Ineens zijn ze terug. Van nooit weggeweest. Bufferstaten. Stootkussens gevuld met volkeren Allerlei politici en commentatoren vinden er van alles over. BBB ziet dit helemaal zitten als oplossing voor Oekraïne. De PVV wil sowieso capituleren, al voor de eerste ronde van overleg met Vladimir Poetin. Voeg daar SP, JA21, FvD, DENK en alle Putinversteher van AfD tot Viktor Orbán, Sahra Wagenknecht en Matteo Salvini bij en 'de bufferstaat' is op ieders lip. Maar wat is het eigenlijk?   

Jaap Jansen en PG Kroeger belichten bufferstaten uit het verleden en heden. Waar en waarom ontstonden zij? Hoezo België? Waarom Noord-Korea? En welke vragen mogen de pleitbezorgers van buffers in Europa van 2024 eerst maar eens beantwoorden nu?   

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Bufferstaten als geopolitieke stootkussens zijn oeroud en soms opmerkelijk hardnekkig. Blijkbaar was het in vroeger eeuwen een succesmodel, zolang zij erin bleven slagen hun oppermachtige buren behendig uit elkaar te houden, te pleasen en veilige, handige transitzones te bieden. 

Europa kende een hele verzameling buffers en stootkussens tussen de twee Imperia van de Osmanen en Habsburg. Hun relatie met de Nederlanden was bovendien opmerkelijk. Met 'onze' Paus en 'onze' wijze vorstin.  

De Sultan veroverde het reusachtige Constantinopel in 1453 en toen begon hij pas. Zijn geduchte legers rukten op over de Balkan, naar Griekenland en stonden al in 1529 voor de poorten van Wenen.  

Dat bleek één belegering te ver en hij én de Habsburgse keizer kregen behoefte aan een arrangement dat beider veiligheid en dominantie kon garanderen. Zo ontstonden langs hun wapenstilstandszones allerlei statelijke en tijdelijke governance-varianten, die hen wapenstilstand verleenden én uitvalsbases voor eventuele, latere conflicten.   

Jaap en PG nemen je mee naar wilde streken, krijgslustige stammen en handige khans en prinsen die tussen 1540 en 1914 die twee imperia koest hielden en bloedvergieten mitigeerden. De Kroatische cavalerie die berucht was om haar moed én modegeschiedenis schreef. Siebenbürgen, waar Duitse stadjes en boeren liever de Sultan als baas hadden. Walachije, waar Michaël de Dappere een epische held werd. Moldavië dat al bufferstaat was tussen de Mongolen en Byzantium toen Moskou nog maar een armzalig fortje was.   

De lessen uit die historische tijden zijn puur machiavellisme, waarin ophef, diplomatie, 'raids' en afkoopsommen streden om de aandacht van grote heersers. Wie nu Orbán ziet opereren met keizerin Ursula II, ziet iemand geheel in die traditie van sluwe khans en omkoopbare vorsten in de oude, kleurrijke wereld waar Hongarije uit voortkomt.   

Maar de ultieme bufferstaat in Europa was toch echt België. Ook dat land was een Habsburgs fenomeen waarin grote mogendheden elkaar op afstand wisten te houden. Hoe koning Willem I van de verenigde Nederlanden geen succes wist te maken, is dan ook extra pijnlijk. De Belgen wisten na 1830 op eigen kracht van die bufferstaat-functie en Brussel als keizerlijke stad wel weer een echt succes te maken.   

Buiten Europa is de bufferstaat langer blijven bestaan als geopolitiek instrument. Libanon werd als Frans stootkussen geregeerd door de jonge generaal Charles de Gaulle. Nu betaalt dit cultuurhistorisch zo rijke, diverse land een gruwelijke prijs voor het verdwijnen van die bufferfunctie. Hoogst opmerkelijk is hoe Noord-Korea zich als dynastieke buffer ontwikkelde en de rol van Donald Trump daarbij.   

Jaap en PG analyseren hoe de idee van Oekraïne en Moldavië als eigentijdse bufferstaten ontspringt aan diep koloniaal superioriteitsdenken. Geen wonder dat het Kremlin dit in Europa verspreidt.  

De bepleiters daarvan mogen dan ook een hele serie vragen beantwoorden over hun ware motieven en de consequenties daarvan. Vinden zij het achteraf dus jammer dat er niet langer meer dan één Duitsland is, bijvoorbeeld?

***

Verder luisteren

339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck

311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore

253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft

248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland

348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne

265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland

190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa

373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde

242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus

49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd

391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen

437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?

63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis

280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang

198 - De historie en de agenda van de nieuwe EU-voorzitter Slovenië

77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:20:05 – Deel 2

00:45:44 – Deel 3

01:27:40 – Einde 

Ineens zijn ze terug. Van nooit weggeweest. Bufferstaten. Stootkussens gevuld met volkeren Allerlei politici en commentatoren vinden er van alles over. BBB ziet dit helemaal zitten als oplossing voor Oekraïne. De PVV wil sowieso capituleren, al voor de eerste ronde van overleg met Vladimir Poetin. Voeg daar SP, JA21, FvD, DENK en alle Putinversteher van AfD tot Viktor Orbán, Sahra Wagenknecht en Matteo Salvini bij en 'de bufferstaat' is op ieders lip. Maar wat is het eigenlijk?&nbsp;&nbsp;&nbsp;Jaap Jansen en PG Kroeger belichten bufferstaten uit het verleden en heden. Waar en waarom ontstonden zij? Hoezo België? Waarom Noord-Korea? En welke vragen mogen de pleitbezorgers van buffers in Europa van 2024 eerst maar eens beantwoorden nu?&nbsp;&nbsp;&nbsp;***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Word ook vriend van de show!</a>Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">adverteren@dagennacht.nl</a> en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. <a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen" rel="noopener noreferrer" target="_blank">De complete tekst met linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier</a>***Bufferstaten als geopolitieke stootkussens zijn oeroud en soms opmerkelijk hardnekkig. Blijkbaar was het in vroeger eeuwen een succesmodel, zolang zij erin bleven slagen hun oppermachtige buren behendig uit elkaar te houden, te pleasen en veilige, handige transitzones te bieden.&nbsp;Europa kende een hele verzameling buffers en stootkussens tussen de twee Imperia van de Osmanen en Habsburg. Hun relatie met de Nederlanden was bovendien opmerkelijk. Met 'onze' Paus en 'onze' wijze vorstin.&nbsp;&nbsp;De Sultan veroverde het reusachtige Constantinopel in 1453 en toen begon hij pas. Zijn geduchte legers rukten op over de Balkan, naar Griekenland en stonden al in 1529 voor de poorten van Wenen.&nbsp;&nbsp;Dat bleek één belegering te ver en hij én de Habsburgse keizer kregen behoefte aan een arrangement dat beider veiligheid en dominantie kon garanderen. Zo ontstonden langs hun wapenstilstandszones allerlei statelijke en tijdelijke governance-varianten, die hen wapenstilstand verleenden én uitvalsbases voor eventuele, latere conflicten.&nbsp;&nbsp;&nbsp;Jaap en PG nemen je mee naar wilde streken, krijgslustige stammen en handige khans en prinsen die tussen 1540 en 1914 die twee imperia koest hielden en bloedvergieten mitigeerden. De Kroatische cavalerie die berucht was om haar moed én modegeschiedenis schreef. Siebenbürgen, waar Duitse stadjes en boeren liever de Sultan als baas hadden. Walachije, waar Michaël de Dappere een epische held werd. Moldavië dat al bufferstaat was tussen de Mongolen en Byzantium toen Moskou nog maar een armzalig fortje was.&nbsp;&nbsp;&nbsp;De lessen uit die historische tijden zijn puur machiavellisme, waarin ophef, diplomatie, 'raids' en afkoopsommen streden om de aandacht van grote heersers. Wie nu Orbán ziet opereren met keizerin Ursula II, ziet iemand geheel in die traditie van sluwe khans en omkoopbare vorsten in de oude, kleurrijke wereld waar Hongarije uit voortkomt.&nbsp;&nbsp;&nbsp;Maar de ultieme bufferstaat in Europa was toch echt België. Ook dat land was een Habsburgs fenomeen waarin grote mogendheden elkaar op afstand wisten te houden. Hoe koning Willem I van de verenigde Nederlanden geen succes wist te maken, is dan ook extra pijnlijk. De Belgen wisten na 1830 op eigen kracht van die bufferstaat-functie en Brussel als keizerlijke stad wel weer een echt succes te maken.&nbsp;&nbsp;&nbsp;Buiten Europa is de bufferstaat langer blijven bestaan als geopolitiek instrument. Libanon werd als Frans stootkussen geregeerd door de jonge generaal Charles de Gaulle. Nu betaalt dit cultuurhistorisch zo rijke, diverse land een gruwelijke prijs voor het verdwijnen van die bufferfunctie. Hoogst opmerkelijk is hoe Noord-Korea zich als dynastieke buffer ontwikkelde en de rol van Donald Trump daarbij.&nbsp;&nbsp;&nbsp;Jaap en PG analyseren hoe de idee van Oekraïne en Moldavië als eigentijdse bufferstaten ontspringt aan diep koloniaal superioriteitsdenken. Geen wonder dat het Kremlin dit in Europa verspreidt.&nbsp;&nbsp;De bepleiters daarvan mogen dan ook een hele serie vragen beantwoorden over hun ware motieven en de consequenties daarvan. Vinden zij het achteraf dus jammer dat er niet langer meer dan één Duitsland is, bijvoorbeeld?***Verder luisteren<a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/375b5051-04c8-4181-b31e-56436dfda193" rel="noopener noreferrer" target="_blank">339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/caaa9aac-ea36-4633-9460-74da8adf4c2f" rel="noopener noreferrer" target="_blank">311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2b612355-44ba-44d2-a02d-f2ad719fe23b" rel="noopener noreferrer" target="_blank">253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e938b68f-5f0a-482c-9b05-f05a3582a007" rel="noopener noreferrer" target="_blank">248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d2bf6751-6df5-4349-9d0b-cb1f83090c17" rel="noopener noreferrer" target="_blank">348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/80367ddc-452c-4890-b79a-e8f74dfd1ac8" rel="noopener noreferrer" target="_blank">265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d6b3e04c-39d3-40c5-be2e-73a17c380ba0" rel="noopener noreferrer" target="_blank">190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0eb00268-9b56-427c-8687-505a0f69f401" rel="noopener noreferrer" target="_blank">373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0eddef55-2605-47f2-b7bc-b3e0d7bdef16" rel="noopener noreferrer" target="_blank">242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1f089f8f-12a9-429d-85a4-5bd22b12f8c6" rel="noopener noreferrer" target="_blank">49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2f7a30da-bb80-4399-aa5e-03d2626c07c5" rel="noopener noreferrer" target="_blank">391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/83ac74f7-1576-455b-9204-e79aa027291f" rel="noopener noreferrer" target="_blank">437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a76949be-607f-4876-b188-1d4b58557327" rel="noopener noreferrer" target="_blank">63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4baca240-4c66-4d5a-9148-f11284f7bdaa" rel="noopener noreferrer" target="_blank">280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a313fcdf-64f0-4175-b96f-18f062c962ab" rel="noopener noreferrer" target="_blank">198 - De historie en de agenda van de nieuwe EU-voorzitter Slovenië</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c40f10ba-1e58-43be-b950-851027bdd2ec" rel="noopener noreferrer" target="_blank">77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië</a>***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:20:05 – Deel 200:45:44 – Deel 301:27:40 – Einde&nbsp;

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.

De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.

Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.

Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Betrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.

Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlBetrouwbare Bronnen heeft ook <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb" rel="noopener noreferrer" target="_blank">een website</a> met actuele informatie.Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">adverteren@dagennacht.nl</a> en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Betrouwbare Bronnen

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.
De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo&rsquo;n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeu&iuml;ge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.
Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.
Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl
Betrouwbare Bronnen heeft ook <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb">een website</a> met actuele informatie.
Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl">adverteren@dagennacht.nl</a> en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Advertisement