De verwoesting van de Kakhovka-stuwdam in de Oekraiense Dnipro-rivier is een signaal dat Vladimir Poetin beseft dat hij zijn zogenaamde ‘speciale militaire operatie’ aan het verliezen is. Daarbij voltrekken zich gebeurtenissen en patronen die hun wortels hebben in de eeuwen van autocratie die Rusland en zijn 'bufferstaten' domineerden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren die, om wat nu gebeurt beter te begrijpen.

***

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

We zijn blij met de advertentie van matt sleeps. Met de code betrouwbarebronnen10 krijg je tien procent korting!

Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl

***

In de Russische geschiedenis is het verschijnsel dat de leider weigert te luisteren naar 'brengers van onwelkome feiten' een vast patroon. Gorbatsjov werd pas gewaar hoe desastreus de oorlog van de Sovjet-Unie in Afghanistan verliep nadat hij zelf de baas in het Kremlin was geworden. Zijn voorgangers hadden de waarheid niet willen horen en luisterden alleen nog naar jaknikkers.

Dramatisch en bijna fataal was de weigering van Jozef Stalin om – ondanks reeksen signalen - geloof te hechten aan de aankondiging dat Nazi-Duitsland de het Sovjetrijk zou binnenvallen. In zijn paranoia hechtte hij eerder geloof aan collega-tiran Adolf Hitler dan aan zijn eigen spionnen, diplomaten en Winston Churchill. Toen Operatie Barbarossa begonnen was, hield de leider zich elf dagen schuil. Om vervolgens een opmerkelijke toespraak te houden. Stalin schrok er niet voor terug in Oekraïne de grootste stuwdam op te blazen en vele duizenden van zijn eigen soldaten te laten verdrinken.

Het schrikbeeld voor de heersers in het Kremlin is hierbij de ondergang van tsaar Nicolaas II. Schijnbaar onaantastbaar bleek hij kwetsbaar en stuurloos, ondermijnd door conflicten in zijn directe omgeving en afhankelijk van de Franse president Poincaré. 

Hij weigerde de feiten onder ogen te zien. Zijn 'speciale militaire operaties' - zoals de oorlog tegen Japan en de inval in Pruisen leidden tot desastreuze nederlagen. De gevolgen waren vreselijk.

Het regime reageerde op de nederlagen met golven van repressie en deportaties, precies zoals Stalin later zou doen in 1941-1945. De tsaar ontsloeg zijn oom en opperbevelhebber en ging zelf het leger leiden. Niet alleen was hij daar ongeschikt voor, het leidde ook tot een soort burgeroorlog binnen het bewind van de Romanov-dynastie. Veel van de onderlinge bedreigingen nu met de Wagnergroep, de Tsjetsjeense leider Kadyrov en de legertop in Moskou zijn geheel herkenbaar.

De tsaar ging erin ten onder en de Duitse vijand stookte het vuurtje nog wat op door revolutieleider Vladimir Lenin vanuit Zürich naar Sint-Petersburg te laten reizen. Uiteindelijk zou de bolsjwiekenleider het tsarengezin laten vermoorden.

Het noodlot van autocraten blijkt keer op keer dat zij zich afschermen van de realiteit en daarin vereenzamen. Hierdoor ontstaat net onder hen een machtsstrijd, zeker als er geen sprake is van een duidelijke opvolging. Militaire en geopolitieke nederlagen worden dan aanleiding voor ongekende repressie, vervolging en bloedvergieten. Desnoods verdrinkt de heerser zijn eigen onderdanen.

***

Verder luisteren

348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne

339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck

336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt

327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval

287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne

279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU (en over Moldavië!)

257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden

256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'

253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft

252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was

248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland

211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov

197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held

188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt

163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte

93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen

21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I

19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:39:23 – Deel 2

01:26:06 – Einde 

De verwoesting van de Kakhovka-stuwdam in de Oekraiense Dnipro-rivier is een signaal dat Vladimir Poetin beseft dat hij zijn zogenaamde ‘speciale militaire operatie’ aan het verliezen is. Daarbij voltrekken zich gebeurtenissen en patronen die hun wortels hebben in de eeuwen van autocratie die Rusland en zijn 'bufferstaten' domineerden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren die, om wat nu gebeurt beter te begrijpen.***Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. <a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen" rel="noopener noreferrer" target="_blank">De complete tekst vind je altijd hier</a>***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Word ook vriend van de show!</a>We zijn blij met de advertentie van <a href="https://www.mattsleeps.com/nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">matt sleeps</a>. Met de code betrouwbarebronnen10 krijg je tien procent korting!Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Stuur voor informatie een mailtje naar <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">adverteren@dagennacht.nl</a>***In de Russische geschiedenis is het verschijnsel dat de leider weigert te luisteren naar 'brengers van onwelkome feiten' een vast patroon. Gorbatsjov werd pas gewaar hoe desastreus de oorlog van de Sovjet-Unie in Afghanistan verliep nadat hij zelf de baas in het Kremlin was geworden. Zijn voorgangers hadden de waarheid niet willen horen en luisterden alleen nog naar jaknikkers.Dramatisch en bijna fataal was de weigering van Jozef Stalin om – ondanks reeksen signalen - geloof te hechten aan de aankondiging dat Nazi-Duitsland de het Sovjetrijk zou binnenvallen. In zijn paranoia hechtte hij eerder geloof aan collega-tiran Adolf Hitler dan aan zijn eigen spionnen, diplomaten en Winston Churchill. Toen Operatie Barbarossa begonnen was, hield de leider zich elf dagen schuil. Om vervolgens <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hSTQ7HTHMvo&amp;t=1s&amp;ab_channel=ScottW.Palmer" rel="noopener noreferrer" target="_blank">een opmerkelijke toespraak</a> te houden. Stalin schrok er niet voor terug in Oekraïne de grootste stuwdam op te blazen en vele duizenden van zijn eigen soldaten te laten verdrinken.Het schrikbeeld voor de heersers in het Kremlin is hierbij de ondergang van tsaar Nicolaas II. Schijnbaar onaantastbaar bleek hij kwetsbaar en stuurloos, ondermijnd door conflicten in zijn directe omgeving en afhankelijk van de Franse president <a href="https://youtu.be/TlZ-SeFwKUk" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Poincaré</a>. Hij weigerde de feiten onder ogen te zien. Zijn 'speciale militaire operaties' - zoals de oorlog tegen Japan en de inval in Pruisen leidden tot desastreuze nederlagen. De gevolgen waren vreselijk.Het regime reageerde op de nederlagen met golven van repressie en deportaties, precies zoals Stalin later zou doen in 1941-1945. De tsaar ontsloeg zijn oom en opperbevelhebber en ging zelf het leger leiden. Niet alleen was hij daar ongeschikt voor, het leidde ook tot een soort burgeroorlog binnen het bewind van de Romanov-dynastie. Veel van de onderlinge bedreigingen nu met de Wagnergroep, de Tsjetsjeense leider Kadyrov en de legertop in Moskou zijn geheel herkenbaar.De tsaar ging erin ten onder en de Duitse vijand stookte het vuurtje nog wat op door revolutieleider Vladimir Lenin vanuit Zürich naar Sint-Petersburg te laten reizen. Uiteindelijk zou de bolsjwiekenleider het tsarengezin laten vermoorden.Het noodlot van autocraten blijkt keer op keer dat zij zich afschermen van de realiteit en daarin vereenzamen. Hierdoor ontstaat net onder hen een machtsstrijd, zeker als er geen sprake is van een duidelijke opvolging. Militaire en geopolitieke nederlagen worden dan aanleiding voor ongekende repressie, vervolging en bloedvergieten. Desnoods verdrinkt de heerser zijn eigen onderdanen.***Verder luisteren<a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d2bf6751-6df5-4349-9d0b-cb1f83090c17" rel="noopener noreferrer" target="_blank">348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/375b5051-04c8-4181-b31e-56436dfda193" rel="noopener noreferrer" target="_blank">339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e07445e-ee8e-4a8a-9559-02f6a918909e" rel="noopener noreferrer" target="_blank">336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4e93b54-7979-4cf2-9909-9a14c06514e0" rel="noopener noreferrer" target="_blank">327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03b9a61e-53d2-4b8f-bdaf-7c46b9a9e229" rel="noopener noreferrer" target="_blank">287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e4e83dbb-7071-4397-ba16-b9387ca9c3d5" rel="noopener noreferrer" target="_blank">279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU</a>&nbsp;(en over Moldavië!)<a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c9bf723e-2e02-4471-99c6-c5410883ce27" rel="noopener noreferrer" target="_blank">257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/28bd6509-1c65-4bcf-b55f-78d857980689" rel="noopener noreferrer" target="_blank">256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2b612355-44ba-44d2-a02d-f2ad719fe23b" rel="noopener noreferrer" target="_blank">253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/097c639f-7273-4959-8a03-8207ca88c777" rel="noopener noreferrer" target="_blank">252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e938b68f-5f0a-482c-9b05-f05a3582a007" rel="noopener noreferrer" target="_blank">248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f18a033a-163c-4495-bf89-212eb2a7d4d1" rel="noopener noreferrer" target="_blank">211 - De ondergang van de Sovjet-Unie: de Coup tegen Gorbatsjov</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e9afea44-47ff-4b31-94a0-f9d5bc9c7bc7" rel="noopener noreferrer" target="_blank">197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f563bfd5-14d4-48ae-88d8-f8bd60edbb96" rel="noopener noreferrer" target="_blank">188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0b674b5e-f7aa-4606-8b1e-b3340c796f25" rel="noopener noreferrer" target="_blank">163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ab86e1f-6b06-4187-a4c8-5ab0b860aeca" rel="noopener noreferrer" target="_blank">93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ac77ecd8-fc61-4312-8ef4-a96a9870986f/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">21 - Poetins rolmodel Tsaar Nicolaas I</a><a href="https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/857f1bf5-899c-430b-aef1-e4bdb01e6e01" rel="noopener noreferrer" target="_blank">19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen</a>***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:39:23 – Deel 201:26:06 – Einde&nbsp;

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.

De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.

Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.

Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Betrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.

Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nlBetrouwbare Bronnen heeft ook <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb" rel="noopener noreferrer" target="_blank">een website</a> met actuele informatie.Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl" rel="noopener noreferrer" target="_blank">adverteren@dagennacht.nl</a> en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Betrouwbare Bronnen

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.
De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo&rsquo;n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeu&iuml;ge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.
Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.
Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl
Betrouwbare Bronnen heeft ook <a href="https://vriendvandeshow.nl/bb">een website</a> met actuele informatie.
Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: <a href="mailto:adverteren@dagennacht.nl">adverteren@dagennacht.nl</a> en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

Advertisement