien in de media. Hoe kan het nou steeds dat gemeentes eerst toezeggen en dan besluiten op het laatste moment dat ze de veiligheid toch niet kunnen garanderen? Wat heb jij niet meegekregen van de afgelopen tien jaar aan demonstraties? Waarom denk je dan dat het nu ineens wel goed gaat lopen? Waarom geloof je dat de mensen in jouw gemeente zich nu wel kunnen gedragen?
Zoë
Maar net als wat we in de vorige aflevering ook benadrukten. We gaven Hassnae Bouazza een pluim over dat zij dingen aankaart die steeds niet worden aangekaart door institutionele media, op enkele uitzonderingen na. En dat zie je hier weer gebeuren. Ik heb dit wel in een aantal kleinere media aangekaart zien worden. Maar die institutionele media laten dit weer liggen terwijl er wordt een groep mensen hun grondwettelijk recht ontzegd en dat wordt niet goed voorbereid. Sterker nog: politie heeft op gegeven moment ook besloten om helemaal niets meer te doen omdat ze bang waren dat dat nog verder zou escaleren. En met alle respect voor politiemensen, want die hebben natuurlijk ook een hele ingewikkelde taak. Je bent er als media voor om ook de macht tegen het licht te houden, om te kijken wat hier allemaal gebeurt. Hoe kan dit gebeuren? Wie weet komen al die wervelende stukken nog. Ik wil het niet op voorhand uitsluiten, maar dat heb ik ook erg gemist hierin. Behalve bij een aantal onder andere op Nieuw Wij en op Joop.nl BNNVARA heb ik wel een aantal stukken gezien die dit aankaarten, maar veel te weinig. En ook op OneWorld natuurlijk. En dat vind ik heel erg jammer. En hoewel er op verschillende plekken in de media echt wel wordt geprobeerd iets realistischer noem ik het dan verslag te geven, maar het blijven toch vrij homogene witte bolwerken. Het wordt niet gevoeld. En dit is zo'n voorbeeld weer van wat het betekent als media homogeen zijn. Het onrecht wordt niet gevoeld. Sterker nog, ik weet dat op sommige plekken bewust en sommige plekken onbewust zelfs mensen bang zijn… ik wil ook weer niet heel Staphorst over één kam scheren. De media zijn dat als ze te kritisch zijn op de pro-Zwarte Piet terroristen; dat ze daar weer gedoe mee krijgen. Dat zien ze nog steeds veel meer als hun primaire doelgroep, denk ik dan. Ik vind dus dat ook media hierbij hun taak echt verzaken.
One'sy
Nou, dan hebben we natuurlijk nog dat andere grote verhaal dat de afgelopen week, want wij nemen dit op op 25 november, heeft gedomineerd. Dat is een week geleden dat dat bekend werd.
Zoë
Ja, ik zal je wel eerlijk bekennen One'sy, toen ik het las in De Volkskrant heb ik er in eerste instantie een soort fictieve bak popcorn bijgepakt en ben ik even goed gaan zitten. Ja, het is natuurlijk helemaal niet goed.
One'sy
Ik verslik me in mijn thee. (lacht)
Zoë
Pas op. Ja, de heer Matthijs van Nieuwkerk, De Wereld Draait Door en dan BNNVARA. Eerst VARA, later BNNVARA. Ik noem het hufterig gedrag, giftig gedrag, toxisch gedrag. Dit wist in principe iedereen die in de mediawereld werkte, of je daar nou hebt gewerkt of ergens anders in de mediawereld. Dit was redelijk bekend. Of was dat voor jou een nieuwsflash?
One'sy
Nee.
Zoë
Natuurlijk niet.
One'sy
Ik dacht ook: waar is de verrassing in dit verhaal?
Zoë
Ik heb natuurlijk veel mensen gesproken die niet in de media werken. Verder is daar ook veel herkenning van dit type gedrag. Wat toch ook wel heel tragisch is. Dat laat iets zien over hoe wij met elkaar samenwerken op veel plekken. Maar ik moest ook meteen terugdenken aan zo'n moment. Deze vraag is er vaak gekomen: waarom duurt zo lang voordat dingen uitkomen? Nou, ik heb helemaal niet bij De Wereld Draait Door gewerkt. Maar ik ben ooit begonnen bij AT5. Het gold natuurlijk niet voor iedereen, maar daar kwam dit type gedrag zeker ook voor. En door sommige leidinggevenden werd dat echt getolereerd, sterker nog, aangemoedigd af en toe. Het punt is dat dit in de mediawereld op verschillende plekken voorkomt, op sommige plekken ook niet. Dat is echt iets wat ik niet alleen zelf heb ervaren, maar ook onderzoek naar heb gedaan voor Heb je een boze moslim voor mij? Ik heb heel veel mensen gesproken die op redacties werken. En dit is gewoon iets wat in de hele mediawereld veel voorkomt. De reden waarom mensen zich er niet tegen uitspreken, is omdat je in het begin, AT5 was de eerste redactie waar ik werkte en bij een bepaald type gedrag dacht ik echt: waar slaat dit op? Maar je denkt ook dat het erbij hoort ten dele. Je ziet mensen soms ook kiezen: ga ik erin mee of ga ik er niet in mee? Een deel van de mensen die er niet in mee gaat die vertrekt ook, of naar andere plekken of helemaal uit de media. Je bent aan de ene kant je er niet zo bewust van dat het ook anders kan en aan de andere kant is het niet alleen bij het programma zelf en zeker in Hilversum wat echt ook een bolwerkje is. Mensen lullen ontzettend over elkaar, dus als jij degene bent die de hele tijd in opstand komt, dan krijg je een bepaalde naam. Het moment waar ik naartoe wil is dat ik een tijdje onderdeel ben geweest van Het Mediaforum op Radio 1. Daar ben ik na twee jaar mee gestopt toen ik het wel welletjes vond. Dat was bij het programma Spraakmakers overigens. Voor mij was de druppel ook dat ik na afloop van een uitzending daar toegeschreeuwd werd door een redacteur die boos was over iets wat ik over het programma zei in het programma. Daar houden ze niet van. Maar die laatste uitzending van De Wereld Draait Door. Ik moest toen toevallig komen in dat Mediaforum en ik zat daar met een aantal van die mediabonzen en dat moesten we natuurlijk gaan bespreken. En toen werd er ook in het voorbereidende gesprek door een van die redacteuren aan mij gevraagd: Wat zou je hier over willen zeggen? Ik antwoordde: als dat kan heel weinig, want ik ben niet zo'n ontzettende fan. Het is natuurlijk een knap gemaakt programma, maar ik weet gewoon wat er allemaal omheen gebeurt en dat wist iedereen. Ik ken natuurlijk ook veel mensen die daar zelf gewerkt hebben. En toen zei die redacteur: oh, dat moet je zeggen in het programma. Ik zeg: Ben je helemaal besodemieterd? Ben je mal? Dat ga ik niet zeggen natuurlijk! En ik heb daar ook zelf niet gewerkt, maar natuurlijk ga je dit soort dingen niet zeggen en dan werk ik niet eens in de media, maar je weet gewoon wat je wel en niet kan aanraken. Je wordt niet serieus genomen, het wordt je nagedragen en dat is gewoon nog, wat ik met een wat langere omweg, wat ik wel hierover wil zeggen is dat het niet alleen een programma is, of misschien twee. Dit is echt de manier van omgaan die helaas, zeker op echt actualiteitenprogramma's en nieuwsprogramma's, gewoon eerder schering en inslag is. En daar moeten we echt mee aan de slag, want we jagen veel mensen de journalistiek uit. We verliezen heel veel talent. Plus, het is dus ook een bepaald type figuur dat bepaalt wat we zien, horen en lezen. Daar moeten we ook over nadenken. Nou, nu hou ik even m'n snaveltje.
One'sy
Ja. Ik zit zo'n beetje te denken van: herken ik dat soort gedrag? Er heeft sowieso nooit iemand mij in m'n gezicht geschreeuwd of gezegd dat ik op m'n knieën moet gaan en sorry moet zeggen.
Zoë
Ja, dat is wel echt absurd.
One'sy
Want je moet het durven. Maar ik ben natuurlijk mijn journalistieke carrière bij FunX begonnen. En hoewel ik daar ook echt hard heb gewerkt, is dat nooit zo'n giftige werksfeer geweest. Er werd natuurlijk veel van je verwacht en ervan uitgegaan dat je altijd die extra paar stappen zet. Waar je natuurlijk ook een beetje je vraagtekens bij kan hebben, want we moeten gewoon niet altijd maar bereikbaar willen zijn voor onze werkgever. Maar ik heb het nooit ervaren als dit is echt te zwaar en er zijn hufters die mij toeschreeuwen wat dan ook. Nee, dat was absoluut niet aan de orde. Dus ik herken het niet vanuit mezelf, maar waar ik me echt over verbaasde in de hele nasleep van het De Wereld Draait Door-schandaal is de verrassing, vooral binnen de media over dat dit gebeurt. Daar moest ik echt om lachen. Waarom gaan we nou allemaal doen alsof het een schok is? Dat is gewoon onzin. Ik vond een mooi gesprek van Jakhals Erik bij de ochtendshow Jan-Willem Start Op bij Radio 2 die eerlijk toegaf: "Ik ben ook onderdeel geweest van het systeem." Hij deed een beetje aan zelfreflectie en dat vind ik netjes. En dat hij zei van: "Nu denk ik ook, waarom deed ik daar eigenlijk aan mee?" Dat is gewoon wat veel meer mensen zouden moeten doen in plaats van: "hoe kan het dat dit is gebeurd? Ik herken me hier helemaal niet in. Matthijs was zo'n aardige vent." Kom op, lieve mensen. En dan nog, al was hij een aardige vent, dan hoeft het je toch nog steeds niet te verbazen. Waar ik thuis dan wel eens discussies over heb gehad, niet per se over dit geval, maar in het algemeen, is over dat het blijkbaar nodig is om zo met mensen om te gaan om een goed programma neer te zetten. En ik vind dat echt een denkfout.
Zoë
Ja, dat is een enorme denkfout.
One'sy
Ik heb dat eerder ook wel eens gehad met mijn eerste vriendje die werkte in de horeca. We weten ook dat je in de horeca vaak wordt afgeblaft, bijna afgebroken. En hij zei ook altijd: dat hoort er nou eenmaal bij. Dan zei ik: ja, ik geloof daar gewoon niet in. Maar je ziet dus op allerlei fronten dat mensen echt gaan geloven dat je alleen maar tot grote hoogtes komt als je helemaal wordt afgebroken.
Zoë
Ik vind dat zelfs gewoon heel gevaarlijk. Het is ook heel mooi dat jij beschrijft wat je bijvoorbeeld bij FunX hebt meegemaakt. Dat je dus wel gewoon kwaliteit kan leveren, onder druk kan werken. Want dat is steeds de denkfout die wordt gemaakt. Nog een tip: de podcast De Mediameiden is sowieso een geinige podcast voor mensen die in de media werken of dat interessant vinden. Zij vertellen over achter de schermen. Ze zijn allebei redacteur. En een van hen heeft ook bij De Wereld Draait Door gewerkt en vertelt over haar eigen ervaringen hierin. Zij zeggen enkele hele goede dingen wat jij aanstipt, zoals het verschil tussen werkdruk en werksfeer. De kwaliteiten die je nodig hebt of eigenschappen die je nodig hebt, is dat je goed onder druk kan werken, onder deadlinedruk bijvoorbeeld; er moet vaak snel gewerkt worden, dat je doorzettingsvermogen hebt. Dat zijn heel belangrijke dingen.
Zoë
Maar dat is iets heel anders dan dat iemand tegen je gaat zitten schreeuwen en je afbreekt. Dat is helemaal niet nodig. Ik vind het ook iets gevaarlijks. Het berokkent mensen echt schade. Voor mij is het jaren geleden dat ik op dat type redacties heb gewerkt. En toch heb ik deze week twee nachten wakker gelegen omdat er allemaal herinneringen terugkwamen. Dat hoor je dus ook over veel mensen die ziek zijn geworden door bij De Wereld Draait Door te werken. Je berokkent mensen schade terwijl dat echt onnodig is. Nog een ander ding wat zij aanhalen, is wat macht doet met mensen. Dat gaat in de media natuurlijk dubbelop. Dat is iets waar ik in mijn werk mee bezig ben en wat ik ook veel zie. Zij zeggen dat mensen vervormd raken, zeker bij presentatoren. Dat doet macht sowieso met je; als je machtiger wordt binnen een bedrijf bijvoorbeeld ook. Maar bij de media zit er nog een buitenkant, want je wordt ook BN'er. Dus mensen gaan ook op een bepaalde manier op je reageren. Laatst maakte iemand een hele mooie beeldspraak over machtige mensen, zeker die bekend zijn. Zij noemde dat het Willem-Alexander en Maxima-syndroom. Ze werkt op een ministerie en vertelt: daar worden gewoon de muren gesausd als zij langskomen. Alles wordt schoongemaakt en geveegd. Dus de rode loper wordt de hele tijd voor je gerold en dat doet iets met hoe je in het leven staat, wat je gewend raakt. Dat geven ze in die podcast heel goed aan. Dat geeft ons een verantwoordelijkheid als mediamakers met z'n allen en ook zeker leidinggevenden over hoe ver we dat laten gaan. Ik ken ook nog los van DWDD, Matthijs van Nieuwkerk, en stiekem hoop ik ergens wel dat mensen tot introspectie komen. Ik ken heel veel voorbeelden ook nog van allerlei kopstukken die daar in Hilversum zitten, waar ik de meest absurde verhalen over ken. Ze laten mensen 's avonds laat naar hun huis komen om nog een draaiboek te brengen. Het is gewoon niet hoe je met elkaar wil omgaan, maar ik vind het mooi dat Jakhals Erik (Erik Dijkstra) een voorzet geeft. En ik hoop dat meer mensen dat gaan doen, want de enige manier is dat je naar jezelf wil gaan kijken.
One'sy
Van deze heftigheid gaan we naar andere heftigheid. In ieder geval een heftig onderwerp: slavernij. Ik weet niet of je van Koffie Story hebt gehoord.
Zoë
Nee!
One'sy
Dat is een webserie gemaakt door de EO die gaat over de tot slaaf gemaakte Koffie, een jongen van veertien die op een plantage in Suriname woont. Dat is vanaf half november online. En hij vertelt al vloggend over zijn leven. Dat is iets wat de EO al eerder heeft gedaan. Ze hebben een serie gemaakt over de oorlog en het videodagboek van Anne Frank waarin zij ook echt met een telefoon vertelt hoe het is om onder te duiken en ga zo maar door. Dit is dus gefilmd vanuit het hoofdpersonage en die neemt de kijkers mee om het een beetje behapbaar te maken. De doelgroep is tussen de acht en twaalf jaar. Als je dat zo hoort, dan kun je daar misschien je twijfels bij hebben of het wel de juiste manier is om zulke thema's te benaderen. Dat laat ik heel even in het midden. Want waar ik het even over wil hebben, waar ik echt een beetje verdrietig van werd, dat is dat de EO losse fragmenten online heeft gegooid om de serie te teasen. De fragmenten kwamen zonder context echt veel te jolig over en riepen dus terecht heel veel negatieve reacties op. En zoals dat vaak gaat, werd er toen een poging tot damage control gedaan door een excuus te posten op de socials. Ik lees daar even een stukje uit voor van de EO en NPO Zapp. "We begrijpen de ophef. Een eerste losse post plaatsen zonder context was niet goed. Daarmee hebben we niet de juiste toon neergezet. Dat was een inschattingsfout en daarvoor bieden we onze excuses aan. We vinden het belangrijk om hier actief over in gesprek te gaan met mensen uit de gemeenschap. Dat gesprek zoeken we op. Daar geven we de komende dagen verder vorm aan. En we hebben besloten om de serie niet meer in losse fragmenten op Instagram te delen. De hele serie is nu te zien op Zapp.nl en YouTube. Die plek doet in onze ogen meer recht aan het hele verhaal dat we willen vertellen." Het vervelende, en dat is een understatement, is dat door deze inschattingsfout acteur Daniël Kolf, die overigens echt uitgesproken is tegen racisme in de acteerwereld, zijn eigen statement heeft moeten posten op zijn Instagram. Hierin geeft hij aan dat hij zoveel bedreigingen heeft ontvangen waardoor hij inmiddels niet meer met z'n kinderen over straat durft.
One'sy
Hij is het hoofdpersonage. Daniël Kolf speelt Koffie. Als je die serie in z'n geheel ziet, krijg je blijkbaar wel een goed beeld van hoe de serie is gemaakt. Het is overigens door heel veel Surinaamse Surinamers gemaakt en is ook echt in Suriname geschoten. Ik heb de serie niet gezien, want ik ben niet zo heel erg van dingen over slavernij kijken, want dat doet pijn. Maar als je die losse fragmenten ziet, dan snap je dat niet en dan denk je: WTF, doet hij hier aan mee? En dat is dus wat er is gebeurd. Veel mensen die de serie sowieso niet vonden kunnen of aan de hand van die fragmenten zich hebben afgevraagd wat er gaand is, hebben hem dus aangevallen.
One'sy
En daardoor durfde hij gewoon niet meer met zijn gezin over straat. Ik vind dit echt een exemplarisch voorbeeld van hoe weinig sensitief witte redacties zijn. Ze hebben dus geen idee hoeveel onveiligheid ze hebben gecreëerd voor Daniël door zonder na te denken die losse fragmenten te posten. Dat is eigenlijk waar ik naartoe wilde. Je had het er daarnet ook over dat mensen geen idee hebben waar het nou precies over gaat. Die jongen heeft hier verschrikkelijk veel last van en hij koopt helemaal niets voor een gepost excuus op Instagram.
Zoë
Nee, dat kwaad is dan allang geschied. Heel goed dat je dit aankaart, want dit is zeker niet de eerste keer dat dit gebeurt. De onnadenkendheid hierbij. En de redacties die zich hier wellicht in herkennen; dat zijn er toch nog wel veel die misschien de voelsprieten nog niet hebben. Alsjeblieft, maak hier een strategie dan op wanneer je dit naar buiten gaat brengen. Je kunt niet elke socialemediastrategie van elk programma een-op-een copy-pasten. Denk erover na. Weet dat je dingen aanroert. Ik was hier ook altijd heel scherp op als ik bij dat Mediaforum zat, want daar wilden ze ook nog wel eens een los quoteje van mij pakken en dat op Twitter flikkeren. Ik zit met veel doordachte redenen niet op Twitter, maar dan komen de wappies met alle respect weer op je af en dat bedoel ik in de breedste zin van het woord.
Dat gebeurt gewoon heel erg snel. En die verantwoordelijkheid heb je, in dit geval ook als werkgever om je mensen te beschermen. Als jezelf die sensitiviteit nog niet goed hebt ontwikkeld, werk eraan of huur die dan in op z'n minst. En realiseer je dat je niet overal dezelfde copy-paste socialemediastrategie kan gebruiken. Goed dat je dit aansnijdt. Ik wilde nog even iets zeggen voordat we naar een paar opstekers gaan. Ik wil gewoon weer Nederlandse media in algemene zin aanspreken op scherp blijven op wat er in Iran nog steeds gaande is. In mijn netwerk zitten veel Iraans-Nederlandse mensen die hier gelukkig vaak over posten en continu aandacht blijven vragen voor wat daar gaande is, hoe het regime blijft onderdrukken. Je ziet ook wel hoe moeilijk het wordt gevonden in media om situaties, niet alleen in het begin als het ontstaat te belichten en dan ook nog op een goede manier te belichten. Daar hebben we het natuurlijk al eerder af gehad. Het lijkt moeilijk om daar ook steeds maar alert op te blijven en follow-ups op te blijven maken. Het is ook weer opvallend in welke gevallen dat wel lukt, als het dichter bij voelt voor de mensen die in de media werken en wanneer dat verder weg voelt.
One'sy
Ja, want over Oekraïne lezen we nog steeds vrijwel elke dag wat.
Zoë
Ja, alhoewel je ook zelfs daar kan zeggen dat de aandacht verslapt. Dan wordt het ineens zo'n lange onduidelijke oorlog en dan hebben er allemaal toch wat minder zin in. Maar dat is zeker een belangrijk verschil. Ik vind dat ook weer pijnlijk om te zien. Je hebt een verantwoordelijkheid en je hebt ook de macht om dingen onder de aandacht te blijven houden. Die wilde ik er toch weer even inwerpen.
One'sy
Ik zit nu te denken. Moesten we het niet nog even hebben over hoe het WK wordt besproken? Ik heb vrij weinig met voetbal, maar wat me wel is opgevallen is dat ze eigenlijk op allerlei manieren toch een beetje dat hele mensenrechtenverhaal erin proberen te fietsen. Ik vind het wel interessant dat we ons nu ineens héél druk maken om mensenrechten. En ik ben niet van de whataboutisms; ik ben dus niet van de: waarom doen we het nu en waarom doen we het daar niet? Maar het valt me wel een beetje op dat er in de media is beslist om daar soort van tegen wil en dank naartoe gaan, maar wel kritisch te berichten over hoe ze daar omgaan met mensenrechten, terwijl we dat ook over Rusland hadden kunnen doen en nog andere WK-plekken.
Zoë
Ja, laat ik naïef hopen dat dit dan de eerste keer van vele keren is dat het steeds gebeurt. Misschien kan Nederland dan ook een kritische blik richten op de eigen omgang met arbeidsmigranten, bijvoorbeeld uit Oost-Europa, want zij werken in zeer trieste omstandigheden op heel veel plekken in dit land. Af en toe wordt daar iets over geschreven, maar veel aandacht is daar niet voor. Het is een ingewikkelde, want als mens en ook als journalist snap ik natuurlijk dat die aandacht er is en wil ik dat inderdaad niet afdoen als nu wel en anders niet. Het is weer duidelijk wanneer de neiging wordt gevoeld om dit heel erg te benadrukken en wanneer niet. Dus laat ik het dan maar als hoopvolle opmaat nemen. Doe dat dan elke keer als het WK ergens wordt georganiseerd. Dat je heel kritisch onder de loep neemt wat daar allemaal voor gelaten moet worden. En ik zou zeggen sluit jezelf daarbij niet uit Nederland.
One'sy
(lacht) We gaan naar de tips. Begin jij met een tip of ik?
Zoë
Nou, ik heb gewoon alleen een korte. Ik zag veel om me heen gepost worden dat het heel mooi is om te zien dat Gloria Wekker als een van de Women of the Year bij Harper's Bazaar op de voorkant staat. Kijk, ik kan er alle kanten mee opgaan, ook over dit blad weer. Maar dit is toch iets moois. Iemand die al heel lang een belangrijke rol speelt, ook in wetenschap, maar die ook lang in bredere media niet is gezien en erkend. Dit zijn wel waardevolle momenten en daarom wilde ik dit er toch even ingooien.
One'sy
Ik heb nog een kijktip en dat is wel een tip van een serie die al in september online is gekomen of is uitgezonden. Maar ik ben het eigenlijk vorige keer gewoon vergeten. (lacht) Dat is de serie Poldermocro's. Heb je die toevallig gezien?
Zoë
Nee, nog niet.
One'sy
Het is een serie van Jalal Bouzamour. Die ken jij denk ik ook wel. Hij is een cameraman en een regisseur die volgens mij ook voor Expeditie Robinson camerawerk heeft gedaan. Maar hij heeft nu eindelijk na jaren, in zijn eigen woorden, denken, schrijven, leuren, casten, praten, plannen en nog een keer casten, filmen, monteren, deze serie van de grond gekregen. Dat is een serie over zes Marokkaans-Nederlandse jongeren die compleet verschillend zijn, die naar Marokko gaan om te onderzoeken hoe Marokkaans en hoe Nederlands ze eigenlijk zijn. En ik vind dat zo'n mooie serie. Ze zijn heel goed gecast, want het zijn zeg maar allerlei soorten Marokkaanse Nederlanders.
Zoë
Ja, want ook allochtonen zijn niet allemaal hetzelfde.
One'sy
Dat is dus eigenlijk de takeaway. Ik heb hem hierover helaas niet gesproken, maar ik denk dat dat wel zijn idee was om te laten zien: wij zijn ook niet allemaal hetzelfde, ook al denken mensen dat natuurlijk wel. En die jongeren hebben veel meer gemeen met andere jongeren dan misschien met Marokkanen in Marokko. Het is ook al leuk om te zien als je zelf in Marrakech bent geweest, want dan herken je veel. Poldermocro's een aanrader om te kijken.
Zoë
Leuk! Nou, ik ga deze serie zeker ook kijken. Ik vind het ergens ook nog wel triestig dat dat nog steeds bewezen moet worden van: wij zijn ook mensen die verschillen. Maar nee, klinkt hartstikke leuk. We zijn helemaal aan het begin iets vergeten te zeggen. Het schiet me nu ineens te binnen, maar we zitten weer in een studio. Jullie denken natuurlijk: wat klinken jullie weer mooi.
One'sy
Ja, dat klopt!
Zoë
Geen gekraak van dat Zencastr geluid!
One'sy
Ja, we zitten inderdaad weer in de studio en ik vind heel fijn om jou gewoon weer te zien. Het is wel een hele grote tafel, dus ik kan je niet aanraken.
Zoë
Hallo!
One'sy
Ja, maar vanaf nu gaan we dat gewoon elke keer weer doen.
Zoë
Ja, hartstikke fijn. Nou, we gaan afronden. De volgende keer gaan we de eindejaarsspecial opnemen. Altijd feest. Wat waren de grootste missers en opstekers van 2022? Hopelijk met gast. We gaan we zien of dat gaat lukken.
One'sy
Dit was Bonte Was Podcast.
Zoë
Abonneer je op onze podcast via de bekende podcastplatforms en laat ook een recensie achter. Dat maakt het voor anderen makkelijker om Bonte Was Podcast te vinden.
One'sy
Heb je ook voorbeelden van missers of opstekers in de media? Volg ons dan op Instagram of Twitter via @bontewaspodcast en geef ze daar aan ons door.
Zoë
En word vriend van onze podcast door eenmalig of vaker te doneren via www.vriendvandeshow.nl/bontewaspodcast.