Westerlingen hebben astronauten, Rusland heeft kosmonauten. Betekent precies hetzelfde. Het Westen heeft miljardairs, Rusland heeft oligarchen. Betekent iets totaal anders. Oligarchen zijn verstrengeld met de macht, dus met Poetins Kremlin. Wat de vraag oproept of sancties tegen oligarchen doeltreffend zijn. Ik betwijfel het. 

Oligarchieën, wat in het Grieks zoiets betekent als een kleine groep heersers, zijn van alle tijden. Nederlandse steden waren in de 17de Eeuw oligarchieën, dus bestuurd door kleine groepen rijke mensen. In Rusland is het een gilde van puissant rijke mannen, die volgens de Atlantische Raad gezamenlijk zo’n duizend miljard dollar hebben verborgen in het buitenland. Een kwart daarvan valt onder de controle van Poetin. De Pandora Papers lieten zien hoe magistraal het vermogen van Poetin zelf is, en hoe de oligarchen zijn geld rond de wereld pompen. 

Met sancties proberen Amerika en Europa de oligarchen te isoleren en de hand te leggen op hun vermogens. Dat klinkt stoer, maar deze mensen zitten in een buitencategorie: ze zijn zo rijk dat geld geen economische waarde meer heeft. In New York krioelt het van de flats in de prijsklasse 200 miljoen die in Russische handen zijn, maar via zoveel lege vennootschappen en tussenpersonen – allemaal in landen die niet aan sancties doen – dat onteigening of beslaglegging vrijwel onmogelijk is. 

Maar zelfs als dat allemaal lukt, en ook in Groot-Brittannië, Frankrijk, Spanje, Nederland en Italië, dan nog blijft het een druppel op een gloeiende plaat. De echte vermogens staan onder niet traceerbare entiteiten op de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden, Londen en New York. Of in Turkije, dat niet van sancties wil weten. 

Tot voorkort stond het meeste geld geparkeerd op Cyprus, dat de bijnaam Moskou aan de Middellandse Zee heeft. Dat heeft ook te maken met de ‘gouden paspoorten’ die je daar kon kopen, net als in Groot-Brittannië, Malta en Bulgarije. Dat is nu afgeschaft. Klinkt heel louche, maar Amerika heeft die optie ook. Als je een Amerikaanse BV opricht en je creëert tien banen, krijg je een groene kaart. Sterker nog: president Biden heeft deze maand zijn handtekening gezet onder verlenging van deze regeling tot 2027. 

Pogingen om de macht van de superrijken te breken zijn maatregelen in de morele sfeer. Als Poetin inbindt, dan is het niet omdat er beslag is gelegd op wat jachten, huizen en bankrekeningen. En al helemaal niet omdat de oligarchen zich tegen Poetin zullen keren. Geld zat, en aanschurken tegen het Kremlin bevalt ze nog altijd uitstekend. 

Westerlingen hebben astronauten, Rusland heeft kosmonauten. Betekent precies hetzelfde. Het Westen heeft miljardairs, Rusland heeft oligarchen. Betekent iets totaal anders. Oligarchen zijn verstrengeld met de macht, dus met Poetins Kremlin. Wat de vraag oproept of sancties tegen oligarchen doeltreffend zijn. Ik betwijfel het.&nbsp;
Oligarchie&euml;n, <a href="https://historiek.net/oligarchie-kenmerken-betekenis/80072/">wat in het Grieks zoiets betekent als een kleine groep heersers</a>, zijn van alle tijden. Nederlandse steden waren in de 17de&nbsp;Eeuw oligarchie&euml;n, dus bestuurd door kleine groepen rijke mensen. In Rusland is het een gilde van puissant rijke mannen, die volgens de Atlantische Raad gezamenlijk zo&rsquo;n duizend miljard dollar hebben verborgen in het buitenland. Een kwart daarvan valt onder de controle van Poetin. De Pandora Papers lieten zien hoe magistraal het vermogen van Poetin zelf is, en hoe de oligarchen zijn geld rond de wereld pompen.&nbsp;
Met sancties proberen Amerika en Europa de oligarchen te isoleren en de hand te leggen op hun vermogens. Dat klinkt stoer, maar deze mensen zitten in een buitencategorie: ze zijn zo rijk dat geld geen economische waarde meer heeft. In New York krioelt het van de&nbsp;<a href="https://www.newsweek.com/russian-oligarchs-hide-money-plain-sight-luxury-new-york-city-condos-1687503">flats in de prijsklasse 200 miljoen</a>&nbsp;die in Russische handen zijn, maar via zoveel lege vennootschappen en tussenpersonen &ndash; allemaal in landen die niet aan sancties doen &ndash; dat onteigening of beslaglegging vrijwel onmogelijk is.&nbsp;
Maar zelfs als dat allemaal lukt, en ook in Groot-Brittanni&euml;, Frankrijk, Spanje, Nederland en Itali&euml;, dan nog blijft het een&nbsp;<a href="https://www.bbc.com/news/world-60608282">druppel op een gloeiende plaat</a>. De echte vermogens staan onder niet traceerbare entiteiten op de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden, Londen en New York. Of in Turkije, dat niet van sancties wil weten.&nbsp;
Tot voorkort stond het meeste geld geparkeerd op Cyprus, dat de bijnaam Moskou aan de Middellandse Zee heeft. Dat heeft ook te maken met de &lsquo;gouden paspoorten&rsquo; die je daar kon kopen, net als in Groot-Brittanni&euml;, Malta en Bulgarije. Dat is nu afgeschaft. Klinkt heel louche, maar&nbsp;<a href="https://www.uscis.gov/working-in-the-united-states/permanent-workers/eb-5-immigrant-investor-program">Amerika heeft die optie ook</a>. Als je een Amerikaanse BV opricht en je cre&euml;ert tien banen, krijg je een groene kaart. Sterker nog: president Biden heeft deze maand zijn handtekening gezet onder verlenging van deze regeling tot 2027.&nbsp;
Pogingen om de macht van de superrijken te breken zijn maatregelen in de morele sfeer. Als Poetin inbindt, dan is het niet omdat er beslag is gelegd op wat jachten, huizen en bankrekeningen. En al helemaal niet omdat de oligarchen zich tegen Poetin zullen keren. Geld zat, en aanschurken tegen het Kremlin bevalt ze nog altijd uitstekend.&nbsp;

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.

Bernard Hammelburg | BNR

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.

Advertisement