Tunesië-deal? Zoiets als de Turkije-deal, dus als een soort vooruitgeschoven grenspost van de EU? Dat moeten Von der Leyen, Meloni en Rutte dan nog eens goed uitleggen, want het zijn niet de berichten die uit Tunis komen. De boodschap is duidelijk: Tunesië wordt geen Europese grensbewaker. Het Europese verhaal gaat ongeveer zo: Tunesië krijgt ruim een miljard euro aan steun, voor stimulering van handel, investeringen en energiesamenwerking. Honderd miljoen euro is bestemd voor grenscontrole, het opsporen van mensensmokkelaars en ‘andere migratie-initiatieven,’ wat dat ook moge betekenen. Het frame dat de EU gebruikt is dat Tunesië zijn grenzen beter bewaakt.
Nu de Tunesische versie: wij worden geen opvangcentrum voor terugkerende vluchtelingen uit sub-Sahara. De enige mensen die worden toegelaten zijn Tunesiërs, want die hebben het recht terug te keren naar hun geboorteland. Anderen zijn niet welkom, en worden de grens overgezet naar Algerije of Libië. Dat is een heel ander verhaal dan dat van de Italiaanse premier Meloni, die zich heeft ingezet voor een Europese wet die lidstaten het recht geeft migranten terug te sturen naar landen waar ze via mensensmokkelaars doorheen zijn gekomen, zelfs al ze maar een paar dagen of weken in dat land zijn geweest. Daar gaat Tunesië niet aan meewerken.
Het geeft te denken dat president Saied, vaak eufemistisch een ‘autocraat’ genoemd, maar in feite de dictator van Tunesië, erin slaagt ruim een miljard euro los te peuteren bij de EU, met een sprookje over het afremmen van de migrantenstroom naar Europa. Het is navrant dat Von der Leyen, Meloni en Rutte vreugdevol een Tunesië-deal afkondigen, uitsluitend om in hun eigen landen te kunnen beweren dat ze een grote stap hebben gezet in het oplossen van het migratieprobleem. Wie het gelooft mag zijn vinger opsteken.